BSL bijeenkomst Relatie

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

BSL Relatie 25-3-2025

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. Vooraf:
   Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
   
   
2. Instructie:
   Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
   
   
3. Toepassing:
   Actieve verwerking, Formatief handelen 
   
   
4. Evaluatie:
   Afsluiting

Icoontjes:

Sla deze slide op in je favorieten of klik op het oog om de slide te verbergen.

Kleurcodes:

De kleurcodes in deze les verschillen per lesfase:

Info

https://help.lessonup.com/nl/articles/4875571-eigen-kleuren-toevoegen-aan-lessonup

	informatie	doen
Voorkennis activeren	#EBE7F7	#9C89D7
Theorie/Instructie	#F8DACF	#FE8F6B
Verwerking	#C4E5C9	#38A84A
Afsluiting	#EBE7F7	#9C89D7

"Ruimte voor een belangrijke 

uitspraak waar je net wat meer aandacht aan wil geven"

Ondertitel / naam

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Lesplanning

• Voorkennis activeren 
• Leerdoelen van de les 
• Startvraag
• Instructie
• Casus 1 overleg
• pestprotocol
• Casus 2
• Afsluitinf

              Voorkennis activeren

Met een Inleiding op de les kun je de voorkennis van leerlingen activeren.

Verschillende tools die je kunt inzetten bij het activeren van de voorkennis:

• Quizlet
• Woordweb (in LessonUp)
• Open vragen of Quiz-vragen in LessonUp (multiple choice)
• Placemat (in groepjes)
• Etc...

Checklist:

• Bepaal welke voorkennis relevant is voor de nieuwe lesstof.
• Ontwerp een terugblik-opdracht die deze voorkennis activeert.
• Overweeg of en hoe thuistalen ingezet kunnen worden om de voorkennis te activeren.

Voorkennis activeren:

In iedere les wordt relevante voorkennis geactiveerd aan de hand van een terugblik-opdracht om zo de mate van stofbeheersing te bepalen en richting te geven aan de rest van de les.

Enkele werkvormen die zich hier mooi voor lenen zijn:

https://toetsrevolutie.nl/?p=2436

In jouw rol als mentor: wat gaat er goed en waar wil je jezelf in versterken?

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

Voorkennis

Voorkennis

Voorkennis

Voorkennis

Voorkennis

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

           Leerdoelen

Na de bijeenkomst:

- heb je andere collega's verteld wat je als mentor belangrijk vindt;

- kan je aangeven hoe jij aan de relatie met leerlingen werkt;

- heb je het het anti-pestprotocol besproken;

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

              Inleiding

Leerlingen leren meer en gedragen zich beter als ze een goede band met hun leraar hebben. Maar hoe bouw je zo’n band eigenlijk op?

RAKIS-aanpak

Relatie

Afspraken

Kennis

Inzicht

Samen

Inleiding

Door een goede inleiding voelen leerlingen zich betrokken en begrijpen ze het belang van wat ze gaan leren. Dit vergroot hun motivatie en leerresultaten. 

Relatie opbouwen

Vanuit de literatuur:

(1. kennismaking)

2. echt contact maken

3. leerlingen op de 1e plaats

Hoe doe jij dit?

Noem 2 hobby's van de leerling die (alfabetisch) onderaan de klassenlijst staat.

           Theorie

1. Relatie

Leerlingen die een goede band hebben met hun leraar hebben meer zelfvertrouwen. De sfeer in de klas is beter en ze zijn meer betrokken. Maar hoe bouw je deze band op? Het begint met goed observeren en kijken naar wat een leerling nodig heeft. Is een leerling lastig? Misschien heeft hij dan behoefte aan een schouderklopje of bemoediging. ‘Vraag jezelf af of je leerlingen zich veilig voelen’, zegt Jelle. ‘Kunnen ze zichzelf zijn? Mogen ze fouten maken? Of is je ultieme doel het slagen van je les?’. Dat geldt niet alleen in het klaslokaal. Maar ook erbuiten. ‘Leerlingen willen gezien worden. Kijk ze aan als je ze tegenkomt. Groet even. Maak een praatje tijdens het surveilleren. Zorg dat je iets weet van hun hobby’s, en kom terug op dingen die ze vertellen. Dit alles kan al het verschil maken.’

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

           Theorie

 Afspraken

Een goede relatie is het fundament van een goede band. Maar het is niet het enige dat nodig is. Voor de structuur ervan zijn ook duidelijke afspraken nodig. Jelle: ‘Dat is voor de meeste docenten geen nieuwe kennis, maar in de praktijk is dit toch niet altijd makkelijk.’ Structuur betekent ook dat iedereen zich aan gemaakte afspraken houdt. Ook de leraar. ‘Als een stilteblok tien minuten duurt, dan moet het ook tien minuten duren. Dat geeft leerlingen veiligheid en houvast.’

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

           Theorie

Kennis

Daarnaast is het belangrijk dat je als leraar kennis hebt van wat er speelt in je klas. ‘Weet welke kinderen autisme hebben, of ADHD. Maar ook dat je weet waarom iemand te laat kwam. Zorg dat je vragen stelt, zodat je op de hoogte blijft.’ Jelle vindt dat leraren daarnaast iets moeten weten van het brein van de kinderen die ze les geven: denk bijvoorbeeld aan het puberbrein of het denkvermogen van kleuters. ‘Pubers worden bijvoorbeeld vaak overvraagd, omdat ze nog niet goed zijn in dingen als plannen. Logisch dat ze soms afhaken. Als leraar hoef je geen gedragsspecialist te zijn, maar je moet hier wel iets van afweten.’

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

           Theorie

Inzicht

Inzicht in je eigen houding is ook noodzakelijk voor het opbouwen van een goede band met je klas. Volgens Jelle is dit onderdeel van de RAKIS-methode het minst populair, maar wel het belangrijkste. ‘Als een leerling probleemgedrag vertoont, kijk je al snel alleen naar de leerling. Die is lui, het gaat moeilijk thuis, noem maar op. Maar het zou moeten gaan over jouw eigen aanpak. Wat doe je met je stem, met je blik? Hoe stel je je op tegenover je leerlingen?’ Durf je kwetsbaar op te stellen en te laten zien dat je ook maar een mens bent. Door je fouten toe te geven en af en toe iets over jezelf te vertellen.

Je eigen aanpak onder de loep nemen, kan alleen door daar feedback op te krijgen. Van collega’s én leerlingen. Zelf heeft hij wel eens van collega’s te horen gekregen dat hij wat fel over kon komen. ‘Dat was best wel schrikken.’ Leerlingen lieten hem ook ooit weten dat ze het gevoel hadden dat hij sommige leerlingen voortrok. ‘Ik was geneigd meer aandacht te besteden aan de kinderen met een grote mond. Terwijl juist de stillere kinderen aandacht nodig hebben. Dat was heel goed om te horen.’

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

           Theorie

Samen

Het is heel belangrijk dat leraren onderling bespreken hoe ze een goede band met hun leerlingen op kunnen bouwen. ‘Sommige leraren denken daar individueel wel over na, maar tijdens teamvergaderingen is er nauwelijks aandacht voor.’ Samen bereik je meer. Binnen een team is een deel van de docenten vaak heel goed in het opbouwen van relaties en een ander deel (nog) niet. Zorg daarom dat je elkaar stimuleert en van elkaar leert.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Wat vind je als mentor belangrijk en hoop je daarom dat leerlingen na dit jaar over jou zeggen? 

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

Casus 1

Een mentorleerling komt bij je en barst in huilen uit.

De leerling is gisteren buiten de school opgewacht door 3 klasgenoten en is in het gezicht geslagen.

Wat doe je?

Anti-pestprotocol 

Bladzijde 4/5:

2.4: Acties van de school

2.5: Hoe begeleidt de school de gepeste leerling

2.6 Hoe begeleidt de school de pester

Komt dit overeen met de casus?

Casus 2

Een mentorleerling stuurt een whatsapp bericht naar jouw telefoon met de vraag of hij/zij iets SUPER belangrijks met je mag bespreken. Wat doe je?

 Vervolg Casus 2

(........) En dit SUPER belangrijke mag je echt niet doorvertellen! Wat doe je?

 Vervolg Casus 2

SUPER belangrijk:

de leerling vertelt je dat hij/zij zichzelf regelmatig in de pols snijdt.

Wat doe je?

Je kunt hier een controlevraag stellen over de theorie.

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

           Instructie

Instructie

Bied je instructie gestructureerd en in 'kleine brokjes' aan. 

Voorzie de instructie van praktische- en herkenbare voorbeelden.

Checklist: (verwijder dit na het ontwerpen van je les!)

• Interactieve uitleg (responsief): wisbordjes, LessonUp check-vragen, Cornell-methode.
  
• Een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren.
• Meertaligheid functioneel inzetten.
  
• Iedereen bij de les betrekken.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

           Voorbeelden

Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)
  
• Concrete voorbeelden
• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen
• Voorbeelden van (eerder gemaakt en geanonimiseerd) leerlingenwerk

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Wanneer is mijn opdracht goed?

Leerlingen noteren hier succescriteria

Succescriteria

Hiermee maak je leerlingen duidelijk wat er van hen verwacht wordt en welke criteria bepalen of hun werk succesvol is. Dit helpt hen beter te begrijpen waar ze naartoe werken en verhoogt hun focus en motivatie. Door succescriteria te bespreken of samen met leerlingen op te stellen, bevorder je eigenaarschap en geef je hen een concreet kader om hun werk aan te toetsen tijdens en na het uitvoeren van de opdracht.

           Aan de slag

Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Checklist: (verwijder dit na het ontwerpen van je les!)

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes (herkneden van de lesstof)
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik--wij-jij/jullie-wij)
• Het leren zichtbaar maken (zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode )
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

De vraag kan hier 

geplaatst worden.

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

           Afsluiting

Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

           Begrippen
           uit deze les

• 
  
• ...
• ...

Exit ticket (formatief evalueren)

Zie voorbeelden in de map TOOLS van de gedeelde map.

Je kunt voor meer Exit tickets ook op onderstaande website kijken:

https://juffrouwfemke.com/wp-content/uploads/2020/08/Exit-Tickets-68-Angela-voor-Juffrouw-Femke.pdf

Formatief evalueren: 

Het werken met leerdoelen maakt effectief feedback geven mogelijk.

Gedurende de les wordt continue geëvalueerd in hoeverre de leerlingen de leerdoelen

beheersen. Leerlingen gaan pas aan de slag met het volgende leerdoel wanneer zij

aantonen de vorige te beheersen. De docent laat op verschillende manieren weten waar

leerlingen naartoe werken (feed-up), of zij goed bezig zijn (feed-back) en wat de volgende

stap is (feedforward). Deze feedback is niet alleen gericht op een taak/product, maar vooral

ook op hoe leerlingen op een juist antwoord zijn gekomen (proces). Enkele praktische tips

om met formatief evalueren aan de slag te gaan: https://toetsrevolutie.nl/?p=2298 &

https://hetdigitalewerkvormenboek.files.wordpress.com/2020/07/het-digitale-

werkvormenboek.pdf

Klik op de spinner

Formatief evalueren

Ben je blij met het resultaat?

😒🙁😐🙂😃

Eindslide

Ruimte voor een afsluitend woord.