Taalverzorging interpunctie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Interpunctie / taalverzorging  

Interpunctie  

In deze les gaan jullie kennismaken met het onderdeel interpunctie. 

Betekenisverschil?

• Hij zat op haar schoot en rustte uit.
• Hij zat op haar, schoot en rustte uit.

Wat staat hier?

De meester zei: "Pietje is een monster."

Wat staat hier?

"De meester," zei Pietje, "is een monster."

Welke regels ken je al?

Sleep de regel naar het leesteken

Sleepvraag maken -->

tekstvormen

Terug naar de lastige zin-->

dubbele punt

Aanhalingstekens

Komma

puntkomma

om aan te geven dat je het woord en niet de betekenis van het woord bedoelt.

Voor een voegwoord als 'maar', 'omdat', 'want' en 'daarom'.

Voor een opsomming die aangekondigd is

Tussen twee zinnen die bij elkaar horen.

Voor een citaat.

Om aan te geven dat iets gezegd wordt.

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets. 

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets.

Als ik naar school ga, pak ik de fiets.

(1) Tussen twee persoonsvormen

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen 

(2) Tussen delen van een opsomming

We hebben chips, chocola, cola en frisdrank gekocht. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

LessonUp is een handig programma, maar het is soms nog wel een beetje zoeken. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep 

Hé, weet je wel dat we alweer twee maanden thuis zitten?

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep 

(5) Na een bijstelling 

Meneer Peters, voorzitter van de ouderraad, heeft een grote bijdrage geleverd. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep

(5) Na een bijstelling 

(6) Na een aantal signaalwoorden aan het begin van de zin (zie boekje) 

Kortom, morgen gaan we op vakantie. 

Echter, we hebben nog geen ticket. 

dubbele punt (:)

De patiënt redt het niet het donorhart invriezen dus

dubbele punt (:)

De patiënt redt het: niet het donorhart invriezen dus!

De patiënt redt het niet: het donorhart invriezen dus!

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

Vingerafdrukken worden als uniek beschouwd: zelfs verschillende vingers van dezelfde hand zijn niet gelijk.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

De volgende leerlingen moeten nablijven: Daniël, Demi, Anouk en Annelin.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

3) Voor een citaat

De docent meldde: "Maak je huiswerk en stel de juiste vragen, dan hoef je amper te leren voor de toets."

punt komma (;)

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

Mutsen, sjaals, wanten; deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

(2) Tussen twee (hoofd)zinnen die sterk met elkaar samenhangen

Beginnen jullie maar alvast; door het drukke verkeer ben ik wat later. 

Een dubbele punt (:) zet je voor een

1. uitleg
2. opsomming
3. uitroep
4. aankondiging

Wanneer gebruik je een uitroepteken?

1. bij het extra nadruk geven van een zin
2. bij een vraagzin
3. Als iemand fluistert

Wat is de functie van een uitroepteken en wat gebeurt er met je stem?

1. Geeft aan dat de zin is afgelopen, je praat harder
2. Geeft aan dat deze zin een uitroep is, je praat harder.
3. Geeft aan dat de zin een uitroep is en je stem gaat omhoog
4. Geeft aan dat deze zin een uitroep is en je stem gaat omlaag.

Een komma zet je ...

1. Tussen twee persoonsvormen
2. Tussen een voornaam en achternaam
3. Tussen twee moeilijke woorden
4. Tussen delen van een opsomming

komma

1. Toen ze thuis kwam, zag ze dat de lamp al brandde.
2. Toen ze thuis kwam zag ze dat de lamp al brandde.

Geleerd?

Vragen?