6.2 Politiek in de Republiek en het Rampjaar 1672 H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Programma:

1. (Dagstart 5 min.)
   
2. Check-in (5 min.)
   
3. Herhaling leerdoel 17 (10 min.)
4. 6.2 Politiek in de Republiek en het Rampjaar 1672: kijkopdracht, uitleg en opdracht (20 min.)
5. Check-out (5 min.)

17. Je kunt beschrijven hoe het streven naar particularisme de staatsinrichting van de Republiek heeft beïnvloed.

6.2 Politiek in de Republiek en het Rampjaar 1672

HAVO 4

Leerdoelen deze les:

18. Je kunt de verschillen van inzicht tussen staatsgezinden en Oranjegezinden benoemen en verklaren.

Kijkopdracht (5 min.)

Noteer de volgende kijkvragen:

1. Welke twee politici moeten na de moord op Willem van Oranje de macht delen?
   
2. Wat was hun functie?
   
3. Waarover verschilden ze van mening?
   
4. Wie won en wat gebeurde er met de ander?

Welke twee politici moeten na de moord op Willem van Oranje de macht delen?
Wat is hun functie?
Waarover verschilden ze van mening?
Wie won en wat gebeurde er met de ander?

Staatsgezinden vs. oranjegezinden

Staatsgezinden: Voorstanders van een sterke machtspositie voor de Staten-Generaal en de Gewestelijke Staten.

--> pro: handel, vrede, pragmatisme, regenten, macht van Holland, vloot

Oranjegezinden: Voorstanders van een sterke positie voor de Stadhouder (naar voorbeeld eenheidsstaten met koning)

--> pro: streng calvinisme, oorlog met Spanje, stadhouder, landleger

Staatsgezinde gewesten: Holland, Zeeland, Utrecht

Oranjegezinde gewesten: Gelderland, Overijssel, Groningen, Friesland

In welk kamp zat welke politicus uit het filmpje en waarom?

Het Rampjaar 1672

• Na de vrede met Spanje (Münster, 1648) gingen de regenten bezuinigen op het leger, er was geen stadhouder om het tegen te houden (1650-1672 tweede stadhouderloos tijdperk).
• In 1672 was het landleger tijdens de oorlog met Frankrijk, Engeland en twee Duitse staten daardoor kansloos. Grote delen van ons land werden door de Fransen bezet.
• Michiel de Ruyter voorkomt zee-invasie. 

Einde van de Gouden Eeuw

• Prinsgezinde regenten benoemden Willem III tot stadhouder. Hoofd van regenten Johan de Witt kreeg schuld rampjaar en werd samen met zijn broer Cornelis de Witt vermoord.
• Latere zeeoorlogen tegen Engeland verliepen ook slecht.
  
• Willem III voerde tot 1697 oorlog tegen Frankrijk. Hierdoor leed de Republiek grote schade en werd het ook economisch ingehaald door Engeland en Frankrijk.

6.2 Vraag 6 (blz 114) (5 min.)

Check de leerdoelen (5 min.):

18. Je kunt de verschillen van inzicht tussen staatsgezinden en Oranjegezinden benoemen en verklaren.

18. Je kunt de verschillen van inzicht tussen staatsgezinden en Oranjegezinden benoemen en verklaren.