Woordenschat - Begrijpen wat er staat

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Woordenschat

Leerdoelen

Je kunt vertellen hoe je achter de betekenis van een moeilijk woord in de tekst kunt komen.

Moeilijk woord in de tekst, wat nu?

1. Je kunt de tekst gebruiken om achter de betekenis te komen. 
2. Je kent een deel van het woord.  
3.  Je weet hoe je het woordenboek kunt gebruiken.

Tekst gebruiken

Je leest een paar zinnen voor  en na het moeilijke woord 

Kijk of je het volgende in de tekst ziet:

• Synoniem
  
• Omschrijving
  
• Voorbeeld
  
• Tegenstelling

Synoniem

Een synoniem is een ander woord dat (bijna) hetzelfde betekent.

Voorbeeld:

De passagier claimt een schadevergoeding, hij eist een geldbedrag.

Omschrijving

Bij een omschrijving lees je (meestal) na het woord een uitleg.

Voorbeeld:

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.

Een voorbeeld 

Een woord kan worden uitgelegd met een voorbeeld. 

Bij een voorbeeld zie je vaak signaalwoorden: bijvoorbeeld, zoals, denk maar aan..., neem

Voorbeeld

Zij houdt van balsporten zoals voetbal, volleybal en korfbal.

Tegenstelling

Soms lees je in de tekst het tegenovergestelde van een moeilijk woord. Je kent het moeilijke woord niet, maar de tegenstelling wel, zo kan je de tekst toch begrijpen.

Tegenstellingen herken je aan de signaalwoorden:

 maar, echter, toch en daarentegen.

Voorbeeld

Mijn opa en oma zijn heel welvarend, maar mijn ouders zijn niet rijk.

Je kent een deel van het woord

Je komt een onbekend woord tegen in de tekst, maar

Je kunt het woord in stukjes delen en je kent al een deel van het woord.

woorden met een voorvoegsel

woorden met een achtervoegsel

samengestelde woorden

Je kent een deel van het woord

- samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

- woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

Bekende voorvoegsels

ex =niet meer

her=opnieuw

wan=slecht

anti=tegen

inter=tussen

mis=fout/verkeerd

on=niet

non=zonder

Achtervoegsel

Sommige woorden eindigen met een achtervoegsel. Je kunt de betekenis van een achtervoegsel vaak zelf raden.  

Mijn broer is een beoefenaar van taekwondo.

Beoefen+aar=iemand die taekwondo beoefent.

Bekende achtervoegsels

-lijks: wekelijks = elke week

-vol: smaakvol = met veel smaak

-baar: aaibaar = goed te aaien

-loos: waardeloos = zonder waarde

Woordenboek

Huiswerk

Maken in de online methode 

H1 Woordstrategieën en woordenlijst 

opdracht 1 t/m 4 en opdracht 10