14. 24 okt: SO bespreken + Betrouwbaarheid van teksten (4b+13)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Op tafel:

• pen
  
• map

Welkom havo 3

• Jas uit en over je stoel. 
  
• Tas van tafel.
• Oortjes en telefoon in je tas. 

Starten met SO bespreken

Vandaag donderdag 24 oktober: 

• Resultaten SO bespreken
• Betrouwbaarheid
• Numo 

SO bespreken

In totaal 23 punten te verdienen. 

11,5 p = 5,5

Communiceren doe je samen 2

Let op: 

• Op het PTO wordt alleen je eerste antwoord goed gerekend. 
• Bv. vraag 3. Welke tekstsoort heeft veel meningen? : 
• Antwoord leerling: informerende, verhalende en waarderende tekstsoort. 
• 'informerende' en 'verhalende' zijn fout, 'waarderende' goed. 
• Alleen het eerste antwoord wordt nagekeken en daarom is dit antwoord dus 0 punten waard. 

 3 overtuigingsmiddelen voor in een debat

• Ethos: het vertrouwen dat je wekt / de geloofwaardigheid die je creëert
  
• Pathos: De emoties die je oproept / inspelen op emoties van anderen
• Logos: Argumenten, feiten en bewijzen geven / de logica van wat je vertelt

• Met ethos, pathos en logos samen kun je een goede spreker worden.  

Vraag 1 (1p), 2 (1p)

1. Waar gaat pathos over:

•  De emoties die je oproept / inspelen op emoties van anderen

2. Is er sprake van ethos, logos of pathos en leg uit. 

• Ethos, want in de advertentie staat dat je steeds sterker wordt. Dat je steeds sterker wordt van sporten, klikt wel geloofwaardig.
  
• Logos, want 'we worden steeds sterker' volgt logisch uit meer sporten.
  
• Pathos, want een mooie en sterke vrouw op een plaatje kan voor motivatie zorgen en zo inspelen op emoties.
  

6 tekstdoelen 

• Informeren
• Instructie geven
• Overtuigen
• Activeren
• Amuseren
• Beschouwen

3 tekstsoorten

• Verhalende tekst
  
• Informerende tekst
  
• Waarderende tekst

Vraag 3 (1p), 4 (4p)

3. Welke tekstsoort heeft veel meningen? 

• waarderende tekstsoort

4. Geef het juiste tekstdoel bij de zinnen. 

• a. informeren, want je wilt de informatie onthouden/leren, zodat je die later nog weet. 
• b. overtuigen, want je wilt de ander overtuigen van jouw mening. 
• c. beschouwen, de gemeente geeft jou de voor- en nadelen en het is de bedoeling dat je zelf een mening vormt. 
• d. amuseren, je leest voor je eigen plezier.
  

    

Begrippen les 1c:

Een mening is een standpunt, iets wat jij vindt.

Met een argument probeer je je standpunt/mening te onderbouwen.

Vraag 5 (2p)

feitelijk = waar of niet waar: 

• Je moet het lezen, want er komen thema's in voor als familie en oorlog.   

niet-feitelijk argument = mening:

• Je moet het lezen, want ik vind het een interessant boek. 

Vraag 6

5 goede antwoorden = 4p

4 goede antwoorden = 3p

3 goede antwoorden = 2p

2 goede antwoorden = 1p

1 of 0 goede antwoorden = 0p

Vraag 6: woordjes leren

In onze drukke levens is het belangrijk om momenten te vinden die ons a= ten goede komen. Veel mensen kiezen voor b = meditatie om tot rust te komen en hun gedachten te ordenen. Het helpt hen beter te c = analyseren wat er om hen heen gebeurt en hun gevoelens te begrijpen.

Soms is het echter moeilijk om open te staan voor veranderingen. Sommige mensen d = de hakken in het zand zetten en willen niets veranderen in hun routine. Dit kan hen ervan weerhouden om nieuwe ervaringen op te doen die hen kunnen helpen.

Daarnaast is het belangrijk om bepaalde dingen e = iets met een korreltje zout nemen. Niet alles is zo serieus als het lijkt, en een beetje relativering kan veel stress verminderen. Door deze benadering kunnen we beter omgaan met de uitdagingen die op ons pad komen.

havo

Vraag 6: woordjes leren (4p)

Het behoud van a = biodiversiteit is essentieel voor een gezonde planeet. Helaas zijn er veel mensen die b = nonchalant omgaan met de natuur en de gevolgen daarvan niet serieus nemen. Dit kan leiden tot ernstige problemen, zoals het verdwijnen van soorten.

Soms proberen mensen elkaar c = iemand een loer draaien door verkeerde informatie te verspreiden over milieuvraagstukken. Het is belangrijk om deze informatie te d = nuanceren, zodat we een beter beeld krijgen van de situatie. Daarnaast is het belangrijk om bepaalde dingen e = met een korreltje zout nemen. Niet alles is zo serieus als het lijkt.

vwo

Vraag 7 (2p)

Geef de tekstverbanden die horen bij de onderstreepte signaalwoorden in de tekst.

a. Bij welk tekstverband hoort ‘omdat’? (1p) 

• reden, oorzaak en gevolg

b. Bij welk tekstverband hoort ‘echter’? (1p)

• tegenstelling

Vraag 8 (1p)

Wat is het tekstdoel van deze tekst? 

Leer de tekstdoelen, dan heb je keuze uit: 

• Informeren, Instructie geven, Overtuigen, Activeren, Amuseren, Beschouwen

Antwoord: 

• informeren, want de tekst heeft als doel je informatie te geven over oceanen, zout en of mensen het proeven. 

Vraag 9

Wat is het onderwerp van de tekst?

Vraag 9

Antwoorden leerlingen:

• Kun je proeven dat zeewater op ene plek zouter is dan op de andere? 
• Proeven dat zeewater op de ene plek zouter is. 
• Ze proberen om te proeven dat zeewater op de ene plek zouter is dan op de andere. 
• Dit zijn dus allemaal zinnen > hoofgedachte

Vraag 9 (1p)

Onderwerp van de tekst: 

• zoutgehalte in water (proeven)

Ook goed gerekend:

• Zout zeewater
• Zeewater met meer of minder zout
• Zoutgehalten

Vraag 10, 11, 12 (1p per vraag)

Welke alinea, alinea's of zinnen behoren tot inleiding, kern, slot? 

Inleiding:

• Alinea 1

Kern:

• Alinea 2 en 3

Slot: 

• Er is geen slot

Vraag 13 (3p) 0,5 p per goed antwoord

Geef de fouten op het gebied van taalverzorging:

 Op een warme zomerdag zat Anna op het terras met twee perzikken in haar hand. Terwijl ze een Facebook bericht las over het goedste avontuur van een vriendin, hoorde ze een klap uit de keuken. De keukendeur stond open en er lagen kiwis op de grond. De geur van bakkende brood vulde de ruimte. Haar wangen waren rood dan de bloeiende rozen in de tuin.

Vraag 13

Geef de fouten op het gebied van taalverzorging:

 Op een warme zomerdag zat Anna op het terras met twee perzikken = perziken in haar hand. Terwijl ze een Facebook bericht = Facebookbericht las over het goedste = beste (betere) avontuur van een vriendin, hoorde ze een klap uit de keuken. De keukendeur stond open en er lagen kiwis = kiwi's op de grond. De geur van bakkende = gebakken (bakkend) brood vulde de ruimte. Haar wangen waren rood = roder dan de bloeiende rozen in de tuin.

In totaal kon je 23 punten verdienen.

11,5 punt = 5,5

Verder met 'betrouwbaarheid van teksten'

Aan het einde van deze les:

R: heb je geleerd hoe je teksten kunt controleren op betrouwbaarheid

T1/T2: heb je geoefend door een aantal teksten te bekijken en te beoordelen op betrouwbaarheid 

betrouwbaarheid: sapje.nl versus rivm.nl

1. Op www.gezondesapjes.nl > doel?

•  website met als doel sapjes verkopen

2. Op www.rivm.nl (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) > doel?

• website met als doel mensen informeren

Welk website lijkt betrouwbaarder?

Betrouwbaarheid van teksten

Hoe weet je of een tekst betrouwbaar is of niet? 

1. Vindplaats/bron

2. Belang/neutraal van de auteur

3. Deskundigheid van de auteur

4. Kritisch lezen

Schrijf dit in je schrift/map!

Met klas B dit nog uitgebreid doornemen. 

Debunken

• "op twitter worden grote leugenaars al snel gedebunkt"
• debunken: 
• een onwaarheid zichtbaar maken, doorprikken
• andere betekenissen: (iem.) ontmaskeren, onderuithalen, voor joker zetten

Op welke vier aspecten moet je letten om te kijken of een tekst betrouwbaar is of niet?

Zoek op de volgende website of die betrouwbaar is. 

1. Vindplaats/bron

2. Belang/neutraal van de auteur

3. Deskundigheid van de auteur

4. Kritisch lezen

www.nutribites.nl

Site betrouwbaar of niet?

Zoek uit: betrouwbaar of niet? 

Groep 1: Thomas Puyeo - Hammer and the Dance (artikel)

Groep 2: Fajah Lourens - over lifestyle en gezondheid

Groep 3: De organisatie Voedingscentrum.nl 

Groep 4: Diëtist Ahlam alias Marokkaansediëtist op insta

Groep 5: Tim Spector over intermittent fasting - Zoë Podcast

Groep 6: Erling Haaland over lifestyle en eetgewoonten

Zorg dat je de vier punten langsloopt en deze kunt toepassen op jouw onderwerp (hst 13 Handboek). Antwoord in volgende slide. 

Groep 1: Thomas Puyeo - Hammer and the Dance (artikel)

Groep 2: Fajah Lourens - over lifestyle en gezondheid

Groep 3: De organisatie Voedingscentrum.nl

Groep 4: Diëtist Ahlam alias Marokkaansediëtist op insta

Groep 5: Tim Spector over intermittent fasting - Zoë Podcast

Groep 6: Ehrling Haaland over lifestyle en eetgewoonten

Ken je nu al deze begrippen?

debunken

framing

factchecken

betrouwbaarheid

kritisch lezen

bron

belang

neutraliteit / neutraal

deskundig

Aan de slag

Oefenboek pagina 66

opdracht 5

Begrippen uit deze les

vindplaats

bron

belang

neutraal

neutraliteit

deskundigheid 

 kritisch lezen

Let op: 

er wordt gewerkt aan een terugkomuur als je niet op schema ligt!

Nu aan de slag met Numo