2223 Samentrekking en congruentie AG4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Samentrekking & congruentie 

Het doel van deze les is dat je:

1. een foutieve samentrekking kunt herkennen en dat je hem kunt verbeteren;

2. Dat je fouten met congruentie herkent en kunt verbeteren.

Een samentrekking

Ik heb de Eiffeltoren gezien en ik heb de Sacre Coeur gezien.

=

Ik heb de Eiffeltoren en de Sacre Coeur gezien.

Een foutieve samentrekking:

Wanneer je twee woorden samentrekt die niet dezelfde vorm of functie hebben.

Samentrekken kan als woorden:

1. Dezelfde betekenis hebben:

*Zij blies de ballon op en de kaars uit. 

'Uitblazen' en 'opblazen'. Kan dus niet!

Samentrekken kan als woorden:

2. Tot dezelfde werkwoordsvorm behoren:

*Hij heeft een goede baan, maar er ook hard voor gestudeerd.

'heeft' is zww; 'heeft' is hww bij 'gestudeerd'. Kan dus niet!

Samentrekken kan als woorden:

3. Hetzelfde getal hebben;

*De tentamens werden teruggegeven, maar één achtergehouden.

'De tentamens' (mv), 'één' (ev). Kan dus niet!
 

Samentrekken kan als woorden:

4. Dezelfde grammaticale functie hebben;

*Dat is een film die mij boeide en je niet mag missen.

'die' is onderwerp, daarna lijdend voorwerp. Kan dus niet!

Wij hadden een taxi besteld en stond binnen tien minuten voor ons.

Die boeken zijn heel slecht en kun je beter niet lezen.

Ik heb een mooie carrière en er heel wat aan overgehouden.

Congruentie

Zinnen zijn congruent 

als onderwerp en persoonsvorm 

hetzelfde getal hebben.

'Dat meisje is blij om vakantie te hebben'.

Incongruentie:

Dat meisje zijn blij om vakantie te hebben.

of:

De groep vakantiegangers zijn met de bus vertrokken.

of:

Het aantal reizigers die met de trein gaan stijgt.

Een groep studenten hebben dit evenement georganiseerd.

Die school trekt steeds meer studenten, omdat ze een goede naam hebben.

De boerderij met de bijgebouwen gingen in vlammen op.