Wie heeft de macht?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Wie heeft de macht

Spoorboekje

- Wie heeft de macht?

- Wie heeft de macht in een democratie?

- Welke macht heeft de media?

Op welke manier kun
jij invloed uitoefenen op de politiek?

Wie heeft de macht?

Macht = vermogen om het gedrag van anderen te beïnvloeden

Machtsmiddel: manier om het gedrag van iemand anders te beïnvloeden.

Voorbeelden:

- Functie/beroep: docent kan jou de les uit sturen

- Kennis/vaardigheden: een dokter kan jou medicijnen geven omdat hij daar kennis over heeft

- Status/aanzien: een beroemd persoon krijgt veel media aandacht

- Overtuigingskracht: een politicus kan stemmen winnen, omdat hij met overtuiging kan spreken.

- Geld: je kunt iemand omkopen om iets te doen

- Geweld/militaire macht: een oorlog

- Aantal personen: met een grote groep demonstreren

- Toegang tot de media: een groot publiek bereiken door in de media iets te zeggen

Wie heeft de macht?

- Formele macht: de macht die is vastgelegd in wetten en regels

- Informele macht: de macht die je hebt zonder machtsmiddelen te gebruiken.

- Gezag: macht die geaccepteerd wordt

Van welk machtsmiddel is hier sprake: een demonstratiemars van duizenden mensen voor een sterker klimaatbeleid

1. Overtuigingskracht
2. Toegang tot de media
3. Aantal personen
4. Functie/beroep

Van welk machtsmiddel is er sprake:
Een conducteur die tegen je zegt dat je even een mondkapje op moet doen

1. Geld
2. Status/aanzien
3. Overtuigingskracht
4. Functie/beroep

De meest gezellige persoon in jullie vriendengroep bepaalt waar jullie uitgaan

1. Formele macht
2. Informele macht

Je let alleen maar op, omdat je bang bent dat je anders uitgestuurd wordt

1. Gezag
2. Geen gezag

Wie heeft de macht in een democratie?

Demo = volk

Cratie = heersen

Democratie = het volk heerst

Kenmerken van een democratie:

1. Er is een volksvertegenwoordiging

2. Er is een grondwet

3. Er zijn vrije, eerlijke en geheime verkiezingen

4. Er is sprake van een machtenscheiding

5. Er zijn vrije media

Wanneer is een land
een democratie?

Wie heeft de macht in een democratie?

Trias politica: scheiding van de machten

Wetgevende macht: het parlement = Eerste (75) en Tweede kamer (150). Maken van wetten en controleren regering.

Uitvoerende macht: de regering. Uitvoeren (en maken) wetten.

Rechterlijke macht: rechters. Beoordelen of mensen zich aan de wet houden.

Welke kenmerken van een democratie is niet van toepassing:
In Noord-Korea is een dictator aan de macht die niet wordt gekozen door het volk

1. Er is een grondwet
2. Er is een volksvertegenwoordiging
3. Er zijn vrije media
4. Er is een machtenscheiding

De Verenigde Staten willen China straffen voor het schenden van mensenrechten

1. Er is een grondwet
2. Er is een volksvertegenwoordiging
3. Er zijn vrije media
4. Er is een machtenscheiding

In Bolivia wordt de president beschuldigd van fraude bij de verkiezingen

1. Er is een grondwet
2. Er zijn vrije en eerlijke verkiezingen
3. Er is een machtenscheiding
4. Er zijn vrije media

In de Tweede Kamer zitten ... mensen

1. 50
2. 75
3. 150
4. 250

In de Eerste Kamer zitten ... mensen

1. 50
2. 75
3. 150
4. 250

Welke macht heeft de media?

Drie theorieën:

- Injectienaaldtheorie: media injecteren mensen met informatie. Mensen nemen dat over zonder erover na te denken

- Agendasetting- theorie: media bepaalt niet wat je denkt, maar waarover je praat en denkt

- Selectieve waarneming: je selecteert zelf de informatie die je wilt zien of lezen

Mensen horen alleen maar wat ze willen horen, daarom trekken rokers zich weinig aan van anti-rookcampagnes

1. Injectienaaldtheorie
2. Agendasetting-theorie
3. Selectieve waarneming theorie

Telegraaflezeers voelen zich onveiliger dan lezers van andere kranten

1. Injectienaaldtheorie
2. Agendasetting-theorie
3. Selectieve waarneming theorie

Het gevecht tussen Badr Hari en Rico Verhoeven krijgt veel aandacht in de media. Iedereen praat er met elkaar over

1. Injectienaaldtheorie
2. Agendasetting-theorie
3. Selectieve waarneming theorie