1.3 Iran in de atlas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Kaarten opzoeken in de atlas
  
• Informatie uit kaarten en bronnen halen.
• De aarde opdelen in breedte- en lengtecirkels.
  
• Het coördinatenstelsel aflezen.

Samen de atlas verkennen

Belangrijkste onderdelen in de atlas

Bladwijzer

Waar? aan de binnenkant van de kaft voorin in atlas.

Hoe te gebruiken? snel de bladzijde van een kaart vinden door de ligging al te weten.

Inhoudsopgave

Waar? op bladzijde 2 t/m 5 voorin de atlas.

Hoe te gebruiken? via het land/continent EN het onderwerp een kaart vinden.

Topografisch register

Waar? op bladzijde 268 t/m 293 achterin de atlas.

Hoe te gebruiken? kaarten waar een land, stad, zee, gebergte enz... op staat, zijn op alfabetische volgorde te vinden. Daarachter staat het bladzijde nummer EN het kaartvak.

Trefwoorden register

Waar? op bladzijde 294 en 295 achterin de atlas.

Hoe te gebruiken? kaarten vinden op onderwerp/thema, met bladzijde EN kaartvak.

Hoe ziet een kaart in de atlas eruit?

Altijd een kaartblad  = bladzijdenummer

Meerdere kaarten op één bladzijde? Dan gebruiken we ook letters

Kaart van Nederland over Visserij: 54F 
Bladzijde 54 - kaart F

Hoe ziet een kaart in de atlas eruit?

Bij een grote kaart zijn er hulplijnen = kaartvakken (licht blauwe lijnen) 

In rood genummerd:

Van boven naar beneden: 1,2,3

Van links naar rechts: A,B,C

Handig voor opzoeken van topografische plaatsen op kaarten

In welk kaartvak ligt Algiers?

Algiers ligt in kaartvak D3

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer - snel overzicht van groot gebied
   Voorin de atlas
   
   
2. Inhoudsopgave
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave - als je de titel van de kaart weet
   Blz 2-5
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave
   
3. Topografisch register -  naam van een plaats/gebergte/rivier 
   Blz 268-293  = alfabetische volgorde
4. Trefwoordenregister

Hoe gebruik je de atlas?

4 belangrijke onderdelen:

1. Bladwijzer
2. Inhoudsopgave
   
3. Topografisch register
4. Trefwoordenregister = als je op een onderwerp wilt zoeken
   Blz 294 = alfabetische volgorde

Samen oefenen

1. Op welke bladzijde kun je een kaart vinden van de Verenigde Staten vinden?
2. Welke kaart gebruik je als de bevolkingsdichtheid van Nederland wilt weten?
3. In welk kaartvak ligt Mati?

38B

Vanaf pagina 178

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 4 t/m 6
Hoe?	Eerste 5 minuten in stilte.
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling 3, 5a
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Kaarten opzoeken in de atlas
  
• Informatie uit kaarten en bronnen halen.
• De aarde opdelen in breedte- en lengtecirkels.
  
• Het coördinatenstelsel aflezen.

De precieze ligging = absolute ligging

• De evenaar verdeelt de aarde in twee delen:
  
  1. Het noordelijk halfrond 
  
  2. Het zuidelijk halfrond

______________

Breedtegraad

• Een breedtegraad is een denkbeeldige lijn over de aardbol die aangeeft waar je bent.
   
• Er zijn 90 breedtegraden op het noordelijk halfrond en 90 breedtegraden op het zuidelijk halfrond
  
  
• Bij de evenaar is dat  0º en bij de Noord- en Zuidpool is dat 90º
  
  
• Op elke breedtegraad kan je een cirkel trekken, de breedtecirkel / parallel. Deze verbinden punten die even ver van de evenaar liggen = horizontale lijnen

______________

Breedtegraad

• Breedteligging = de afstand tot de evenaar. 
  
  
• Hoe verder van de evenaar = hoe hoger de breedtegraad 
  
  
• Heel ver van de evenaar = hoge breedte
• Heel dichtbij de evenaar = lage breedte

______________

Breedteligging

Breedteligging = de afstand tot de evenaar. 

Op het noordelijk halfrond heb je 30º en op het zuidelijk halfrond heb je 30º. Hoe weet je dan waar je bent?

• NB = noorderbreedte = noordelijk halfrond, van evenaar tot Noordpool
  
• ZB = zuiderbreedte = zuidelijk halfrond, van evenaar tot Zuidpool

______________

Wat is de breedteligging van Iran?

Op het noordelijk halfrond heb je 30º en op het zuidelijk halfrond heb je 30º 

Hoe verwar je die twee niet met elkaar?

• NB = noorderbreedte = noordelijk halfrond, van evenaar tot Noordpool
  ZB = zuiderbreedte = zuidelijk halfrond, van evenaar tot Zuidpool  
  

Hoe bepalen we de breedteligging? Neem over in je schrift!

Breedteligging 

• Op welke breedtegraad ligt Nairobi?
• Op welke breedtegraad ligt Addis Abeba?

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 4 t/m 6 Als je opdracht 1 t/m 3 nog niet af hebt dan maak je dit ook af!
Hoe?	Eerste 10 minuten in stilte.
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling 1.3: 3, 4 en 5A
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Kaarten opzoeken in de atlas
  
• Informatie uit kaarten en bronnen halen.
• De aarde opdelen in breedte- en lengtecirkels.
  
• Het coördinatenstelsel aflezen.

Lengteligging

De nulmeridiaan verdeelt de aarde in twee delen: 

1. Het oostelijk halfrond 

2. Het westelijk halfrond

Lengteligging

• Een lengtecirkel / meridiaan is een cirkel die plaatsen met een gelijke lengteligging verbindt = verticale lijnen
  
  
• Er zijn 180 lengtecirkels op het westelijk halfrond en 180 lengtecirkels op het zuidelijk halfrond
  
  
• Bij de nulmeridiaan is dat 0º.
  
  

Lengteligging

Lengteligging = de afstand van een plaats tot de nulmeridiaan

Op het westelijk halfrond  heb je 30º en op het oostelijk halfrond heb je 30º. Hoe weet je dan waar je bent?

• OL = Oosterlengte = oostelijk halfrond, ten oosten van nulmeridiaan
• WL= Westerlengte = westelijk halfrond, ten westen van nulmeridiaan

Lengteligging

• Wat is de lengtegraad van Oslo?
• Wat is de lengtegraad van de Shortlandeilanden?

MH1 Coördinaten

De breedteligging en de lengteligging vormen samen de coördinaten van een plek, de exacte locatie 

Teheran ligt op 36º  N.B. en 52º  O.L
Rio de Janeiro ligt op 23º Z.B. en 43º W.L.  

Aan de slag:

Wat?	§1.3: Opdracht 7 en 8 maken.
Hoe?	Eerste 5 minuten in stilte.
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Kijk nog is na alle begrippen ken je alles?
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Breedtegraden

Lengtegraden

Verticaal

Horizontaal

Meridianen

Parallellen

Evenaar

Nulmeridiaan

NB + ZB

WL + OL

180 in aantal

360 in aantal

De inhoudsopgave van een atlas is een lijst van

1. Aardrijkskundige namen op alfabet
2. Alle kaarten
3. Aardrijkskundige namen per atlaskaart

Waar moet je kijken om snel een thematische kaart te vinden?

In de ....

1. inhoudsopgave
2. trefwoordenregister
3. statistieken
4. bladwijzers

Welk zoekhulpmiddel zie je hier?

1. een bladwijzer
2. een register
3. een inhoudsopgave

Welk zoekhulpmiddel zie je hier?

1. een bladwijzer
2. een inhoudsopgave
3. een register

Waar ga je zoeken als je de vulkaan 'Mount Rainier' zoekt?

1. Inhoudsopgave
2. Bladwijzer
3. Register

Waar ga je zoeken als je de kaart van 'Nederland - Aardolie en aardgas' wil hebben?

1. Inhoudsopgave
2. Bladwijzer
3. Register

Waar ga je zoeken als je de kaart van 'Frankrijk - Bevolkingsdichtheid' wil hebben?

1. Inhoudsopgave
2. Bladwijzer
3. Register

Je zoekt de kaart: Toerisme in Europa. Wat gebruik je?

1. Landenregister
2. Bladwijzer
3. Trefwoordenregister
4. Inhoudsopgave

Noorderbreedte en westerlengte

Zuiderbreedte en oosterlengte

Noorderbreedte en oosterlengte

Zuiderbreedte en westerlengte

Begrippenlijst

• Evenaar
• Noordelijk halfrond
• Zuidelijk halfrond
• Noordpool
• Zuidpool
• Breedtecirkel
• Breedtegraad
• Breedteligging
• Parallel
• Noorderbreedte
• Zuiderbreedte