VT Ouderenzorg MV p4 - Psychogeriatrische problemen - dementie, delier, depressie

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

VT Ouderenzorg

Psychogeriatrische problemen

• Dementie
• Delier
  
• Depressie

Leerdoelen

Hoofdleerdoel

De student beschrijft wat de oorzaak, de verschijnselen en de behandelingen zijn bij psychogeriatrische problemen.

Subleerdoelen week 1

De student:

Legt het begrip vergrijzing in eigen woorden uit.

Benoemt minimaal acht ouderdomsverschijnselen en verklaart deze.

Beschrijft de afzonderlijke onderdelen van de hersenen en hun functie in eigen woorden.

Legt uit wat dementie is.

Benoemt vier verschillende vormen van dementie.

Leerdoelen

Subleerdoelen week 2:

De student:

6. Benoemt welke ziekteverschijnselen kunnen optreden bij dementie (cognitieve stoornissen (afasie, apraxie, agnosie, abstract denken, beoordelingsvermogen), karakter en/of gedragsveranderingen en desoriëntatie. )

7. Legt uit wat elk bovenstaand ziekteverschijnsel inhoudt.

8. Legt de fases van dementie in eigen woorden uit.

Subleerdoelen week 3:

De student:

9. Legt van de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, Lewy body dementie en frontale- temporale dementie

 o Uit hoe deze ontstaan.

 o Uit hoe het ziekteproces (beloop) in eigen is.

 o Uit wat de kenmerken zijn die bij het beeld van dementie horen.

Leerdoelen

Subleerdoelen week 4:

De student:

10. Legt in eigen woorden uit hoe de diagnose van dementie kan worden gesteld.

11. Legt in eigen woorden uit waar de behandeling bij dementie uit bestaat .

12. Legt in eigen woorden uit wat Korsakov is en wat het verschil hiervan is met andere vormen van dementie.

Subleerdoelen week 5:

De student:

13. Legt in eigen woorden uit wat een depressie is.

14. Legt in eigen woorden uit wat een delier is.

15. Benoemt vijf risicofactoren voor het krijgen van een delier.

16. Benoemt vier uitlokkende factoren voor het krijgen van een delier.

17. Benoemt zes symptomen van een delier.

18. Benoemt drie vragen om een patiënt op delier te screenen.

19. Benoemt vier verschillen tussen een delier en dementie.

Ouderdoms-
verschijnselen

Ouderdomsverschijnselen

• Toenemende slijtage
  
• Toenemende vermoeidheid
  
• Verbening van het kraakbeen
  
• Vermindering van de elasticiteit
  
• Afname beweeglijkheid van de gewrichten
  
• Geheugen gaat achteruit
  
• Verhoogde bloeddruk
  
• Aanvallen van duizeligheid
  

Dementie

Dementie

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektes

De meest voorkomende vormen van dementie:

• De ziekte van Alzheimer
  
• Vasculaire dementie
  
• Frontotemporale dementie (FTD) (Ziekte van Pick)
  
• Lewy body dementie
  

Dementie - verschijnselen

Karakter en/of gedragsveranderingen

Angst

Apathie, passiviteit

Agitatie, agressie 

Stemmingswisselingen, woede-aanvallen

Depressie

Wanen en hallucinaties

Ontremming, decorumverlies

Liegen

Weglopen, zwerven

Cognitieve stoornissen

Afasie = taalstoornis

Apraxie = problemen met volgorde handelingen

Agnosie = niet herkennen van personen, voorwerpen, geuren

Abstract denken = moeite met vooruit denken, spreekwoorden begrijpen, rekenen etc.

Beoordelingsvermogen = niet inzien wat wel en niet kan

Desoriëntatie

Tijd

Plaats

Persoon

Beginnende en milde dementie

Matige tot ernstige 

dementie

Ernstige

dementie

Zeer ernstige dementie

Beginnende en 

milde dementie

Matige tot 

ernstige dementie

Ernstige 

dementie

Zeer ernstige

dementie

Begeleidingsbehoeftige fase

Verzorgings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

"Bedreigde ik"

"Verdwaalde ik"

"Verborgen ik"

"Verzonken ik"

Dementie - fasen

De meest voorkomende vorm van dementie is .....

1. De ziekte van Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Welk verschijnsel
vertoont deze meneer?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Agressie

Mevrouw de Vries heeft dementie. Zij heeft steeds meer moeite om zelfs de simpelste dingen te onthouden. Sinds enkele dagen heeft zij ook moeite met het smeren van een boterham. Met haar spieren is er niets aan de hand. Ze kan aangeleerde handelingen niet langer goed uitvoeren.

Vraag: Hoe wordt deze stoornis in het uitvoeren van aangeleerde handelingen genoemd?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Amusculi

Dementie kan hallucinaties of wanen veroorzaken. Er zijn echter nog meer dingen die hallucinaties of wanen kunnen uitlokken bij zorgvragers.

Wat is een andere veroorzaker van hallucinaties of wanen bij zorgvragers?

1. Slechte voeding
2. Erg goed gehoor
3. Koorts
4. Paracetamol

Zorgvragers met dementie kunnen last krijgen van ontremming.

..... is een symptoom van ontremming.

1. Rustig in een hoekje zitten
2. Lachen om een grap
3. Huilen bij het overlijden van een vriend
4. Schelden

Sommige mensen met dementie herkennen
personen, voorwerpen en geuren niet meer,
ondanks goed werkende zintuigen.

Hoe wordt dit symptoom genoemd?

1. Agnosie
2. Afasie
3. Apraxie
4. Apersonie

Hoe wordt het genoemd als iemand zich niet meer netjes gedraagt en zijn manieren verliest door dementie?

1. Manierenverlies
2. Decorumverlies
3. Waardenverlies
4. Formatieverlies

Stelling:
Een van de eerste verschijnselen van een dementie is de aantasting van het .....

1. Kortetermijngeheugen
2. Langetermijngeheugen
3. Oriëntatievermogen
4. Spraakvermogen

Bij zorgvragers met dementie komt een depressie regelmatig voor. Wat is een depressie?

1. een stemmingsstoornis gekenmerkt door gebrek aan levenslust of een zwaar terneergeslagen stemming
2. een gedragsstoornis waarbij iemand zich afzondert
3. een geheugenstoornis waarbij iemand zich recente gebeurtenissen niet kan herinneren
4. een zintuiglijke stoornis waarbij het gevoel verminderd waargenomen wordt.

Dementie

Alzheimer

Vasulaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Alzheimer

Vasculaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Oorzaak: Eiwitophopingen en atrofie

Oorzaak: Bloedvoorziening in de hersenen verstoord

Oorzaak: Abnormale eiwitaanslagen

Oorzaak:  afsterven van hersencellen in voorhoofds-  en slaapbeenkwab. 25-40% genetisch

Begint meestal na 70e levensjaar

Geleidelijke achteruit; in handelen, spreken, spontane activiteiten en beweging.
En geheugenverlies

Verlies interesse, inzicht.

Afhankelijk van de gebieden die getroffen zijn.

In ver stadium, alle kenmerken net als bij Alzheimer.

Wisselende verwardheid en hallucinaties.

Loopstoornissen (Parkinson)

Geheugen en oriëntatie stoornissen

Wisselende aandacht en concentratie, onrust.

Begint op jongen leeftijd (50-60)

Persoonlijkheidsveranderingen

Tegen vreemde mensen praten en rare opmerkingen

Onbeleefd, egoïstisch, agressief.

Spraakproblemen

slikproblemen

De zorgvrager met Lewy Body dementie krijgt met name last van geheugenstoornissen, slaapstoornissen, problemen met de aandacht en de concentratie, hallucinaties, wanen en onrust. Daarnaast hebben zij symptomen die vergelijkbaar zijn met een andere ziekte.

Met welke ziekte zijn de andere symptomen van Lewy Body dementie vergelijkbaar?

1. Multipele Sclerose
2. Ziekte van Parkinson
3. Diabetische Neuropathie
4. Cerebrovasculair Accident, CVA

Dementie

• Hoe wordt de diagnose gesteld?
• Waaruit bestaat de behandeling?

Syndroom van Korsakov

Korsakov kan een gevolg zijn van een alcoholverslaving. Mensen met Korsakov hebben een tekort aan...

1. IJzer
2. Vitamine B1
3. Cafeïne
4. Mineralen

Een verschijnsel bij Korsakov kan zijn dat iemand gaat confabuleren. Wat betekent confabuleren?

1. De normen en waarden van iemand verdwijnen
2. De zorgvrager vertelt hele verhalen die niet juist zijn
3. Stemmingsproblemen, bijvoorbeeld lusteloosheid, onverschilligheid en verlies van initiatief
4. Hyperactief, bijvoorbeeld steeds dezelfde karweitjes doen

Syndroom van Korsakov

Wat is het verschil met dementie?

Delier

• Een delier is verwardheid die binnen
    enkele uren tot dagen ontstaat
  
  
  
• Iemand met een delier kan opgewonden
    en onrustig zijn. Of juist stil en terug-
    getrokken.
  
  
• Een delier kan ontstaan door een ziekte,
    een operatie, een ongeval of  medicijnen
  
  
  
• Altijd een lichamelijke oorzaak!
  

Symptomen delier

Delier en Dementie: verschillen

Zijn zorgvragers met dementie een doelgroep waarmee jij in de toekomst graag zou willen werken?

0100

Afsluiting

Doen in de resterende lestijd en na de les:

• uitwerken leerdoelen uit de LOEP
• voorbereiden voor de volgende les door:

1. de PowerPoint in Teams te bekijken/ beluisteren

                         en
    2. in Expertcolleges het certificaat te
         behalen van de module  "Diabetes
         Mellitus" Dit certificaat lever je weer in via
         de opdracht die klaarstaat in Teams