systeem aarde hoofdstuk 1 en 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

systeem aarde 1.1 en 1.2

wat is 2?

1. lithosfeer
2. asthenosfeer
3. harde deel van de buitenmantel
4. zachte deel van de buitenmantel

wat is de lithosfeer?

1. 1
2. 1+2
3. 2+3
4. 3

oceanische lithosfeer

continentale lithosfeer

oceanische korst is dun, jong en zwaar

Hoe verder weg van de mid-oceanische rug hoe

1. jonger
2. ouder
3. zwaarder
4. lichter

zodra lithosfeer verder is opgeschoven (van de mid-oceanische rug af) zal die dus ouder zijn. En hou ouder, hoe zwaarder (door krimp krijgt gesteente hogere soortelijk gewicht)

Waar beweegt de lithosfeer het snelst?

1. Atlantische Oceaan
2. Grote Oceaan
3. Indische Oceaan

binnen een bepaalde afstand, bijvoorbeeld 1 cm vanaf een mid-oceanische rug, zie je in de Grote Oceaan alleen heel jonge korst (maximaal 70 miljoen jaar oud). In de andere oceaan zie je binnen die afstand ook veel oudere korst.

waar is de Atlantische Oceaan voor het eerst geopend?

1. Bij Verenigde Staten
2. Bij Brazilië
3. Bij Argentinië

Bij VS zie je ook de oudste korst. Let op: bij Afrika zou ook groen te zien moeten zien, foutje van de makers.

Leg uit waarom op het rechtereiland geen vulkanisme is

Leg uit waarom bij een stratovulkaan meestal aardbevingen vooraf gaan aan een eruptie

Leg uit het ruimtelijk patroon van vulkanen

Leg aan de hand van een voorbeeld uit waarom niet alle eilanden van de Azoren kunnen zijn ontstaan op de mid-oceanische rug

stollingsgesteente

sedimentgesteente

sedimenten

metamorfgesteente

6

2

3

1

5

hitte en druk

afkoelen

verwering + erosie + afzetting

smelten

samendrukken

Welk hoofdtype gesteente is dit?

1. Stollings gesteente
2. Sedimentgesteente
3. Metamorf gesteente
4. Zandsteen

gesteente is gelaagd

deze berg bestaat uit

1. stollingsgesteente
2. sedimentgesteente
3. metamorfgesteente
4. sedimenten

basalt stolt in die zeshoekige zuilen

Gneiss is de metamorfe variant van graniet. Gneiss kom je dus tegen ...

1. op de zeebodem
2. in plooiingsgebergte
3. in de duinen
4. in marmergroeven

metamorf gesteente kan ontstaan als op ander type gesteente enorme druk ontstaat (en/of hitte) en bij botsing van platen is dat zeker het geval

goed

minder goed

echt niet goed

ook echt niet goed

basalt

zandsteen

graniet

marmer

het fossiel is compleet, dus druk mag niet te groot zijn.

Bij sedimentgesteente is de druk minder (dan  bij metamorf gesteente als marmer). 

Graniet en basalt zijn zeker niet goed, die ontstaan immers uit stolling van magma (daar kan je echt geen fossielen terug vinden) . Marmer ontstaat na metamorfose, dus ook teveel aan druk, maar is wel metamorfe variant van kalksteen, en botten zijn van kalk, dus niet 'heel erg fout'

welk zandkorrel is het meest afgerond?

1. op een bergtop
2. in de rivierbedding
3. aan het strand

korrels op het strand hebben de langste weg afgelegd, van berg via rivier naar de kust en daar wellicht door golfwerking zee weer aangespoeld. Dus korrel is aan alle kanten door erosie afgerond

Welke vorm van verwering zie je op de foto?

1. Chemische verwering
2. Mechanische verwering
3. Biologische verwering

neerslag en vegetatie hebben hier geen rol kunnen spelen. In een woestijn kan gesteente door uitzetten en krimpen uitelkaar vallen

welke effect is hier zichtbaar op verwering? Die van..

1. het klimaat
2. aard van het gesteente
3. aanwezigheid van dekkende bodemlaag
4. de tijd

aard van gesteente. Je ziet dat niet elk gesteente even makkelijk verweert. Zie de middelste laag. Blijkbaar is bovenste laag harder.

Veel chemische verwering

Veel fysische verwering

Hoge temperatuur

Afwisseling vorst-dooi

Veel neerslag

temperatuurverschillen

wanneer zal deze aardverschuiving hebben plaatsgevonden, in dit gebergte bij de Middellandse Zee?

1. lente
2. zomer
3. herfst
4. winter

in Cs-klimaat zal neerslag in winter vallen.

Dit blijft hier liggen als sneeuw, maar in voorjaar smelten...

dan kan bodem verzadigd raken en kan de boel naar beneden schuiven

Gesteente A is ... dan B

1. jonger en harder
2. jonger en zachter
3. ouder en harder
4. ouder en zachter

Gesteente A kan alleen in vloeibare vorm omhoog zijn gekropen  Dus nadat  andere lagen al aanwezig waren

Aan het oppervlakte zie je dat dit gesteente A meer uitsteekt (in de vorm van een bergje), de rest is blijkbaar minder hard...

welke hoort er NIET bij?

1. 
2. 
3. 
4. 

C want dit is delta en daar wordt materiaal gesedimenteerd. Al die andere zijn erosievormen

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Veel diepte-erosie

Zand en klei

Transport

Sedimentatie

Keien, stenen, grind

Grind, zand en klei