Inspectiebezoek Grammatica 11-06-2025

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

*het naamwoordelijk gezegde herkennen

(versus werkwoordelijk gezegde)

*koppelwerkwoorden herkennen

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen: 

Zinnen waarin iemand iets doet, gaat doen, gedaan heeft => werkwoordelijk gezegde

Zinnen waarin iemand iets is, was, blijft, wordt =>           naamwoordelijk gezegde

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen. 

Zinnen waarin iemand iets doet => Ik geef les.

Zinnen waarin iemand iets is => Ik ben docent.

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Zinnen waarin iemand iets doet, hebben een werkwoordelijk gezegde en dat bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin =>

Ik geef les: geef = wg

Ik ga les geven: ga geven = wg

Ik heb les gegeven: heb gegeven = wg 

Wie kan nog een zin maken met een werkwoordelijk gezegde?

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Zinnen waarin iemand iets is, hebben een naamwoordelijk gezegde =>

Ik ben docent: ben docent = ng

Ik was docent: was docent = ng

Ik blijf docent: blijf docent = ng

Ik word docent: word docent = ng 

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Katrien is moe.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Ze heeft hard gewerkt.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Zij wil gaan slapen.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Zij dacht aan haar grote zachte bed met haar warme deken en haar grote hoeveelheid knuffels.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Later wordt Katrien slaapspecialist.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Je bepaalt of je te maken hebt met een werkwoordelijk of een naamwoordelijk gezegde na het onderstrepen van de pv, het verdelen in zinsdelen en het benoemen van het onderwerp.

Later / wordt / zij / slaapspecialist

o = zij

De leerling is boos geworden.

Persoonsvorm (pv)?

1. De leerling
2. is
3. boos
4. geworden.

De leerling is boos geworden.

Onderwerp (o)?

1. De leerling
2. is
3. boos
4. geworden.

De leerling is boos geworden.

Doet de leerling iets, of is de leerling iets?

1. Doet iets!
2. Is iets!

Naamwoordelijk gezegde

De leerling / is / boos / geworden. 

o = de leerling

ng = is [boos] geworden

Het naamwoordelijk gezegde koppelt een eigenschap met het onderwerp, in dit geval [boos].

Die eigenschap is het naamwoordelijk deel van het gezegde. 

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Je moet bij elke zin kiezen tussen een naamwoordelijk gezegde OF een werkwoordelijk gezegde. Ze zitten nooit allebei in de zin. 

Werkwoordelijk gezegde: het onderwerp doet iets ->

alle werkwoorden in de zin .

Naamwoordelijk gezegde: het onderwerp is iets ->

alle werkwoorden in de zin + het naamwoordelijk deel.

Voor veel leerlingen blijft grammatica een moeilijk onderdeel.

Persoonsvorm (pv)?

1. Voor veel leerlingen
2. blijft
3. grammatica
4. een moeilijk onderdeel.

Wat is juist?

Voor veel leerlingen / blijft / grammatica een / moeilijk onderdeel.

Voor veel leerlingen / blijft / grammatica / een moeilijk onderdeel.

Voor veel leerlingen / blijft grammatica / een moeilijk onderdeel.

Voor veel leerlingen blijft grammatica een moeilijk onderdeel.

Onderwerp (o)?

1. Voor veel leerlingen
2. blijft
3. grammatica
4. een moeilijk onderdeel.

wg of ng?

Voor veel leerlingen / blijft / grammatica / een moeilijk onderdeel.

o = grammatica

pv = blijft

Voor veel leerlingen blijft grammatica een moeilijk onderdeel.

werkwoordelijk gezegde of naamwoordelijk gezegde?

1. werkwoordelijk
2. naamwoordelijk

Voor veel leerlingen blijft grammatica een moeilijk onderdeel.

Wat is het naamwoordelijk gezegde?

1. blijft
2. blijft een moeilijk onderdeel voor veel leerlingen
3. blijft voor veel leerlingen
4. blijft een moeilijk onderdeel

Koppelwerkwoorden

In het Nederlands hebben we negen koppelwerkwoorden, we behandelen er hier drie: 

zijn, worden en blijven.

Als je deze uit je hoofd leert, kan het makkelijker worden om het naamwoordelijk gezegde te herkennen. 

Kun je een trucje verzinnen om deze drie koppelwerkwoorden te onthouden?

Koppelwerkwoorden

ZIJN, WOORDEN en BLIJVEN.

Bij zinnen met een naamwoordelijk gezegde kun je de koppelwerkwoorden met elkaar verruilen:

Ik ben docent. 

Ik word docent. 

Ik blijf docent. 

Wie kan nog drie zinnen maken met deze verschillende koppelwerkwoorden?

Naamwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp

Een naamwoordelijk gezegde heeft nooit een lijdend voorwerp.

Kijk maar:

Ik / eet / een mandarijn.

o = ik

wg = eet

lv = een mandarijn

Ik / ben / een mandarijn. 

o = ik

ng = ben [een mandarijn]

lv = ---

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

De ijverige Hendrik bleek de beste van de klas met wiskunde.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde.

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

Sophie bleef na de les nog even zitten.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde.

Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?

De moestuin is een grote puinhoop geworden.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde.

Maak zelf een zin met een naamwoordelijk gezegde?

Waarom is dit een zin met een naamwoordelijk gezegde?

Benoem het naamwoordelijk deel van het gezegde?

Welke koppelwerkwoorden kennen we in het Nederlands?