Voorlezen- Smokey's veilige feestdagen

• Burgerschap
• Brandweer
• +1
• Basisschool
• Groep 4

Introductie

In deze les lees je het verhaal voor van Smokey tijdens de feestdagen in december. Een maand vol activiteiten die ook verschillende gevaren met zich meebrengen. Gelukkig weten Smokey en zijn familie precies wat je moet doen om deze maand veilig, warm en gezellig door te komen.

Instructies

Voorbereiding:

Deze docentenhandleiding geeft een uitgebreide toelichting op de les- en leerstof en lesideeën. Handig om van te voren door te nemen.

Devices

Deze onderbouwgroep gebruikt misschien nog geen devices. Zodra je de les start kun je het vinkje bij 'devices' verwijderen. 

Instructies

Voorlezen- Smokey_s veilige feestdagen - Docentenhandleiding.pdf

Smokey's veilige feestdagen.

In dit verhaal beleeft Smokey met zijn familie de feestdagen in de maand december.

Toelichting

De brandweer moet in deze maand regelmatig uitrukken voor branden die wellicht voorkomen hadden kunnen worden. 

Daarom laat Smokey in het verhaal zien hoe je op een veilige manier de feestdagen kunt beleven.

Bij de toelichting lees je de achtergrondinformatie over het onderwerp. Dit is de informatie voor de leerkracht. Het gaat dieper in op het waarom je bepaalde handelingen doet/of niet doet, om te voorkomen dat het fout gaat.

Lesideeën

Bij een aantal slides staan lesideeën. Hiermee kun je de les-  en leerstof laten zien of beleven. 

Voorlezen

Smokey mag het blad november van de kalender afscheuren.

Wat zal er in de maand december gaan gebeuren?

Hij ziet allemaal feestdagen. Dat vindt Smokey fijn.

Het belooft een maand vol warmte en gezelligheid te zijn.

Bespreek

Laat de kinderen vertellen hoe zij de feestdagen in hun eigen omgeving beleven.

Voorlezen

4 december

Anne en Inge zetten hun schoen met een wortel bij de haard.

Ze zingen: “Sinterklaasje, kom maar binnen met je paard.”

Dan horen ze op het dak gestommel.

Er klinkt in de schoorsteen gerommel.

Voorlezen

Smokey gaat op onderzoek uit.

Het is wel een heel vreemd geluid.

Als Smokey de deurtjes van de haard opendoet.

is hij opeens helemaal zwart van het roet.

Ha ha, lachen Anne en Inge in koor.

Dat komt niet door Piet maar het is de schoorsteenveger hoor.

Wanneer hij de schoorsteenpijp schoonmaken gaat

is het wel verstandig dat je de deurtjes dicht laat.

Toelichting

Veel schoorsteenbranden ontstaan doordat de roetaanslag in de kachelpijp zit. Dit roet kan in brand gaan.

Door jaarlijks het schoorsteenkanaal te vegen, wordt het roet uit de pijp verwijderd. Soms worden ook wespennesten of vogelnestjes uit een schoorsteenpijp gehaald.

Lesidee

Roetaanslag kun je laten zien met het volgende experiment:

• Plaats een waxinelichtje op een onbrandbare ondergrond. 
• Steek het waxinelichtje aan met een lange aansteker.
• Neem een (zilveren) eetlepel en ga hiermee met de bolle kant over het vlammetje heen. Je ziet dat zwarte roetaanslag op de lepel komt.
• Zet een doorzichtig potje op het waxinelichtje en het vlammetje wordt gedoofd. 
• Laat de zwarte lepel zien aan de leerlingen. Let erop dat ze de lepel niet aanraken omdat deze warm is geworden.
• Als alle leerlingen de zwarte lepel hebben gezien, is deze voldoende afgekoeld en kun je het zwarte roet ervan vegen. 
• De lepel kun je onder de waterkraan weer schoonmaken.

Voorlezen

10 december

Mama komt de kamer binnen met een grote tas vol hout.

“We gaan de kachel aansteken. Buiten is het koud.”

De dikke blokken legt mama onderop.

Daar komen kleine aanmaakblokjes bovenop.

Met een lange aansteker maakt mama een vuur aan.

Al gauw ziet Smokey de vlammetjes ontstaan.

Omdat mama snel de deurtjes van de haard sluit

springen er ook geen vuurvonkjes uit.

Toelichting

Je kunt door roetaanslag in de kachelpijp een schoorsteenbrand krijgen. Met behulp van de Zwitserse stookmethode ontstaat er minder roet.

Bij de Zwitserse methode leg je de dikke blokken hout onderop. De dunnere aanmaakhoutjes komen erboven op. De aanmaakblokjes ertussenin.

De dunnere aanmaakhoutjes branden snel en geven niet veel roetaanslag. Ze worden zo heet, dat ze de dikke houtblokken eronder ook verwarmen. Deze gaan dan ook branden. 

Lesidee

Laat met blokken in de klas zien hoe je de houtblokken neerlegt volgens de Zwitserse methode.

Bespreek hierbij ook een veilige omgeving 

• Geen brandbare spullen in de buurt van het 'vuurtje'?
• Deurtjes of een vonkenvanger voor het vuur?
• Een volwassene maakt het vuur.
• Een blusmiddel in de buurt. Bijvoorbeeld zand. Daarmee dek je het vuur af en dan gaat het vuur uit. Denk maar aan het experiment waarbij het glazen potje over het waxinelichtje wordt geplaatst. Het vuur krijgt geen zuurstof meer en gaat uit.

Voorlezen

20 december

“Smokey help je mee om de kerstboom te versieren?

We gaan over een aantal dagen kerstfeest vieren.

In deze doos zit alles wat we kunnen gebruiken.”

Anne en Inge zien Smokey er direct enthousiast induiken.

Voorlezen

Met zijn snuit

trekt hij er een snoer vol gekleurde lampjes uit.

Maar...het snoer is helemaal kapot gegaan.

Heeft Roets de muis dat soms gedaan?

Deze lampjes kunnen we niet meer gebruiken. Wat een pech.

Papa zegt: “we doen het kapotte snoer direct weg”.

Smokey ziet dat papa een nieuw snoer met lampjes uit de doos haalt.

Samen hangen ze alles op. De boom is echt prachtig en iedereen straalt.

Toelichting

Als je kapotte snoeren van elektrische apparaten op het stroomnet aansluit, dan is er kans op het ontstaan van brand.

Je kunt kapotte snoeren inleveren op speciale recycle/wecycle inleverpunten. (www.watismijnapparaatwaard.nl) In de snoeren (en andere) apparaten zitten materialen die hergebruikt kunnen worden.

Voorlezen

25 en 26 december

Opa dekt de tafel en zet ook 2 kaarsjes neer.

Wat ziet dit er mooi uit, denkt Smokey. Dat geeft echt sfeer.

Anne komt met een gourmetstel aan.

Die komt ook op tafel te staan.

Hmmm, denkt Anne. De kabel voor de stroom is veel te kort. Zo kan dat niet.

Smokey heeft een oplossing als hij een kabelhaspel ziet.

“Anne, help je mee? We rollen de kabelhaspel helemaal af. Dat is zo gedaan.”

Nu de stekker in het stopcontact en kunnen we veilig aan tafel gaan.

Toelichting

De snoertjes van gourmetstellen zijn altijd erg kort. Een aansluitpunt in de wand is niet vaak dichtbij. In zo'n situatie pak je een verlengkabel of een stekkerdoos. 

Door het uitrollen van de kabelhaspel voorkom je dat de kabel te warm wordt. 

Een gourmetstel vraagt vaak veel stroom. Overbelasting van de verlengkabel/ kabelhaspel of stekkerdoos kun je voorkomen door het maximale belastingsvermogen te controleren.

Voorlezen

Mama komt met een dienblad vol schaaltjes eten. “Dit gaan we lekker bakken”.

Inge wil mama helpen en de schaaltjes van het dienblad pakken.

Smokey roept: “Pas op Inge! Let op de kaars, want die is heet.”

Opa begint te lachen en pakt de kaars beet.

“Wees niet bang,” zegt hij blij.

“Deze kaars is niet heet, want hij heeft een batterij.”

Toelichting

Ongelukjes met kaarsen komen vaak voor. Een kat die de kaars omgooit. Je kleding of andere brandbare materialen te dicht bij de vlam. Voor je het weet ontstaat er dan brand.

Gelukkig zijn er LED kaarsen. Die hebben een batterij. Als het kaarsje dan omvalt, dan is er geen hete vlam die een brand kan veroorzaken.

Voorlezen

28 december

In de keuken staan papa en mama oliebollen te frituren in een pan.

Het vet is heel heet zodat je mooie oliebollen bakken kan.

In de schaal ziet Smokey er wel 100 liggen en denkt:

zijn die allemaal voor mij?

“Nee,” zegt mama, “dan krijg je buikpijn en ben jij echt niet blij.

Deze oliebollen zijn voor alle mensen op het plein.

Ik denk dat er nu wel genoeg zijn.”

Toelichting

Als je oliebollen bakt in een gewone pan met olie, let er dan op dat de olie de juiste temperatuur heeft. Wordt de olie namelijk te heet, dan kan er brand ontstaan.

Door erbij te blijven kan je de temperatuur goed in de gaten houden.

Voorlezen

Het frituren is klaar. De oliebollen zijn gereed.

Papa zet het fornuis uit maar de pan is nog heel heet.

“Die raak ik voorlopig niet meer aan”,

zegt papa. “Ik laat hem gewoon staan.

Anne, Inge en Smokey, halen jullie alle mensen op?

Iedereen mag mee eten dan wordt het feest vast TOP!”

Mmmmm.. die oliebollen smaken heerlijk. Daarom 3 keer een hoera

voor het bakken van dat lekkers door papa en mama.

Toelichting

Ga nooit lopen met een pan vol heet vet. Als het hete vet op je lichaam komt, krijg je brandwonden. Dus laat de pan staan totdat die volledig is afgekoeld.

 Voorlezen

31 december

“Papa, gaan we vandaag vuurwerk kopen?”

Anne komt met een vuurwerkbril en een aansteeklont aangelopen.

“Sorry Anne, géén vuurwerk deze keer!”

Papa zucht. “Voor mij hoeft dat echt niet meer.

Vorig jaar is er vuurwerk in mijn laars beland.

Hierdoor vloog mijn broek in brand.

Ik ben gaan rollen over de grond.

Met mijn handen voor mijn ogen en mijn mond.

Door het rollen is het vuur gelukkig snel uitgegaan.

Onder de lauwe douche heb ik toen mijn kleren uitgedaan.

Gelukkig is alles nog best goed afgelopen.

Maar ik ga zelf geen vuurwerk meer kopen.”

Bespreek

In dit verhaaltje wil de papa liever geen vuurwerk meer afsteken. Dat komt omdat hij wat akeligs heeft meegemaakt. Hoe gaan jullie er thuis mee om? Steken jullie ouders/verzorgers vuurwerk af? ga je ook kijken? Heb je dan een vuurwerkbril op?

Als jullie wel naar vuurwerk gaan kijken, heb je dan een vuurwerkbril op? Hiermee bescherm je je ogen tegen vuurwerk dat per ongeluk jouw kant op komt.

Toelichting

Vuurwerk hoort bij de jaarwisseling. Het is mooi en ook een echte traditie in Nederland. Maar ieder jaar raken ook veel kinderen en andere toeschouwers gewond door vuurwerk. 

Dat wil je natuurlijk niet. Daarom zijn er regels rondom het gebruik van vuurwerk en zijn er speciale vuurwerklessen voor de bovenbouw in het primair onderwijs: 4vuurwerkveilig.nl. 

Als het fout gaat met vuurwerk en je kleren raken in brand, dan is het goed om te weten wat je dan moet doen. 

Voorlezen

En kijk eens naar Smokey. Hij ligt daar met zijn pootjes over zijn oren.

Hij is bang voor de knallen en wil dat niet meer horen.

Mama gaat bij Smokey zitten. “Ik heb goed nieuws.” zegt ze zacht.

“Kijk eens wat de gemeente heeft bedacht.

Vannacht om twaalf uur kan iedereen naar het grote plein komen.

Voor de mooiste veiligste show die je maar kunt dromen.”

Toelichting

Huisdieren zijn vaak erg van slag in deze periode. Soms ook echt bang van de harde knallen. Ze durven niet naar buiten, ze verstoppen zich of ze doen hun behoefte in huis.

Sommige gemeenten hebben besloten dat er geen vuurwerk meer mag worden afgestoken door de mensen zelf. Ze organiseren dan een grote show voor iedereen op een centrale plek.

Op die manier is er zo min mogelijk overlast en zo min mogelijk ongelukken. Maar wel een professionele show.

Voorlezen

31 december

Als iedereen om twaalf uur ‘s nachts op het plein staat,

zien ze hoe een fantastische show van lasers en drones ontstaat.

Tijdens de show hoor je bijna geen geluid.

Smokey is niet meer bang en kijkt zijn ogen uit.

Na enige is tijd de show klaar.

Iedereen wenst elkaar

een gelukkig en veilig nieuwjaar!

Toelichting

Een show van lasers en drones gebeurt nu nog niet zo heel vaak. Maar het zou wel een alternatief kunnen zijn voor het echte vuurwerk.

Hoe vond je de les?

😒🙁😐🙂😃

Vraag aan de kinderen welke smiley ze geven voor de les.

Tips voor het aanpassen of verbeteren van de les kunnen worden gemaild naar:

[e-mail]