10.1 Dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• hoe de dekolonisatie van Brits-Indië plaatsvond  
• hoe andere landen in Azië onafhankelijk werden  
• hoe landen in het Midden-Oosten onafhankelijk werden  
• hoe landen in Afrika onafhankelijk werden

Engeland wil zich richten op opbouwen eigen land en geen zin in nog een oorlog. 

Maart 1946: India mocht na anti-Britse rellen onafhankelijk worden van sociaaldemocratische premier Attlee, hij wilde net als Gandhi een verenigd India. Moslimleider Jinnah wilde een hindoestaat India en een moslimstaat Pakistan.  

 15-8-1947: India en Pakistan zelfstandig, veel etnisch en religieus geweld en vluchtelingen; India werd seculiere staat met dezelfde rechten voor hindoes en moslims.  

Groot-Brittannië liet bijna alle Aziatische koloniën onafhankelijk worden. Einde in Azië van westerse hegemonie: overwicht.  

 1945-1949: communisten van Mao namen in China de macht over, land bleef tot 1976 gesloten voor westerlingen. Hongkong tot 1997 Britse kolonie. 

17-8-1945: Soekarno riep Republiek Indonesia uit, begin Indonesische onafhankelijkheids-oorlog (1945-1949). Eerst namen de Britten de heerschappij van de Japanners over, vanaf 1946 bezette Nederlandse leger delen van Indonesië. 

Juni 1947: start politionele actie: Nederlandse benaming van militaire operaties in Indonesië (1947-1949). Koloniale oorlog met veel geweld van Nederlandse kant. 

 Eind 1948: tweede militaire operatie, gevangenneming Soekarno > grote internationale verontwaardiging van o.a. VS en Veiligheidsraad > 27-12-1949 soevereiniteitsoverdracht. 

 Nieuw-Guinea bleef onder Nederlands bestuur > conflict met Indonesië > 1957: alle Nederlanders uit Indonesië. 1962: VS dwingt Nederland Nieuw-Guinea af te staan. 

1945: Frankrijk weigerde koloniale bezit in Azië op te geven. Vietnam riep onafhankelijkheid uit na vertrek Japanners. 

 Vietnamese leider Ho Chi Min was communist > Frankrijk kreeg steun VS, Vietnam kreeg steun van China in 1949. 

1954: Fransen verlieten Vietnam na militaire nederlaag 

Opdracht:

We hebben drie verschillende dekolonisatie processen behandeld. In India (GB), Indonesië (NL) en IndoChina (FA)

schema :

wanneer wordt het land onafhankelijk / werkt het moederland mee? / speciale problematiek? 

Na 1945: anti-Brits geweld van Egyptische nationalisten, Britten hielden Suezkanaal nog bezet. 

 1952: einde monarchie in Egypte 

 1956:  nationalist Nasser bezette Suezkanaal > Groot-Brittannië, Frankrijk en Israël vielen Egypte aan > VS steunende hen niet > Britse troepen trokken zich terug. 

1954: onafhankelijkheidsoorlog Algerije 

 1960: 17 koloniën werden onafhankelijk 

 1962: onafhankelijkheid Algerije na veel wreedheden van beide kanten 

 1965: bijna heel Afrika was onafhankelijk 

 1974: einde Portugese koloniën Angola en Mozambique 

Zuid-Afrika en Zimbabwe: bloedige conflicten vanaf dekolonisatie. Witte minderheid weigerde macht met zwarte meerderheid te delen. 

 1980: Zimbabwe kreeg zwarte leider 

1994: Zuid-Afrika kreeg algemeen kiesrecht, zwarte leider Mandela werd president 

 1975: Nederland liet Suriname onafhankelijk worden