Les 1: De historische achtergrond, het ontstaan en de verspreiding van de Islam

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom bij godsdienst

De islam

Deze periode

Islam

Getoetst door SE en PO, SE telt 3x mee, PO 2x

Programma 

Les 1 t/m 4: Uitleg onderdeel islam + werken aan de PO

Les 5: Zelfstandig werken aan de PO

Les 6 t/m 9: Presentaties

Les 10: Uitloop / voorbereiden toets

Deze les

Historische achtergrond, het ontstaan en de verspreiding van de islam

Uitleg PO

Indelen groepen & onderwerpen kiezen

Het ontstaan van de islam

Wat weet je
van de islam?

Vier belangrijke kenmerken:

• Er is één God (Allah) en zijn profeet is Mohammed, de laatste en belangrijkste boodschapper van God. 
• Islam betekent onderwerping/overgave aan God
• Heilig boek: de Koran.
• Mohammed vertelde de mensen hoe ze moesten leven: vijf zuilen.
  
• Op vrijdagmiddag komen moslims bij elkaar in de moskee.
  

Arabië en Mekka bij geboorte Mohammed (570 n. Chr)

• Byzantijnen & Sassaniden vrijwel constant in oorlog 
• Arabië woestijn met nomadenstammen, alleen aan de kust grotere steden
• Voornamelijk polytheïsme maar ook monotheïsme (Hanif)
• Mekka handelscentrum, zwarte kubus in Mekka was een heiligdom waar allerlei goden werden vereerd 
• Jahiliyyah: tijd van onwetendheid

Byzantijnse Rijk

Ontstaan van de Islam

• Dan 610 openbaring Mohammed:
         "Er is 1 God (Allah)"
• Machthebbers Mekka (Qoeraisj-clan)
    verzetten zich tegen Mohammed en zijn
    boodschap
• Vlucht naar Medina: hidjra (622)
       --> Islamitische jaartelling begint

Ontstaan van de islam

• In Medina begin v/d islamitische staat
• Mohammed: politiek en geestelijke leider
• Verspreiding islamitisch geloof in Arabië
• Aantal krachtmetingen Mekka - Moslims
• 630 overgave Mekka
• Verwoesten godenbeelden,
    Kaäba wordt Islamitisch heiligdom

632: Mohammed sterft

Kleine groep kiest Aboe Bakr. 

Aanhangers Ali zijn het daar echter niet mee eens. Eerste scheuren tussen Sjiieten en Soennieten.

• Aanhangers Ali (Sjiat Ali): familie Mohammed moet leiding geven (dus Ali)
• Soennieten: degene die het meest geschikt is moet gekozen worden 
  
  
• Later, in 680, volgt definitieve scheiding: Slag bij Karbala

Kalief

• Kalief betekent letterlijk opvolger
• De eerste vier samen vormen samen de rechtgeleide kaliefen 
• Ze regeerden in overeenstemming met de leer van Mohammed en waren rechtvaardig en zuiver (voorbeeld)
• Deze eerste vier kaliefen zijn belangrijk voor de vorming van het geloof

1e Kalief:
Aboe Bakr (632-634)

• Eén van de eerste bekeerlingen, rechterhand Mohammed (vlucht Medina)
• Schoonvader Mohammed (Aïsja)
  
• Leider van het gebed 
  
  
• Maakte heel Arabië Islamitisch

2e kalief: 

Omar (634-644)

• Eerst tegenstander Islam, later fel voorstander
  
  
• Grote overwinningen: Egypte, Palestina, Irak, Iran &  Syrië 
• 622 als begin Islamitische jaartelling
• Tolerant t.o.v. christenen/joden: geen gedwongen bekeringen

3e Kalief: 

Oethman (644-656) 

• Vrome moslim, een van de eerste bekeerlingen
• Toch veel weerstand, want bevoordeelde eigen stam, elite en Mekka --> opstand --> vermoord
  
  
• Gezaghebbende versie van de Koran komt tot stand! Selecteerde teksten op lengte

4e Kalief: 

Ali (656-661)

• Schoonzoon en neef van Mohammed 
• Twijfel over medeverantwoordelijkheid dood Oethman zorgt voor verdeeldheid
• Wordt door de Sjiieten gezien als eerste Kalief (!)
• Dood Ali einde tijdperk 4 kaliefen

Het Kalifaat onder

•  I Mohammed 
  
• II Aboe Bakr
  
• III Omar 
  
• IV Oethman
  

Scheiding Soennieten - Sjiieten

661 begin van de dynastieën --> Ommajjaden (Moe'awija)

Ali's zoon Hasan sluit vrede

680 dood Moe'awija, zoon Yazid volgt hem op, trekt Hassans' broer Hoessein op naar Damascus

Slag bij Karbala (680): dood Hoessein: officiële scheiding

(Nog altijd) herdacht als martelaar tijdens Asjoera

10 - 15 % Sjiitisch, 85 - 90 % Soennitisch (Sji'ieten: Iran, Irak, Bahrein, Azerbeidzjan)

Ommajjaden-dynastie (661-750)

Damascus wordt het centrum van de macht.

Uitbreiding Islam: van India tot Spanje (Slag bij Poitiers, 732)

De kennis en geschriften van de overwonnen volkeren namen ze over en vertaalden ze in het Arabisch --> culturele en wetenschappelijke groei

Niet per se heel gelovig (10% bevolking Islamitisch) 

Onder de Oemmajjaden

Uitbreiding tot in India, Noord-Afrika, Spanje en Zuid-Frankrijk.

Abbasiden- dynastie 750-1258

• Alleen in Spanje blijven de Omajjaden aan de macht
  

• Bagdad wordt de hoofdstad.
  
• Economische & wetenschappelijke ontwikkeling 
• Vertaling klassieke Griekse teksten
• Islamisering van de bevolking (van 10% naar meer dan de helft)

Oorzaken voor de snelle uitbreiding

• Aangrenzende rijken (Perzische & Byzantijnse) zwak door onderlinge oorlogen en hierdoor gemakkelijk te veroveren
• Plaatselijke bevolking was ontevreden over de heersers en voelde zich meer verbonden met de Arabische moslimlegers
• Samenwerking met bevolking ipv uitbuiting --> economische groei!
• Tolerant t.o.v. christenen en joden 
• Begaafde generaals
• En religieuze overtuiging! Motivatie = cruciale factor!

De verspreiding van de islam

• Bevolking was niet verplicht om moslim te worden
  
• Wel moesten niet-moslims een extra belasting betalen
• Als je moslims werd, hoefde je dit niet te betalen
• Alleen moslims konden een belangrijke baan in het bestuur of leger krijgen
  

--> Het loonde dus om je te bekeren

PO Islam

8 groepen van 3 personen

9 onderwerpen, iedere groep 1

Onderzoek met (wetenschappelijke) bronnen

Uitwerking:

verslag (1000 woorden) + bronnenlijst + 3 nieuwsartikelen

presentatie en werkvorm (20-25 minuten)