K*tl*l 4 Havo

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

WELKOM

3 Kader

Welkom

4Ha

We gaan nu 10 minuten lezen

Planning

Leesautobiografie

Les scheldwoorden K*TL*L uit plot 26

Lesdoelen:

Je kent de soorten scheldwoorden

Je kunt in steekwoorden de kern van een alinea bepalen.

Je kunt van de hoofdzaken een samenvatting maken.

Scheldwoordenrace

Welke verwensingen, scheld- en vloekwoorden ken jij? 

Je hebt twee minuten om zoveel mogelijk verschillende scheldwoorden te noteren. Noteer ieder woord op een apart kaartje/geeltje.

Wat blijft er over?

Vorm een groepje van vier. 

Vergelijk jullie scheldwoorden en haal alle dubbelingen eruit: er blijft een verzameling geeltjes met verschillende woorden over.

Inspiratie

Inspiratie gekregen doordat je de woorden van een ander hebt gezien? 

Ieder groepje heeft één minuut om de lijst aan te vullen.

Het groepje met de meeste scheldwoorden krijgt een prijs.

soorten scheldwoorden

Het ene scheldwoord is het andere niet, je kunt ze indelen in verschillende categorieën. Zo zou je uilskuiken in de categorie 'Dieren' kunnen plaatsen, teringhoer in de categorie 'Ziektes' (of 'Vrouwen' of 'Beroepen') en schobbejak in de categorie 'Ouderwets'.

Als je kijkt naar jouw scheldwoordenschat, welke categorieën beheers jij dan al?

Opdracht

Noteer de categorieën van jullie woorden bovenaan op een vel A3-papier, zodat er een poster met kolommen ontstaat. Verdeel jullie woorden over de categorieën.

Welke categorie scheldwoorden vinden jullie het meest aanstootgevend en welke het minst? Bespreek deze vraag en noteer een gezamenlijk antwoord. Leg het antwoord uit.

Vergelijk jullie poster nu

Vergelijk jullie poster met die van een andere groep. Hebben zij categorieën bedacht die jullie willen overnemen? Pas jullie poster dan aan. Bewaar de poster goed, jullie kunnen hem bij de afrondende opdracht gebruiken.

Groepsopdracht

Met scheldwoorden kun je iemand raken. Scheldwoorden hebben dus effect, maar niet alleen op een ander, ook op de schelder zelf. Hoe dit werkt, onderzoeken jullie in groepjes.

Ieder groepslid bestudeert een aantal bronnen. 

Zo ontstaat er binnen de groep veel kennis over schelden. Deze kennis bundelen jullie bij het beantwoorden van deze onderzoeksvragen:

• Wat is er bekend over de geschiedenis van scheldwoorden?
  
• Welke positieve en negatieve effecten hebben scheldwoorden op mensen?
  
• Welke rol spelen eigenschappen van scheldwoorden op het effect ervan?
  
• Hoe versterk of verzwak je de impact van scheldwoorden?
  
• Welke rol speelt het doorbreken van taboes bij de impact van scheldwoorden?

Schelden, hoe werkt dat nou? Journalist en schrijver Stella Bergsma schreef er een artikel over.

Lees allemaal individueel het artikel Schelden van Bergsma. Noteer na elke alinea in steekwoorden de kern van die alinea.

Vergelijk jullie steekwoorden en schrijf gezamenlijk een samenvatting van maximaal 100 woorden.

Lever deze samenvatting in de classroom in!

Groepsopdracht

Noem twee dingen die je leuk/ interessant, leerzaam vond aan deze les.

WELKOM

3 Kader

Welkom

4Ha

We gaan nu 10 minuten lezen

Check samenvatting 

Je hebt een samenvatting gemaakt van 100 woorden van het artikel 'Schelden' van Stella Bergsma.

Planning

Je kunt in steekwoorden de kern van een alinea bepalen.

Je kunt presenteren.

Je kunt je argument op basis van argumenten onderbouwen.

Opdracht

We gaan 4 video's bekijken. Maak aantekeningen tijdens het kijken.

www.nporadio1.nl

Opdracht

Verdeel de acht teksten in je groepje, ieder leest dus twee andere teksten. Markeer of noteer tijdens het lezen per alinea de belangrijkste informatie.

De teksten staan in de classroom.

WELKOM

3 Kader

Welkom

4Ha

We gaan nu 10 minuten lezen

Wat weet je nog van de vorige les?
Antwoord in hele zinnen.

Herhaling

• Waar gingen jouw teksten ook alweer over? 
  
• Lees je teksten nog een x snel door.
• Noteer in het kort waar ze over gingen...

Wat nu?

• Na het kijken van de filmpjes en het lezen van de teksten moet je de inhoud van de door jou bestudeerde bronnen mondeling samenvatten voor je groepje. Bereid dit voor, maak eventueel een spiekbriefje.

Presenteren van de bronnen

Geef om de beurt een samenvatting en beantwoord elkaars vragen.

Beantwoord gezamenlijk de onderzoeksvragen ( zie hieronder) en licht jullie antwoorden toe.

• Wat is er bekend over de geschiedenis van scheldwoorden?
  
• Welke positieve en negatieve effecten hebben scheldwoorden op mensen?
  
• Welke rol spelen eigenschappen van scheldwoorden op het effect ervan?
  
• Hoe versterk of verzwak je de impact van scheldwoorden?
  
• Welke rol speelt het doorbreken van taboes bij de impact van scheldwoorden?

Zoek een ander groepje op en vergelijk jullie antwoorden met elkaar. Vul jullie eigen antwoorden eventueel aan.

Tussenstand

De lichamelijke, emotionele en sociale effecten van schelden kunnen zowel positief als negatief zijn. Het effect is groter als je met de scheldwoorden taboes doorbreekt.

In hoeverre ben jij voor vrijheid van schelden?
Beargumenteer jouw antwoord.

Lees het gedicht van Bas Jongenelen.

Ollekebolleke

Vintage designmeubels.

Koffiebar / hipsterbar.

Stellingkast, sloophout

zijn heilig verklaard…

Donder toch op met

identiteitsloze

kuthipsterfiets en je

kuthipsterbaard.

Vind je dit gedicht grappig?

Waarom heeft de dichter het woord kut toegevoegd aan hipsterfiets en hipsterbaard, denk je?