Week 3: Staatsinrichting
Staatsinrichting van Nederland
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
Mens & MaatschappijMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1
In deze les zitten 20 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 1 video.
Lesduur is: 90 minOnderdelen in deze les
Staatsinrichting van Nederland
Slide 1 - Tekstslide
Slide 2 - Tekstslide
Wie heeft de meeste
macht in Nederland?
macht in Nederland?
Slide 3 - Woordweb
De vorige keer
Kiesrecht en Grondwet.
- (Algemeen) kiesrecht.
- Actief/passief kiesrecht.
- Census-, attributief- en capaciteitskiesrecht.
- Grondwet van 1848.
- Vrouwen in de politiek.
Slide 4 - Tekstslide
Leerdoelen
1. Je weet op welke manier de macht in Nederland is verdeeld.
2. Je kan de taken van alle drie de machten noemen.
3. Je weet wat de rol van de koning is in het besturen van het land.
4. Je kent de taken van de Eerste en Tweede Kamer.
5. Je weet hoe mensen gekozen worden voor de Eerste en Tweede Kamer.
6. Je weet hoe de volksvertegenwoordiging heet op alle bestuursniveaus.
7. Je kan voorbeelden noemen van wat er besloten wordt op elk niveau (gemeente, provincie, landelijk en Europa).
8. Je kent de volgende begrippen en kan deze uitleggen:
- Besturen
- Volksvertegenwoordiging
- Regering
- Rechters
- Ceremoniële functie
Slide 5 - Tekstslide
Wetgevende macht
Eerste en Tweede Kamer
Volksvertegenwoordiging
(gekozen door het volk)
Taken:
Stemmen over wetten
Controleren van de regering
Slide 6 - Tekstslide
Trias Politica
Parlement
ministers
rechters
Slide 7 - Tekstslide
Kiezers (mensen die gebruik maken van het actief kiesrecht).
Tweede Kamer
Officieel: de Tweede Kamer der Staten Generaal.
De Tweede Kamer bestaat uit 150 zetels. Wij (de kiezers) kunnen direct op de mensen stemmen die wij willen terugzien in de Tweede Kamer.
De twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn:- Het kabinet controleren (Trias Politica).
- Ze overleggen over de wetgeving en kunnen wetten indienen volgens het initiatiefvoorstel.
Kabinet
Eerste Kamer
Provinciale Staten
Gemeenteraad
Europees Parlement
Uitvoerende macht
Het kabinet bestaat uit alle ministers en staatssecretarissen.
Elke minister heeft zijn eigen 'specialiteit'. Zo hebben we een minister voor volksgezondheid, onderwijs, defensie, etc.
Het kabinet benoemt de commissarissen van de koning, burgemeesters en de rechters.
Officieel: de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het stemmen over de ingediende wetsvoorstellen en tegenvoorstellen hierop indienen.
Ze moeten hierbij goed kijken of de wetsvoorstellen niet tegen de Grondwet ingaan en of deze ook haalbaar zijn.
De gemeenteraad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert de uitvoerende macht (de burgemeesters en wethouders).
Sinds 2002 is er sprake van dualisme in gemeenten. Eerst werden de wethouders uit de gemeenteraadsleden gekozen, nu is dat niet meer het geval.
Elk land dat lid is van de Europese Unie heeft zetels in het Europees Parlement.
Het Europees Parlement heeft niet over elk onderwerp even veel te zeggen. Sommige onderwerpen blijven bewaard voor de binnenlandse politiek (Tweede Kamer, Provinciale Staten en Gemeenteraad).
Dit is de volksvertegenwoordiging op provinciaal niveau.
Het aantal leden hangt af van het aantal inwoners in de provincie.
De Provinciale Staten maakt beslissingen over de inrichting van de provincie (huizen, bedrijven, natuurgebieden), maken beslissingen over energie en het milieu, aanleg van wegen, en nog veel meer.
Sinds 1972 is er in Nederland voor iedereen van 18 jaar en ouder zowel actief kiesrecht, als passief kiesrecht.
Deze groep betreft de mensen die gebruikmaken van het actieve kiesrecht dat zij hebben.
Wetgevende
macht
Slide 8 - Tekstslide
Burgemeesters en Wethouders
Europese Commissie
Gedeputeerde Staten
Kiezers (mensen die gebruik maken van het actief kiesrecht).
Tweede Kamer
Kabinet
Eerste Kamer
Provinciale Staten
Gemeenteraad
Europees Parlement
Het kabinet bestaat uit alle ministers en staatssecretarissen.
Elke minister heeft zijn eigen 'specialiteit'. Zo hebben we een minister voor volksgezondheid, onderwijs, defensie, etc.
Het kabinet benoemt de commissarissen van de koning, burgemeesters en de rechters.
De Europese Commissie mag wetsvoorstellen indienen en controleert of de wetgeving in elke lidstaat wordt toegepast.
De Europese Commissie overlegt over handel van de Europese Unie met overige landen en is verantwoordelijk voor de begroting.
De burgemeesters en wethouders voeren de besluiten van de gemeenteraad uit. Daarnaast voeren ze de wetten van de provincie uit.
Net zoals bij de ministers in het kabinet, heeft elke wethouder zijn eigen taakgebied.
De gemeenteraad heeft de taak om de wethouders te benoemen.
Ieder lid van de Gedeputeerde Staten heeft zijn eigen takenpakket (portefeuille). Samen met de commissaris van de koning, vormen zij het dagelijks bestuur in de provincie.
De Gedeputeerde Staten bepalen het beleid van de provincie en bieden voorstellen aan, aan de Provinciale Staten.
De Gedeputeerde Staten houden toezicht op het bestuur van de gemeenten en de waterschappen (hier kunnen mensen ook voor stemmen).
Uitvoerende macht
Slide 9 - Tekstslide
Uitvoerende macht
Regering
Voeren de wetten uit
Geven opdracht aan de politie,
belastingdienst, zorg, onderwijs,
leger enz.
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Tekstslide
Rechterlijke macht
Onafhankelijke rechters
Officieren van Justitie
Regering mag zich er niet mee bemoeien
Schuldig/onschuldig
Bepaald straf van de schuldige
Benoemd voor het leven
Officieren van Justitie
Wie komt er voor de rechter
Eist straf van de schuldige
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Video
Regeren op 3 niveaus
Slide 14 - Tekstslide
Regeren op 3 niveaus in Nederland
Slide 15 - Tekstslide
Vierde niveau
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Tekstslide
Wat doet onze volksvertegenwoordiging?
Slide 18 - Tekstslide
Aan het werk!
Stap 1: Lezen Hoofdstuk 3
Stap 2: Level 1 Vragen over de tekst
Stap 3: Level 2 Wie beslist wat?
Slide 19 - Tekstslide
Help! Begrippen
Dit zijn de begrippen die het meest door elkaar worden gehaald.
Eerste en Tweede Kamer
Regering = koning + ministers.
Kabinet = ministers + staatssecretarissen.
