voortplanting bij planten en dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Voortplanting bij planten en dieren

bloemen
bestuiving

bevruchting

vruchten  en zaden

 Bloemen 

De meeste mensen vinden bloemen mooi en gebruiken ze als versiering. Ook doen mensen elkaar bloemen een cadeau. 

De bouw van een bloem

Bloemen hebben verschillende onderdelen. 

Zo heb je de bloemkroon, de bloemkelk en de voortplantingsorganen (meeldraden en stamper). 

Kroonbladeren

Kelkbladeren

Meeldraad

Stamper

Veel bijen zijn bloemvast, dat wil zeggen dat ze steeds bloemen van een bepaalde soort bezoeken.

Hierdoor is de kans op bevruchting groter.

1. Waar
2. Niet waar

Bestuiving 

Veel bloemen hebben grote, opvallend gekleurde kroonbladeren. Daarmee lokken ze insecten. Insecten komen ook af op de geur en op de nectar. 

De bloemen maken nectar

1. Insectenbloemen
2. Windbloemen

Heeft geen kroonbladeren.

1. Windbloem
2. Insectenbloem

Welk kenmerk hoort bij een insectenbloem?

1. opvallende kroonbladeren
2. kleine kroonbladeren
3. veel stuifmeel

Wanneer een stuifmeelkorrel op de stamper komt spreken we van...

1. Bevruchting
2. Bestuiving
3. Planten sex
4. Zaadverspreiding

Bevruchting 

Na de bestuiving komen de stuifmeelkorrel en de eicel in het zaadbeginsel bij elkaar. Als ze samensmelten, is er bevruchting. 

Geslachtsdelen!?

Stamper = vrouwelijk

Meeldraad = mannelijk

Na de bevruchting gaan de bevruchte eicel, het zaadbeginsel en het vruchtbeginsel groeien. 

1.Uit de bevruchte eicel ontstaat een kiem. 

2. Uit het zaadbeginsel ontstaat een zaad. 

3. Elk zaad bevat een kiem. 

Hoe heet onderdeel 1?

1. stempel
2. stamper
3. vruchtbeginsel
4. stijl

Hoe heet onderdeel 4?

1. Stijl
2. Stuifmeelbuis
3. Eicel
4. Helmdraad

Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
En bevruchting?

1. wel bestuiving, geen bevruchting
2. zowel bestuiving als bevruchting
3. wel bevruchting, geen bestuiving
4. geen bestuiving, geen bevruchting

In welke volgorde verloopt de voortplanting bij planten?

1. bestuiving, bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis
2. bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis, bevruchting
3. bevruchting, bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis
4. bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis, bestuiving

Wat ontstaat er
uit een bevruchte eicel

1. een zaad
2. een kiem
3. een eicel
4. een stuifmeelkorrel

Wat is de juiste volgorde?

1 Een bevruchte eicel ontwikkelt zich tot een kiem.
2 De kern van een stuifmeelkorrel versmelt met de eicelkern.
3 Er ontstaat een rijpe vrucht.

1. 1 - 2 - 3
2. 1 - 3 - 2
3. 2 - 1 - 3
4. 3 - 2 - 1

Zaden en vruchten

Na de bevruchting ontstaan in het vruchtbeginsel een of meer zaden. Het vruchtbeginsel is het begin van een vrucht. Vruchten zijn er in alle soorten en maten. 

De bloem is nog niet bevrucht.

De bloem is bevrucht. Het vruchtbeginsel en het zaadbeginsel zijn aan het groeien.

Bloemsteel

1

Restje van de kelkbladeren

2

Kroonbladeren

3

Vruchtbeginsel

4

Zaadbeginsel

5

Meeldraden

6

Kroonbladeren en meeldraden vallen af.

Je ziet het vruchtvlees met de zaden.

Als de zaden rijp zijn, 

springt de vrucht open

en komen de zaden vrij

Zaden bevatten reserve voedsel 

dat nodig is voor het kiemen

Hier zie je de lange vrucht van de sperzieboon (peulvrucht).

bloemkelk

restje van de stijl

Pitten zijn ook zaden, ze zitten in fruit. Er is fruit met heel veel pitten. Er zijn dan heel veel eicellen bevrucht. Daar zijn dus heel veel stuifmeelkorrels voor nodig geweest.

Het vruchtbeginsel van een kers bevat één zaadbeginsel.

Er is maar 1 eicel bevrucht en 1 zaad ontstaan. De aardbei is heel vaak bevrucht. De zaadjes zie je aan de buitenkant.

Pitten zijn zaden

De pitjes (zaden) zie je aan de buitenkant.

Meloen: Heel veel zaden, dus er zijn heel veel eicellen bevrucht. Er zijn hier heel veel stuifmeelkorrels op de stempel van de bloem terecht gekomen.

Vruchten

Zaden

1. Vrucht
2. Zaden

In de vrucht zitten ....................

Die zijn ontstaan uit de zaadbeginsels

waarvan de  ...................    bevrucht is. 

...................... waarvan de eicel 

niet bevrucht is,   ....................

zaadbeginsels

verschrompelen

zaden

eicel

7 zaden

vrucht

Hoeveel zaden kunnen er maximaal uit deze bloem ontstaan

1. 1
2. 4
3. 8
4. 10

 Hoeveel vruchtbeginsels zijn er betrokken geweest bij de vorming van deze vrucht?

  1

  2

 5

In een Perenboom hangen 10 peren. 

In elke peer zitten 6 pitten.

Hoeveel stampers waren er betrokken bij het maken van alle peren in de boom?

Hoeveel stuifmeelkorrels hebben succesvol een eicel bevrucht?

Hoeveel vruchtbeginsels zijn er nodig geweest voor alle peren?

Hoeveel stuifmeelbuizen zijn er minstens gegroeid?

10

10

60

60

Seger onderzoekt een meloen. Hij haalt
alle zaden eruit. Dat blijken er 420 te zijn.

Hoeveel stuifmeelkorrels zijn er bij de bestuiving
betrokken geweest?

1. 1
2. 2
3. 420
4. 840

Geslachtelijke voortplanting bij dieren 

De kernen van een mannelijke en een vrouwelijke voortplantingscel kunnen versmelten. Dan is er bevruchting. Er ontstaat een bevruchte eicel. 

Zaadcel

(mannelijk)

Eicel

(Vrouwelijk)

Filmpje:

Uitwendige bevruchting bij kikkers

0

Filmpje:

Inwendige bevruchting bij libellen

0

Geslachtelijke voortplanting is

1. eicel wordt bevrucht
2. zaadcel wordt bevrucht
3. altijd inwendig
4. hetzelfde als bestuiving

Hoe heet de mannelijke geslachtscel van een plant?

1. Eicel
2. Stuifmeelkorrel
3. Cel
4. Zaadcel

Bij bevruchting versmelt de eicel samen met de zaadcel

1. Waar
2. Niet waar

Bij geslachtelijke voorplanting hebben de nakomelingen erfelijke eigenschappen van de ouders

1. Waar
2. Niet waar

Ongeslachtelijke voortplanting

Zaadplanten planten zich voort met behulp van stuifmeelkorrels en eicellen. Maar ze kunnen zich ook voortplanten zonder bevruchting 

Ongeslachtelijke voortplanting

=

voortplanting zonder bestuiving en bevruchting

een deel groeit uit tot een nieuwe plant

één ouder

nakomeling zelfde erfelijk materiaal: kopie van de ouder

Mogelijkheden:

natuur 

bollen

knollen

uitlopers

wortelstokken

mens

vermeerderen: 

stekken/weefselkweek

Ongeslachtelijke voortplanting

bollen

STEKKEN

Kwallen

1. Kwal begint zijn leven als poliep

Poliep: is een diertje dat vastzit aan de grond

2. Dan ontstaan kleine kwaaltjes die aan elkaar vastzitten

3. De baby kwallatjes laten los en groeien uit tot volwassen kwallen

4. Volwassen kwallen > bevruchting plaats

5. Uit bevruchting eicel groeit weer een poliep.

Een bol is een :

1. korte stengel met rokken
2. verdikte wortel met rokken
3. verdikte knop
4. een zaadje

Geslachtelijke voorplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Knollen

Bollen

Stamper

Meeldraad

Stekken

Bloem

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Er vindt bevruchting plaats

Een deel van een organisme groeit uit tot een nieuw organisme

Voortplanting met geslachtsorganen

Nakomeling heeft dezelfde erfelijke eigenschap