GHZ gedragsproblematiek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Probleem gedrag bij verstandelijk gehandicapten

Vandaag

- Theorie onbegrepen/probleemgedrag

- Casus Brandon

- Wet zorg en dwang

Wat versta jij onder probleemgedrag?

Wat is probleemgedrag?

1. Alle gedrag van de zorgvrager dat door zorgverleners als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren
2. Alle gedrag van de zorgvrager dat door de omgeving als een probleem wordt ervaren
3. Alle gedrag van de zorgvrager dat door de zorgvrager zelf als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren
4. Alle antwoorden zijn goed

Onder probleemgedrag, ofwel 'onbegrepen gedrag', verstaan we alle gedrag van de cliënt dat door deze cliënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren. Veel probleemgedrag is afhankelijk van de situatie, de persoonlijkheidskenmerken van de cliënt zelf en de mensen om hem of haar heen.

Definitie probleemgedrag

Probleemgedrag, ook wel onbegrepen of moeilijk verstaanbaar gedrag genoemd, komt regelmatig voor bij mensen met een verstandelijke beperking. Er zijn geen harde criteria om gedrag als problematisch te definiëren, maar denk bijvoorbeeld aan agressief, zelf verwondend, teruggetrokken of angstig gedrag. De ernst, de duur en de frequentie van het gedrag hebben een grote weerslag op de kwaliteit van leven van de cliënt.

Tekst

Vormen van
probleemgedrag

Welke vormen van onbegrepen gedrag kennen jullie? 

Vormen van probleemgedrag verstandelijk gehandicapten

* Verbale agressie

* Fysieke agressie

* Seksuele agressie

* Psychische agressie

Frustratie agressie

Komt voort uit emoties en frustraties

Kan plotseling opkomen

De agressie is niet persoonsgericht

Belangrijk om erkenning te geven en te luisteren!

Instrumentele agressie

Heeft als doel om iets voor elkaar te krijgen

Blijft vaak aanhouden tot doel bereikt is

Vaak is er geleerd dat agressief gedrag  lonend is

Belangrijk om grenzen aan te geven hierin!

Probleem gedrag/onbegrepen gedrag

• Vormt voor de cliënt zelf een probleem

• Voor anderen een probleem is

• Het regelmatig is en in verschillende situaties zich voordoet

Waarom wordt het door de zorgverlener als probleem ervaren? 

Het gedrag kan als lastig of bedreigend ervaren worden. Het kan een machteloos gevoel geven omdat er geen mogelijkheden worden gezien om iets aan de situatie te veranderen en omdat er wordt gezien dat de cliënt hier ook geen raad mee weet.

Protocol probleemgedrag:

• Stap 1: Probleemgedrag signaleren            
• Stap 2: Probleem analyse (verheldering)     
• Stap 3: Probleem definitie en doelen stellen
• Stap 4 : Evaluatie                                   

Stap 1: probleemgedrag signaleren

Herkennen van probleemgedrag.

Intro stap 3:  In de voorgaande stap is er gekeken naar mogelijk factoren van het probleemgedrag door bijvoorbeeld de inzet van de ABC methode. In stap 3 ga je multidisciplinair(Inc. familie indien mogelijk) naar de factoren( oorzaken en gevolgen kijken). 

Waardoor ontstaat het gedrag en waardoor wordt het in stand gehouden? 

Stap 2: probleemanalyse (verheldering)

Probleemgedrag kan meerdere oorzaken hebben.

Gebruik het bio-psycho-sociaal model

Intro stap 3:  In de voorgaande stap is er gekeken naar mogelijk factoren van het probleemgedrag door bijvoorbeeld de inzet van de ABC methode. In stap 3 ga je multidisciplinair(Inc. familie indien mogelijk) naar de factoren( oorzaken en gevolgen kijken). 

Waardoor ontstaat het gedrag en waardoor wordt het in stand gehouden? 

Bio-psycho-sociaal model

Uitleg over model. Toelichten ;

Menselijk gedrag ontstaat vanuit een complexe interactie van biologische, psychologische en sociale en fysieke omgevingsfactoren (bio-psycho-sociaal model). Dit is ook van toepassing op gedrag van mensen met dementie.

Lichamelijke factoren

strak zittende kleding, zoals ondergoed of een broekband

knellende sloffen of schoenen

strakke haarbanden, -spelden of -knipjes

nodig naar het toilet moeten

een slecht zittend gebit, gaatjes, of ontstekingen

een verandering in medicijngebruik, zoals het afbouwen van pijnmedicatie

weersverandering, denk aan de invloed op reuma of artrose

wonden en ontstekingen, bijvoorbeeld van de oren

• Normen en waarden  
• Psychische stoornis  
• Cognitieve stoornis 

Psychologisch factoren 

Psycho

Persoonlijkheid, coping, levensgeschiedenis (levensloopvragenlijst) 

• Teveel/te weinig prikkels
  
• Interactie medebewoners/ familie/naasten
  
• Omgeving herkenbaar en/of veilig
  
• Voldoende/ Zinvolle dagbesteding
  
• Bewegingsvrijheid

Sociale factoren 

Sociaal:

Omgeving (prikkelverwerking)

Mogelijke oorzaken, triggers en instant houders van gedrag (m.b.v. observaties zoals ABC methode) 

Sarah Blom invloed kool benoemen

Gedragsvisite:  

Multidisciplinair overleg kernteam (SO, psy en VZ) alle facetten besproken

Hierna: ABC methode. Wat zie je, wat heb je gezegd en gedaan, wat was het effect. Emoties uit je naar een collega en de observaties moeten feitelijk worden gerapporteerd. Alvast mee beginnen voorafgaand aan gedragsvisite/crisisoverleg

Gekoppeld aan ABC methode filmpje van meneer met probleemgedrag?

Filmpje basketbal overgooien?

Stap 3 

Probleemdefinitie en doelen stellen. 

Invullen signaleringsplan

Voorbeeld van een signaleringsplan

Stap 4

Evaluatie

Intro stap 3:  In de voorgaande stap is er gekeken naar mogelijk factoren van het probleemgedrag door bijvoorbeeld de inzet van de ABC methode. In stap 3 ga je multidisciplinair(Inc. familie indien mogelijk) naar de factoren( oorzaken en gevolgen kijken). 

Waardoor ontstaat het gedrag en waardoor wordt het in stand gehouden? 

7 aandachtspunten

1. goede werkcultuur

2. aandacht voor leefomgeving

3. frisse blik van een externe

4. Focus op het normale leven

5. kijk naar wat iemand kan en wil

6. sta stil bij het waarom in het handelen

7. organisatorisch volledig beeld hebben.

Brandon

In het volgende fragment is Brandon te zien.

Ga naar Itslearning voor het maken van de bijbehorende opdrachten.

Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wet zorg en dwang regelt de rechten van mensen met een verstandelijke beperking  die onvrijwillige zorg krijgen. De Wzd gaat op 1 januari 2020 in.

Nee, tenzij

De kern van de wet is 'Nee, tenzij'. Het uitgangspunt is dat dwangmaatregelen niet thuis horen in de zorg gehandicapten. Gevaarlijke situaties moeten altijd met vrijwillige zorg worden opgelost, ook bij ernstig probleemgedrag.

'Onvrijwillige zorg' is zorg waartegen de cliënt of zijn vertegenwoordiger zich verzet en die bestaat uit:

het toedienen van vocht, voeding en medicatie, en medische controles/handelingen;

• beperken van de bewegingsvrijheid;
• insluiten;
• toezicht houden op de cliënt;
• onderzoek aan de kleding of het lichaam;
• onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op middelen die het gedrag beïnvloeden en op gevaarlijke voorwerpen;
• controleren op de aanwezigheid van middelen die het gedrag beïnvloeden;
• beperkingen in de vrijheid om het eigen leven in te richten, waardoor de cliënt iets moet doen of nalaten (inclusief het gebruik van communicatiemiddelen);
• beperkingen in het recht op het ontvangen van bezoek.

De regels over opname van onvrijwillige zorg in het zorgplan en de evaluatie zijn altijd van toepassing, ook als de vertegenwoordiger instemt en de cliënt zich er niet tegen verzet, bij:

• medicatie die gedrag en/of bewegingsvrijheid beïnvloedt en die niet wordt toegediend volgens de geldende professionele richtlijnen;
• maatregelen waardoor de cliënt enige tijd in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt;
• insluiting.

Wet zorg en dwang

De nieuwe wet Zorg en Dwang sluit beter aan bij de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, waardoor ook mensen die hun wil niet meer kunnen uiten beschermd worden. 

The End