waarden/normen/gedrag en de roos van leary

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Waarden/normen/gedrag

roos van leary

Waarden en normen

Waarden

• idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je belangrijk vindt als persoon of als groep

Normen

• ongeschreven regels hoe je je hoort te gedragen, je kunt alle normen koppelen aan een waarde

Populaire waarden :

Koppel er een norm aan:

Vrijheid​

Respect​

Eerlijkheid​

Verdraagzaamheid​

Gelijkheid​

Rechtvaardigheid​

Vriendelijkheid​

Vrede​

Liefde​

Veiligheid 

Lesopdracht

Iedereen heeft een eigen kijk op ‘wat goed is voor de mensen’. 

Het is belangrijk dat je je bewust wordt van je eigen kijk. ​

In verschillende situaties, zal jij verschillende waarden belangrijk vinden ​

​

• Kies één waarde die jij belangrijk vindt in vriendschappen. Hoe draag jij die waarde uit? ​
  
• Kies één waarde die jij belangrijk vindt als professional. Hoe draagt jij die waarde uit? 

5 minuten zelfstandig, dan vergelijk je 5 minuten elkaar uitkomsten in een groepje  van 4 delen

Uitkomst: Ieder groepje deelt 1 (gedeelde) waarde met de klas

Normen en waarden hebben invloed op jouw gedrag.

De manier waarop jij je gedraagt invloed heeft op de reacties van de mensen om je heen. Dit betekent dat als jij je anders gaat gedragen, je ook andere reacties zult krijgen. De keuze die jij maakt kan grote gevolgen hebben.​

Gedrag is te voorspellen. Na veel onderzoek ontdekte de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary dat de manier waarop mensen reageren in veel gevallen voorspelbaar is. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. Vanuit dit gegeven is gedrag te voorspellen en te beïnvloeden.

De roos van leary

Het nut van de roos van Leary.

• Helpt bij het analyseren van het gedrag.
• Inspelen op het gedrag.

Hoe de roos van Leary werkt.

• Verticale as geeft dominantie aan.
• Horizontale as geeft relatie aan.
  

Dominantie 

De verticale as geeft de mate van dominantie aan. Dominant gedrag is boven. Gedrag dat nauwelijks of niet dominant is, is onder. De mate van dominantie roept een tegengestelde reactie op. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. En andersom. Dit heet ook wel complementair gedrag.

Relatie 

De horizontale as geeft de mate relatie aan. Rechts staan begrippen zoals: samen, wij, relatiegericht, samenwerking, sympathie en affectie. Links staan begrippen zoals: tegen, ik, taakgericht, autonomie, antipathie en afwijzing. De mate van relatie roept eenzelfde reactie op. Simpel gezegd: Als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat samen-gedrag bij een ander op. En als iemand tegen-gedrag vertoont, dan wekt dat tegen-gedrag op. Bijvoorbeeld: als iemand aanvallend is, wordt de ander opstandig. Dit heet ook wel symmetrisch gedrag.

horizontale en verticale as: 

twee hoofdaspecten:  

• boven - onder  (invloed en dominantie)
• tegen - samen (relatie)

zo kun je de cirkel in 4'en delen.

Roos van Leary

boven/onder: invloed en dominantie

tegen/samen: relatie

met de roos van Leary kun je gedrag van mensen voorspellen:

3 soorten reacties en effecten.... 

effect 1: als je allebei hetzelfde gedrag vertoont..

• Er ontstaat een machtsstrijd
• Je komt niet verder
• Je versterkt elkaars gedrag

effect 2: complementair:

• Als je iemand gedrag wilt VERSTERKEN, dan moet je tegengesteld gedrag vertonen. 
• Dit is wat mensen van nature vaak doen, maar wat meestal NIET HELPEND is!

effect 3: symmetrisch

• Dit is gedrag op de horizontale as
• Als je iemand graag op een bepaalde manier wilt laten reageren, ga je zélf gedrag vertonen van de andere kant van de as. 

Waarom de roos van leary ook voor jou nuttig en interessant is..

• Als communicatie moeizaam verloopt, of als je merkt dat je iedere keer in dezelfde valkuil stapt, is het handig om de roos van Leary erbij te nemen om te zien wat er gebeurd.  

• Je leert de ander beter te begrijpen, én je leert jezelf beter te begrijpen! 

https://www.123test.nl/leary/ 

Kies in de test een van de twee gedragingen. Bedenk hoe jij jezelf, ten opzichte van anderen vaak opstelt. Denk hierbij aan vrienden, collega's, patiënten, docenten etc. Geef per keer aan welke gedraging het meest op je van toepassing is, het beste bij je past. Ook als beide minder op je van toepassing zijn. 

Maak dus altijd een keuze.

Wat kwam er bij jou uit de test?

Dominant

Defensief

Leiding nemend

Aanpassend

We gaan aan de slag