3.5: een kerkelijke scheuring

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Een kerkelijke scheuring

P. Veenendaal

18-11-2024

Paragraaf 3.5

Boek en laptop op tafel (dicht)

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg 3.5
• Filmpje
• Zelfstandig werken 3.5
• LessonUp 3.4
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Ik kan verschillende oorzaken van de Hervorming/Reformatie noemen en uitleggen
• Ik kan gevolgen van de splitsing van de christelijke kerk uitleggen
•  Ik kan de rol van Luther binnen de Hervorming/Reformatie uitleggen

Ontevredenheid over de christelijke kerk (3.5.1)

• 16e eeuw Europa: iedereen christelijk, katholiek
• Kerk zeer machtig, leider heet de Paus
• Geestelijken (verzamelnaam voor alle mensen die tot de kerk behoorden) hadden ook veel macht 

Ontevredenheid over de christelijke kerk (3.5.1)

• Maarten Luther: monnik (geestelijke in klooster) en leraar had in een brief uit 1517 kritiek op de kerk/de Paus:

1.  Luther was tegen de aflatenhandel
2. Geestelijken en bisschoppen (geestelijke leider kerkelijk gebied) leven niet meer volgens de regels van de Bijbel
3. Ketters (iemand die zich niet houdt aan de katholieke leer) werden gemarteld en te zwaar gestraft 
4. Paus had eigen wetboek bedacht wat niet in de Bijbel stond

De Reformatie (3.5.2)

• Deze en meer klachten van Luther leidde tot de Hervorming/Reformatie  (splitsing kerk katholieken en protestanten)
• 95 stellingen van kritiek, aanhangers Luther heten protestanten 
• Paus accepteerde kritiek niet --> stuurde bul (pauselijk document) --> Luther verbandde bul --> Paus zette Luther en volgingen uit de katholieke kerk

In discussie met keizer Karel V (3.5.3)

• Karel V was keizer van het Heilige Roomse Rijk  
• Gebieden werden bestuurd door Keurvorsten
• Keizer Karel wilde Luther uit zijn rijk verbannen, maar sommige keurvorsten stonden achter Luther zoals Frederik III
• 1521: Rijksdag in Worms, Luther kwam niet terug op zijn woorden --> Edict van Worms, Luther werd vogelvrij
• Frederik III beschermde Luther, vertaalde Bijbel in volkstaal 
• 1555: vrede van Augsburg 

Zelfstandig werken

Lezen: paragraaf 3.5

Maken: opdracht 1 t/m 11

Huiswerk controle 3.4

Wat is het mensbeeld? (leerdoel 3.4.1)

1. Het rijkste en machtigste gedeelte van de bevolking
2. Het geheel van voorstellingen wat het betekent om mens te zijn
3. Een intellectuele of wetenschappelijke stroming waarin de mens centraal staat
4. Standpunt waarbij één persoon boven de samenleving wordt geplaatst

Vul de gaten in (3.4.1):
"Door de (1) veranderde het mensbeeld in Europa. In de 15e eeuw werd (2) minder belangrijk. De elite richtte zich meer op (3)."

Waarom sloot het boek van Erasmus, Lof der Zotheid, goed aan bij het humanisme? (3.4.2)

Wat wilden de humanisten bereiken? Gebruik in je antwoord homo universalis (3.4.3)

Leerdoelen

• Ik kan verschillende oorzaken van de Hervorming/Reformatie noemen en uitleggen
• Ik kan gevolgen van de splitsing van de christelijke kerk uitleggen
•  Ik kan de rol van Luther binnen de Hervorming/Reformatie uitleggen