Frysk - Taalfamyljes

• Fries
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

It fak Frysk

• Wa praat thús Frysk?
• Wa ferstiet der gjin snars fan? (Tinkt er)
• Wat tinksto dat wy dit jier behannelje by it fak Frysk?

Wat dogge wy hjoed? Do learst wat oer taalfamyljes! 

Wolkom by Frysk 

Wat sille wy hjoed dwaan:

- Koarte útlis Fryske taal

- Selsportret mei Fryske begrippen 

Wat learsto hjoed?

• Oan de ein fan de les witsto ta hokker taalfamylje it Frysk heart.
• Oan de ein fan de les witsto dat in soad wurden yn it Frysk, it Ingelsk en it Hollânsk op inoar lykje.
• Oan de ein fan de les kinsto sels wurden betinke dy't lykje op en ferskille fan oare talen.

Wurd fan de wike: Bjusterbaarlik

Taalfamyljes

Talen binne yndield yn famyljes sa't op de kaart te sjen is:

Talen zijn opgedeeld in families, zoals jullie op de kaart kunnen zien: 

It Frysk, Hollânsk en Ingelsk hearre by de West-Germaanske talen (Mei it Afrikaansk en Dútsk).

It Frysk stie oan de basis fan it Ingelsk. Om't  de Friezen harren taal meinommen, om't se mei de Juten, Angelen en Saksen, Ingelân binnenfûlen.

It Âld-Ingelsk liket dêrom op it Frysk fan hjoed-de-dei.

‘Bread, butter and green cheese is good English and good Friese.’

De fiskers yn it easten fan Ingelân hiene iuwen lyn in rymke oer de relaasje tusken it Ingelsk en it Frysk. 

De Friezen hawwe dêr harren eigen fariant op makke:

‘Bûter, brea en griene tsiis is goed Ingelsk en goed Frysk.’

Fansels lykje net allinnich it Ingelsk en it Frysk op inoar, ek it Hollânsk hat in soad oerienkomsten mei beide talen. Sjoch mar!

Der binne wurden dy’t itselde binne yn alle trije talen.

Kwis

De kwis giet oer it werkennen fan wurden yn oare talen.

Fraach 1
Wat betsjut it Ingelske wurd 'goose'?

Wat betekent het Engelse woord 'goose'?

1. Gans
2. Grap
3. Gozer
4. Goot

Antwurd

Gans 

Guos/Goes

Fraach 2
Wat betsjut it Russyske wurd 'syn'?

Wat betekent het Russische woord 'syn'?

1. zonder
2. Zon
3. zin
4. Zoon

Antwurd

Zoon

Soan/Syn

Fraach 3
Wat betsjut it Iislanske wurd 'Fingur'

Wat betekent het Ijslandse woord 'Fingur'

1. Vragen
2. Vinden
3. Vinger
4. Vreemd

Antwurd

Vinger

Finger / Fingur

Fraach 4
Wat betsjut it Ingelske wurd 'heim'?

Wat betekent het Duitse woord 'heim'?

1. Hart
2. Thuis
4. Erf

Antwoord

Thús (mar it liket op it Fryske wurd ‘hiem’)

Thuis (maar het lijkt op het Friese woord ‘hiem’)

Fraach 5
Wat betsjut it Ingelske wurd 'mouth'?

Wat betekent het Engelse woord 'mouth'?

1. Ogen
2. Mond
3. Oren
4. Gezicht

Antwurd

Mond

Mûle/Mouth

Fraach 6
Wat betsjut it Sweedske wurd 'SNÖ'?

Wat betekent het Zweedse woord 'SNÖ"?

1. Gek
2. Sneu
3. Winter
4. Sneeuw

Antwurd

Snie

Sneeuw

Fraach 7
Wat Betsjut it Deenske Wurd 'Aeble'?

Wat betekent het Deense woord 'Aeble'?

1. Antwoord
2. Anders
3. Appel
4. Argument

Antwurd

Appel

Appèl/Aeble 

Fraach 8
Wat Betsjut it Ingelske wurd 'Leaf'?

Wat betekent het Engelse woord 'leaf'?

1. Lief
2. Aardig
3. Vrucht
4. Blad

Antwurd

Blêd (en dus net ‘lief’ (Ingelsk: sweet) lykas it Fryske ‘leaf’)

Blad (en dus niet ‘lief’ (Engels: sweet) zoals het Friese ‘leaf’)

Opdracht

-  Tekenje dysels op in A3 papier (gesicht)

- Skriuw de Fryske wurden by alle ûnderdielen fan it gesicht