De democratische revoluties (1776-1813)

Kant
Montesquieu
Locke
Rousseau
Hobbes
Spinoza
Smith
Trias Politica
Absolutisme
Sociaal contract
Algemene wil
Godsdienst
Vrijhandel
Rationalisme + empirisme
1 / 25
volgende
Slide 1: Sleepvraag
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Kant
Montesquieu
Locke
Rousseau
Hobbes
Spinoza
Smith
Trias Politica
Absolutisme
Sociaal contract
Algemene wil
Godsdienst
Vrijhandel
Rationalisme + empirisme

Slide 1 - Sleepvraag

De democratische revoluties (1776-1813)
De democratische revoluties (1776-1813)

Slide 2 - Tekstslide

HC 2
  1. Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige samenleving (1650-1789)?
  2. Hoe werden verlichte ideeën tijdens de democratische revoluties in de Verenigde Staten en Frankrijk in de praktijk gebracht (1776–1813)?
  3. In welke mate bepaalden verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa (1813-1900)?

Slide 3 - Tekstslide

Doelen
Aan het einde van de les kan ik:
  • Uitleggen hoe de Verlichting invloed had op de Amerikaanse Revolutie.
  • Bespreken op welke manier de Verlichting terug te zien is in de Amerikaanse staatsinrichting.
  • Uitleggen hoe de Verlichting invloed had op het uitbreken van de Franse Revolutie.
  • De invloed van de Verlichting op de latere fase van de Franse Revolutie bespreken.

Slide 4 - Tekstslide

Begin
De kolonisatie van het noorden van Amerika verloopt in eerste instantie minder succesvol dan in het zuiden en midden. 

Pas in 1607 eerste kolonie Virginia, daarna groei naar het noorden met New England.

In 1620 arriveren de Pilgrim Fathers met de Mayflower in Massachussetts. 

Slide 5 - Tekstslide

Pilgrims
Door onderdrukking van de Church of England verhuist een groep puriteinen naar Leiden.

Omdat de Nederlandse kerk niet streng genoeg is kopen ze een schip om naar Amerika te gaan (1620).

Pilgrims overleven winter dankzij lokale bevolking: Thanksgiving.

Grondleggers van Amerikaanse cultuur. 

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Link

Verlichting
Kolonies besturen zichzelf deels via parlementen, maar zijn wél ondergeschikt aan de Britse koning.

De verspreiding van de ideeën van Locke en Montesquieu  leidt tot grotere wens zelfbeschikking. 

De Zevenjarige Oorlog (1756-1763) leidt tot irritatie: wie betaalt voor de strijd in Amerika? 

Slide 8 - Tekstslide

Spanningen
De spanningen tussen de kolonies en het moederland lopen langzaam op:
  1. Proclamation Line (1763) werd gezien als beperking van de vrijheid.
  2. Sugar Act (1764).
  3. Stamp Act (1765).
  4. Townshend duties (1767)

Parlementen wijzen op de Bill of rigths
No taxation without representation.

Slide 9 - Tekstslide

Escalatie
1773: Boston Tea Party
Verzet komt uit de committees of correspondence
Leidt tot bijeenkomst First Continental Congress

Relatie met Engeland kan niet worden hersteld: Slag bij Lexington en Concord
Second Continental Congress besluit tot oprichting milities -> stap richting zelfbestuur


Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Onafhankelijk
4 juli 1776: Declaration of independence 
Pamflet van Thomas Paine, Common Sense, onderschrijft noodzaak tot revolutie

Met Franse hulp wordt oorlog gewonnen
1789: United States of America, Washington president
Sterke centrale overheid met nadruk op individuele vrijheid

All men are created equal??

Slide 12 - Tekstslide

Uit deze beschrijving blijkt het rationalisme van Descartes.
Leg dit uit.

Slide 13 - Open vraag

Antwoord

  • Uit het antwoord moet blijken dat Descartes in zijn beschrijving wil aantonen dat empirisch onderzoek/observeren niet voldoende is om natuurwetten/wetenschappelijke inzichten te doorgronden, waarmee hij de visie ondersteunt dat een wetenschapper ook zijn verstand/rede moet gebruiken om de resultaten te interpreteren (zodat hij het rationalisme ondersteunt). 

Slide 14 - Tekstslide

Groei
Na onafhankelijkheid langzame groei richting westen
1803: Louisiana Purchase

Met groei naar westen en zuiden groeit slavernij vraagstuk
Noorden VS: grote, industriële steden, "Verlicht"
Zuiden: plantages, afhankelijk van slaafgemaakten


Slide 15 - Tekstslide

Oorlog
In 19de eeuw groeiend abolitionisme

1860: Lincoln voert campagne rond afschaffing slavernij
Gevolg: zuiden roept confederatie uit 

Burgeroorlog (1861-1865) bloedigste conflict uit geschiedenis VS
1863: Emancipation Proclamation
Al snel na de oorlog maken de Jim Crowwetten een einde aan de gelijkheid...

Slide 16 - Tekstslide

Frankrijk
Verlichting zet de Franse samenleving onder druk:
(Verlichte) absolute monarchie
Standensamenleving: geboorte bepaalt positie 
Oneerlijk belastingsysteem: bourgeoisie betaalt onevenredig veel
Sterke katholieke kerk

Amerikaanse Revolutie zorgt voor financiële problemen

Slide 17 - Tekstslide

Jefferson gaat bij het schrijven van deze tekst uit van de politieke ideeën
van Rousseau.
Leg dit uit voor twee politieke ideeën van Rousseau, waarbij je je
antwoord telkens ondersteunt met een andere verwijzing naar de bron.

Slide 18 - Open vraag

Antwoord
Kern van een juist antwoord is:
Jefferson gaat uit van het politieke idee van Rousseau:
• van de natuurlijke rechten, door te schrijven dat de natuur aan alle
mensen het recht heeft gegeven om te emigreren 2
• van sociaal contract/volkssoevereiniteit, door te schrijven dat de vorst
niets meer is dan de hoogste dienaar van het volk / dat de vorst een
dienaar van het volk met beperkte bevoegdheden is / dat een vorst
onder toezicht van het volk zijn functie uitoefent 2

Slide 19 - Tekstslide

Kant
Montesquieu
Locke
Rousseau
Hobbes
Spinoza
Smith
Trias Politica
Absolutisme
Sociaal contract
Algemene wil
Godsdienst
Vrijhandel
Rationalisme + empirisme

Slide 20 - Sleepvraag

Revolutie
1789: bijeenkomst États généraux: vertegenwoordiging standen

Na Eed op de Kaatsbaan (20 juni) escalatie op 14 juli: bestorming Bastille
Eerste Franse Revolutie

Gevolg: Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger & constitutionele monarchie
Afschaffing standen en feodalisme
Invoering censuskiesrecht



Slide 21 - Tekstslide

Jacobins
Revolutie leidt tot Revolutie-oorlogen
Onvrede en problemen worden groter

1792: Eerste Franse Republiek
Tweede Franse Revolutie

Onder leiding van Robespierres Jacobijnen begint de Terreur
1793: burger Lodewijk Capet en Olympe de Gouges worden onthoofd

Slide 22 - Tekstslide

Keizer
Na jaren van politieke chaos neemt Napoleon als Consul de macht over (1799)

Succes van de Napoleontische Oorlogen leidt tot verspreiding van Verlichting door Europa
Code Napoleon en burgerlijke stand

Na mislukte veldtocht naar Rusland wordt Napoleon verslagen in de Volkenslag (1813)

Slide 23 - Tekstslide

Oefenvraag
In Engeland en Frankrijk bestond de gewoonte dat de koning op bepaalde feestdagen de lijders aan scrofulose (een ontsteking in de hals) aanraakte om hen te genezen. In de Encyclopédie die in 1755 is uitgegeven stond hierover: "Als de hemel een dergelijke macht aan koningen zou hebben verleend, dan zou men verwachten dat dit voor iedereen zichtbaar was en
dat de genezing toch op zijn minst af en toe meteen na de aanraking optrad."
Licht dit toe door:
 aan te tonen op welke wijze deze beschrijving het absolutisme
bekritiseerde, en
 uit te leggen dat de redenering in de Encyclopédie paste bij het
rationalisme.

Slide 24 - Tekstslide

Antwoord
Voorbeeld van een juist antwoord is:
• De beschrijving bekritiseerde de machtsbasis / de onderbouwing van het absolutisme door het droit divin (of een juiste omschrijving hiervan) in twijfel te trekken 1
• Het artikel riep mensen op kritisch na te gaan of het geloof in genezing klopte / niet te geloven in een goddelijke kracht, wat paste bij het uitgangspunt van het rationalisme dat het gebruik van het menselijk verstand bijgeloof tegenging / dat logisch redeneren boven onbewezen geloof ging 2
Opmerking
Als in het antwoord bij de tweede deelvraag alleen wordt ingegaan op empirisme/onderzoek doen, worden geen scorepunten toegekend (omdat de vraag over het rationalisme gaat). 

Slide 25 - Tekstslide