Dat/als-constructie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren

Dat/als-constructie

Lesdoel

• Aan het einde van de les kun je dat/als-constructies herkennen en verbeteren.

Terugblik

1 Dubbelop

2 Fouten met verwijswoorden

3 Incongruentie

Het verbod ...... voor de gehele binnenstad gold, werd door iedereen genegeerd.

1. dat
2. wat
3. die
4. dit

Van welk soort dubbelop fout is hier sprake?
Hij irriteert zich eraan dat hij de fout niet kan ontdekken.

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie
4. onjuist herhalen

Welke dubbelop?
Hij zal moeten proberen te voorkomen dat dat zich niet herhaalt.

1. tautologie
2. pleonasme
3. dubbele ontkenning
4. contaminatie

Welke dubbelop?
Misschien dat ik morgen mogelijk nog even langs kom.

1. tautologie
2. pleonasme
3. herhaling
4. contaminatie

In deze zin zit een fout. Schrijf de zin goed op.
De politiek doet waar hij zin in heeft.

In welke zin is sprake incongruentie?

1. De nieuwe leden werden gevraagd de contributie steeds voor het einde van de maand te betalen.
2. Pieter studeert nu veel langer, maar de nieuwe studie bevalt hem echter beter.
3. Na het sporten kwam Jette tot de ontdekking dat haar fiets gestolen was.
4. Aan de goede bedoelingen van zijn docent heeft mijn broer lang aan getwijfeld.

Het mooiste fragment ...... hij tot het laatst bewaarde.

1. dat
2. wat
3. die
4. dit

Het zou leuk zijn, als we samen met .......... zouden kunnen gaan.

1. hen
2. hun

We vragen het .......... wel, als het ons vanmiddag nog niet is gelukt.

1. hen
2. hun

In deze zin zit een verwijsfout. Schrijf de zin goed op.
Het meisje die ons hielp, zat vroeger bij mij in de klas.

Verbeter de zin.
Ongeveer 75 procent van de deelnemers hebben zich opgegeven via onze website.

Dat/als-constructie

• Het is logisch dat als jij het in de zomer al warm hebt, je hond of je kat het met z’n vacht nog warmer heeft.
  
• Uit onderzoek blijkt dat wanneer werknemers meer dan drie dagen per week thuiswerken, hun betrokkenheid bij het bedrijf afneemt.

Als je een bijzin van voorwaarde of tijd midden in een zin plaatst, ontstaat er een dat/als-constructie. Dat is fout. De dat/als-constructie herken je aan woordgroepen als (om)dat als, (om)dat wanneer, (om)dat indien en soms zodat als/wanneer/indien ergens midden in de zin.

Je verbetert de dat/als-constructie door de bijzin die met als begint, achteraan de zin te plaatsen. Soms kun je de dat/als-constructie vermijden door volgens mij te gebruiken in plaats van ik denk, ik geloof of ik vind.

Dat/als-constructie

• Het is logisch dat als jij het in de zomer al warm hebt, je hond of je kat het met z’n vacht nog warmer heeft.
• Het is logisch dat je hond of kat het met z'n vacht nog warmer heeft, als jij het in de zomer al warm hebt.

Dat/als-constructie

• Uit onderzoek blijkt dat wanneer werknemers meer dan drie dagen per week thuiswerken, hun betrokkenheid bij het bedrijf afneemt.
• Uit onderzoek blijkt dat de betrokkenheid van de werknemers bij het bedrijf afneemt, wanneer ze meer dan drie dagen per week thuiswerken.
  

Verbeter de zin. Schrijf de hele zin op.
De leiding heeft besloten dat wanneer ze alcohol bij zich hebben, zij verwijderd worden.

Verbeter de zin. Schrijf de hele zin op.
Ik ben ervan overtuigd dat wanneer je vroeger naar bed gaat, je je beter kan concentreren op school.

Verbeter de zin. Schrijf de hele zin op.
Uit het onderzoek blijkt dat als er niet snel iets gedaan wordt, de toestand zal verslechteren.

Aan de slag

Maak opdracht 1 op blz. 237

Klaar? 

- Kies zelf een opdracht uit paragraaf 1/2/3 > herhaling

- Lees verder in je boek 

Nakijken

Maak opdracht 1 op blz. 237

Lesdoel

• Aan het einde van de les kun je dat/als-constructies herkennen en verbeteren.