kopie

• welzijn
• Secundair onderwijs

Klieren en hormonen

- Klieren met uitwendige afscheiding of exocriene klieren

      - Klieren met inwendige afscheiding of endocriene klieren of hormoonklieren

Exocriene klieren

Het zijn klieren die hun product afgeven via afvoerbuisjes aan de lichaamsoppervlakken. 

Vb. traanklier – zweetklier – speekselklier – talgklier

Endocriene klieren 

Deze klieren komen niet aan een lichaamsoppervlak

-> hebben geen afvoerbuis.

De producten worden rechtstreeks aan de bloedbaan afgestaan.

Deze producten noemt men HORMONEN

Functies van klieren en hormonen

- Tiental hormoonklieren. 

- Scheiden elk één of meerdere hormonen af.

 

- Vormen het hormoonstelsel.

Het hersenaanhangsel of hypofyse,

- Ligt onderaan de hersenen 

- Scheidt een tiental verschillende hormonen af

- Sommige  beïnvloeden de werking van andere hormoonklieren 

De schildklier

 - Ligt onderaan het strottenhoofd

- Regelt het jodiumgehalte van het bloed. 

- Meerdere functies 

De zwezerik of thymus

- Ligt achter het borstbeen

- Bevordert de groei bij jonge kinderen

- Verschrompelt tussen 10e - 14e levensjaar

 De eilandjes van Langerhans

- Ligt in  de alvleesklier gelegen

 - Scheiden insuline af. 

- Houdt bloedsuikerspiegel op peil  = glycemie

De bijnieren

- Liggen boven de nieren

- Bestaat uit merg en schors.

- Produceert adrenaline is het stresshormoon

De eierstokken en teelballen

- Zijn de geslachtshormonen 

- Vrouw: eierstokken -> rijpe eicellen

- Man: teelballen -> aanmaak zaadcellen 

Werking van hormonen

Hormonen hebben vele functies 

Wij geven nu aandacht aan drie taken:

- Op seksueel vlak

- Bij de zwangerschap

- Bij borstvoeding

Mannelijke geslachtsklieren 

Scheiden het mannelijke testosteron af, dit bevordert de aanmaak van spermatozoïden.

Vrouwelijke geslachtsklieren

Scheiden oestrogeen en progesteron af

-> dit bevordert de groei van het baarmoederslijmvlies.

Tijdens de zwangerschap 

 

Progesteron bevordert de innesteling van de bevruchte eicel . Het helpt tevens de zwangerschap te onderhouden.

Het moment dat een embryo zich gaat nestelen (ingroeien) in de binnenbekleding van de baarmoeder.

Bij borstvoeding 

Twee hormonen spelen en rol:

- Prolactine: stimuleert om melk aan te maken. 

-Oxytocine: ligt aan de basis van de toeschietreflex

-> zorgt dat de moedermelk naar de tepel stroomt. 

-

Opdracht!

Ga naar one note 

-> Hoe ..zit dat zo! -> hormonen

-> Vul de leerstof in.

                                                                           Succes!