3.7 Waterbronnen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

3.7 Waterbronnen

Wat gaan we doen?

Eerst herhaling: ruimte voor de rivier

Ruimte voor de rivier

Uitvoering: door Rijskwaterstaat

Doelen: Ruimte voor de rivier

1. Rivieren bevaarbaar houden 

2. Zoetwatervoorraad op peil houden (kwantiteit)

3. Overstromingen voorkomen

Ruimte voor de rivier

Debiet en Regiem

• Debiet: 
• Hoeveelheid water dat door de rivier stroomt op een bepaald moment
• Regiem:
• Het verschil in waterhoogte in een rivier

3.7 Waterbronnen

Leerdoelen

• Je weet wat de belangrijkste stroomgebieden en waterwegen in het Midden-Oosten en China zijn.
  
• Je begrijpt dat er verschillen en overeenkomsten tussen de verschillende stroomgebieden zijn wat betreft waterafvoer.
  
• Je kunt het belang van de rivieren voor het leven en de economie.
  

Water in het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Het Midden-Oosten 

is een gebied dat 12 landen omvat.

3 klimaten:

Middelands zeeklimaat.

Steppe- en woestijnklimaat:

negatieve 

Waterbalans.
Verdamping dus groter dan de 
neerslag 

Waterbalans:
positief of negatief 

nuttige neerslag = 

neerslag  - verdamping

Groote deel Midden-Oosten: waterbalans is negatief!

Water in het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Geef 4 verklaringen waarom het Midden-Oosten droog is:

(tip: denk aan klimaat en reliëf)

• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = weinig neerslag
• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = veel verdamping
• steppe- en woestijnklimaat op 30º NB = weinig plantengroei
• reliëf houdt neerslag tegen = regenschaduw aan lijzijde

Water in het Midden-Oosten

Hoe is het water in het Midden-Oosten verdeeld?

Geef 2 verklaring waarom het Midden-Oosten nat is:

(tip: denk aan klimaat en reliëf)

• Middellandse zeeklimaat = veel neerslag in winters
• Hoge gebergtes = neerslag aan loefzijde

Hesar, Iran

Antalya, Turkije

Midden-Oosten: 4 rivieren belangrijk voor water

Tekst

Eufraat en Tigris...

• Rivieroasen
• Ontspringen in Turkije (gebergte Taurus)
• krijgen veel smeltwater in de bovenloop
• komen bij elkaar in Irak
• monden uit in Perzische Golf

Jordaan

• Ontspringt in Libanon
  
• Stroomt door Jordaanvallei door de meer van Tiberias
• Uitmonding in de Dode zee

Midden-Oosten

Rivieren zijn belangrijk voor drinkwater en de elektriciteits -voorziening met stuwdammen.

Reden: warm en droog.
Zo waterstand regelen.

Midden-Oosten

Wat zijn voor de bewoners van het Midden-Oosten belangrijke waterleveranciers naast de rivieren? 

• Grondwater halen ze uit:
  
  
• oasen
  
• waterputten / pompen
• wadi
• aquifer

Bronoase:

kleinschalige akkerbouw (kleine tuinen) en fruit, palmbomen, dadels en olijven

Wadi = drooggevallen rivier met enkele weken water per jaar

Aquifer

Aquifer Waterhoudende laag in de ondergrond.

China

Chinese rivieren

Parelrivier

Yangtze 

Gele rivier

China

Haalt net als Midden-Oosten water uit rivieren:

Belangrijkste rivieren:

- Huang He (Gele Rivier)              bron: Himalaya

- Chang Jiang (Blauwe Rivier)   bron: Himalaya

- Xi Jiang (Parelrivier)                    bron: op de                                                    grens met Noord-Vietnam

3 gemengde rivieren

Stroomgebied Huang He = gele rivier

Gele rivier / Huang He

• Noorden van China

• Stroomgebied: Hoogland v. Tibet -> Lössplateau -> Zee
  
  
• Lössplateau = vruchtbare akkergrond
• De kleine lössdeeltjes wegspoelen /waaien in de rivier: gele kleur   water
•  Rivier verplaatst zo'n 6 ton slib per seconde

      Probleem = bodemerosie + tekort water

Lössgrond

Lössgrond

Bodemerosie

=> wegspoelen of -waaien van de bovenste laag van de bodem door wind, water en ijs

=> groot probleem Gele rivier

Huang He - Gele rivier

Waardoor stroomt er steeds meer löss de hellingen af?

• Door overbegrazing en ontbossing kan de neerslag minder snel de bodem inzakken (infiltratie) en stroomt het water met de löss over het oppervlak naar de rivieren (afstroming).

Oorzaken: watertekort Gele rivier

📌 belangrijk landbouwgebied. Dus veel irrigatie

📌 snelle bevolkingsgroei —> drinkwater nodig Daar wonen 

        veel mensen

📌 te snelle economische groei China

📌 industrie —> proces/koelwater

📌 stuwdammen —> hoge verdamping

De Yangtze-rivier

Begint als gletsjerrivier

Gemengde rivier

Heeft te veel water

Stroomt van west naar oost -> zo verbinding met de zee

Gletsjers Himalaya

Drieklovendam

Oorzaken overstromingen Yangtze rivier

📌 1. natuurlijke oorzaak => 

• piekafvoer in lente en zomer van regen- en smeltwater

Oorzaken overstromingen Yangtze rivier

📌 2. menselijke oorzaak => 

1. ontbossing hellingen in de boven- en middenloop.

• gevolg = modderstromen —> wortels houden bodem niet meer vast.
  
• gevolg = teveel zand in benedenloop -> sedimentatie groot
  

2 . dijken

• gevolg = minder ruimte voor de rivier = overstromingen
  

De oplossing

DE DRIEKLOVEN DAM

Transport over water.

1. zeevaart
   
2. binnenvaart
   

China

Belangrijke waterwegen

• Chang Jiang, Xi Jiang, Grote kanaal

Voor transport van goederen en mensen

Midden-Oosten

Veel minder transport over water.

Slechts helft van Tigris en Nijl geschikt voor grote schepen

Drinkwatergebruik in China

Ook in China neemt het zoetwatergebruik toe door de stijgende welvaart en de groeiende economie en bevolking. China is het land met de grootste bevolking ter wereld. Bovendien groeit de economie snel en is er veel koelwater en proceswater nodig.