Regeling en waarneming basisstof 2 BVJ H4

B1 Regeling en homeostase
Regelkring: de verwarming 
in je huis

normwaarde
regelkring
dynamisch evenwicht
homeostase
negatieve terugkoppeling
1 / 46
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 46 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

B1 Regeling en homeostase
Regelkring: de verwarming 
in je huis

normwaarde
regelkring
dynamisch evenwicht
homeostase
negatieve terugkoppeling

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Inwendig milieu
  • inwendig milieu = bloedplasma + weefselvloeistof
  • uitwendig milieu = je omgeving + inhoud van je darmkanaal,    longen, blaas

  • als een stof een celmembraan gepasseerd heeft, zit het in je inwendig milieu.

Slide 5 - Tekstslide

B2 Hormonale regulatie
In organismen wordt informatie tussen cellen overgedragen met signaalmoleculen.

Dat kunnen hormonen zijn.

Doelwitcellen zijn gevoelig voor bepaalde hormonen. Zij hebben geschikte receptoren.


Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Hypofyse
Hormoon
Hormoon
Bloed

Slide 8 - Sleepvraag

exocriene klier

- speeksel-klier

- alvleesklier

- traanklier
endocriene klier

- hypofyse

- alvleesklier

- bijnier


Slide 9 - Tekstslide

De hormoonklieren

Slide 10 - Tekstslide

hormonen
hypofyse: groeihormoon GH, FSH, LH, oxytocine, ADH, TSH
schildklier: thyroxine
eilandjes van Langerhans in alvleesklier: insuline, glucagon
nieren: epo
bijnieren: adrenaline

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Kijk in Binas tabel 89A. Uit welke twee delen bestaat de hypofyse?

Slide 13 - Open vraag

Binas 89A. Welke hormonen worden NIET door de hypofyse gemaakt?
A
LPH en LTH
B
oxytocine en ADH
C
FSH en LH
D
GRH en CRH

Slide 14 - Quizvraag

Binas 89A. Wat is de volledige naam van het hormoon GH?

Slide 15 - Open vraag

Binas 89A. Wat is de functie van FSH bij mannen?
A
vorming van zaadcellen
B
geen functie - mannen hebben geen FSH
C
afgifte van oestradiol
D
follikelgroei

Slide 16 - Quizvraag

overzicht hypofysehormonen
GH:  stimuleert groei en ontwikkeling
FSH:  follikelgroei, spermatogenese
LH:  ovulatie, gele lichaam, afgifte testosteron
oxytocine:  stimuleert weeën en melksecretie
ADH:  resorptie van water uit de voorurine in de nieren
TSH:  stimuleert de schildklier voor de vorming van thyroxine

Slide 17 - Tekstslide

Schildklier
- onder invloed van TSH uit hypofyse

- produceert thyroxine

- beïnvloedt de stofwisseling in je cellen

Slide 18 - Tekstslide

Eilandjes van Langerhans

Slide 19 - Tekstslide

Eilandjes van Langerhans



  • Groepjes cellen in de alvleesklier (verteringsklier)
  • Maken hormonen: insuline en glucagon.
  • Insuline: bij een hoog glucosegehalte, laat het dalen
  • Glucagon: bij een laag glucosegehalte, laat het stijgen
  • Eilandjes kapot of werkt insuline niet? Diabetes

Slide 20 - Tekstslide

regeling bloedsuikerspiegel
Glucose wordt door insuline omgezet in glycogeen

Glycogeen wordt door glucagon weer omgezet in glucose
Glucose
Glycogeen
Insuline
In het bloed
In spieren en lever
Glucagon

Slide 21 - Tekstslide

Bijnieren
Maken het hormoon adrenaline.
Snelste hormoon van je lichaam!

Fight, Flight, Fright hormoon

  • Glycogeen wordt omgezet in glucose (suikergehalte in het bloed stijgt
  • Hart gaat sneller kloppen
  • Ademhaling versnelt

Slide 22 - Tekstslide

Nieren
  • Nieren produceren EPO bij laag zuurstofgehalte bloed
  • Epo stimuleert productie rode bloedcellen in beenmerg
  • --> meer zuurstof: minder afgifte epo
  • Gebruik als doping is illegaal
  • hoogtetraining

Slide 23 - Tekstslide

In welk orgaan liggen de Eilandjes van Langerhans?

Slide 24 - Open vraag

Hypofyse
Schildklier
Bijnieren
Eilandjes van langerhans
Teelballen

Slide 25 - Sleepvraag

Cellen in de alvleesklier 
die hormonen maken
Stoffen in het bloed die de werking van bepaalde organen regelen
Hormoon dat in de 
bijnieren wordt gemaakt
Klieren die adrenaline maken
Orgaanstelsel in het lichaam dat uit een aantal hormoonklieren bestaat
eilandjes van Langerhans
hormonen
adrenaline
hormoonstelsel
bijnieren

Slide 26 - Sleepvraag

Cellen in de alvleesklier 
die hormonen maken
Stoffen in het bloed die de werking van bepaalde organen regelen
Hormoon dat in de 
bijnieren wordt gemaakt
Klieren die adrenaline maken
Orgaanstelsel in het lichaam dat uit een aantal hormoonklieren bestaat
eilandjes van Langerhans
hormonen
adrenaline
hormoonstelsel
bijnieren

Slide 27 - Sleepvraag

Welke twee hormonen maken de eilandjes van Langerhans

Slide 28 - Open vraag

Zorgt insuline ervoor dat de bloedsuikerspiegel daalt of stijgt?
A
Daalt
B
Stijgt

Slide 29 - Quizvraag

Waar bevinden zich cellen met receptoren voor epo?
A
in het beenmerg
B
in de bijnieren
C
in de lever
D
in de nieren

Slide 30 - Quizvraag

positieve terugkoppeling
het resultaat van een proces versterkt het proces


Slide 31 - Tekstslide

Basisstof 2

Hormonale regulatie

Slide 32 - Tekstslide

De hypofyse
  • Ligt tussen de twee hersenhelften in, grootte van een erwt
  • Geeft veel verschillende hormonen af
  • Hypofyse wordt aangestuurd door de hypothalamus
  • Heeft een voor- en achterkwab

Slide 33 - Tekstslide

Hormoonklieren
Overzicht van de belangrijkste hormoonklieren

Aansturing vanuit de hypofyse (en de hypothalamus)

Slide 34 - Tekstslide

Hypofyse en hormonen
Je ziet de voorkwab en de achterkwab van de hypofyse. Je ziet welk hormoon de hyofyse afgeeft en welk orgaan dit hormoon aanstuurt. Soms heeft dit hormoon direct een functie (zoals het groeihormoon) en soms stimuleert een hormoon een orgaan tot de afgifte van weer een ander hormoon (zoals de schildklier) 

Slide 35 - Tekstslide

De schildklier
  • Aansturing vanuit de hypofyse door het schildklier-stimulerend-hormoon (TSH)
  • Maakt zelf het schildklierhormoon (thyroxine)

Slide 36 - Tekstslide

De schildklier
  • Maakt het schildklierhormoon thyroxine (berokken bij de verbranding)
  • Bij een teveel aan thyroxine verhoogt de stofwisseling --> gevolg is altijd warm, gewichtsafname, rusteloos
  • Bij een tekort aan thyroxine neemt de stofwisseling af --> gevolg is dat je het koud hebt, aankomt in gewicht en vermoeid bent.

Slide 37 - Tekstslide

De Schildklier
  • Een tekort tijdens de ontwikkeling kan
    leiden tot geestelijke en lichamelijke achterstand

  • Bij een tekort probeert het lichaam de productie van thyroxine te verhogen door de schildklier te vergroten (struma/krop). Dit kan ook ontstaan door een tekort aan jodium in de voeding

Slide 38 - Tekstslide

Eilandjes van Langerhans
  • Liggen in de alvleesklier
  • Maken insuline en glucagon
  • Beide hormonen regelen
    het bloedglucesegehalte
  • Een tekort aan insuline of
    ongevoeligheid voor dit hormoon
    leidt tot suikerziekte

Slide 39 - Tekstslide

Slide 40 - Tekstslide

De bijnieren
  • Liggen op de nieren
  • Maken het enigste snelle hormoon
  • adrenaline
  • Betrokken bij de acties die nodig zijn voor handelen bij gevaar
    (Vechten, vluchten of verstijven)

Slide 41 - Tekstslide

Lezen basisstof 2
timer
10:00

Slide 42 - Tekstslide

Welke hormonen horen bij welk orgaan: Oestrogeen
A
Lever
B
Darm
C
Teelballen
D
Eierstokken

Slide 43 - Quizvraag

Welke hormonen horen bij welk orgaan: Insuline
A
Lever
B
Hypofyse
C
Alvleesklier
D
Galblaas

Slide 44 - Quizvraag

Welke hormonen horen bij welk orgaan: Oxytocine
A
Baarmoeder
B
Borsten
C
Spieren
D
Lever

Slide 45 - Quizvraag

Maken basisstof 2
Maken opdrachten 3 t/m 7

Slide 46 - Tekstslide