Par. 2.4 Nederland in het interbellum (3h1 en 3h2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerdoelen opschrijven

Vorige les:

1. Welke sociale verdeling bestond in Nederland?

2. Hoe ontwikkelde de economie zich?

3. Welke politieke ontwikkelingen vonden plaats?

Kenmerkend aspect: de economische wereldcrisis

Studiewijzer 3h1 en 3h2

08-09/04 Par. 2.4 Nederland in het Interbellum

11/04 - 

15-16/04 Par. 5.1 Er komen andere tijden + 5.4 Veelkleurig Nederland

18/04 Par. 5.4 Veelkleurig Nederland

22-23/04 PO Essay schrijven

25/04 Par. 4.1 Einde van wereldrijken

Meivakantie

13-14/05  Par. 4.1 Einde van wereldrijken (Nederlands-indië)

16/05 Geen les

20/05 2e Pinksteren

21-24/05 Par. 4.2 De Koude Oorlog

27-28/05 Par. 4.2 De Koude Oorlog

30/05 Par. 4.4 Samenwerking en democratie

TWT4 

Par. 2.4, 5.1, 5.4, 4.1, 4.2 en 4.4

03/06 Par. 4.4 Samenwerking en democratie

06/06 Oefentoets/voorbereiden TWT4

Vandaag

1. Uitleg par. 2.4 

2. Opdrachten maken en bespreken

3. Afsluiten

Een verzuild land

Eind 19e eeuw begon in Nederland de verzuiling (sociale verdeling in levensbeschouwelijke groepen). 

De samenleving raakte verdeeld in vier groepen (zuilen): katholieken, protestanten, socialisten en liberalen.

Nederlanders gingen uit van hun levensbeschouwing (geheel van ideeën over wat belangrijk is in het leven).

1. Welke sociale verdeling bestond in Nederland?

Een verzuild land

Ook de omroep (1 alle radiobedrijven, later ook televisie. 2 een omroepvereniging) raakte verzuild.

In de politiek waren de zuilen ook zichtbaar. Toch werd hier samengewerkt als er gezamenlijke belangen waren. 

2. Hoe ontwikkelde de economie zich?

In de jaren 1920 ging het goed met de Nederlandse economie, maar tijdens de wereldcrisis (1929) liep de werkloosheid snel op. 

Veel mensen werden afhankelijk van een uitkering (geld dat iemand krijgt). Om zwartwerken te voorkomen moesten werklozen een kaart laten stempelen (systeem met stempelkaarten van werklozen).

De industriële productie en handel daalden tot minder dan de helft. 

2. Hoe ontwikkelde de economie zich?

In 1933 werd Hendrik Colijn premier (minister president).

 Terwijl andere landen de economie stimuleerden, richtte de regering-Colijn haar beleid op bezuinigen, omdat er minder geld aan belasting binnenkwam. 

Door deze aanpassingspolitiek (aanpassing van overheidsuitgaven aan dalende inkomsten) werd de crisis alleen maar erger.

- Salarissen van ambtenaren en werklozenuitkeringen werden verlaagd. 

Nederlandse beleid (manier waarop iets wordt geregeld)

De regering-Colijn hield ook vast aan de gouden standaard: de vaste verhouding van de waarde van een munt ten opzichte van goud.

In de crisistijd lieten veel landen het systeem los. Ze maakten hun munt minder waard en daarmee hun producten goedkoper. Nederlandse producten werden hierdoor in verhouding duurder.

2. Hoe ontwikkelde de economie zich?

3. Welke politieke ontwikkelingen vonden plaats?

• Ook in Nederland was er in het interbellum veel kritiek op de democratie: er werd slap geregeerd en hielden partijen alleen rekening met hun kiezers en niet met het nationale belang. 
• Vanaf 1920 ontstonden er fascistische groepen en partijen. De NSB werd de grootste, maar kreeg bij verkiezingen nooit meer dan 8% van de stemmen.
  

De WA (weerbaarheidsafdeling) van de NSB, een vechtgroep. De leden droegen een zwart uniform. Ze marcheerden op straat en veroorzaakten vechtpartijen. 

3. Welke politieke ontwikkelingen vonden plaats?

Totalitaire partijen maakten in Nederland weinig kans door verschillende oorzaken:

•  Zo was er geen woede over de afloop van de oorlog.
• Katholieken, gereformeerden kerken en ambtenaren mochten geen lid worden van de NSB. 
• In 1935 werd politieke organisaties verboden om uniformen te dragen. 
• Nederland al een ‘sterke man’; Colijn.
  

Colijn werd gepresenteerd als stuurman die het 'schip van staat' zelfverzekerd door de storm loodste. 

Is Nederland nog steeds verzuild?

Opdrachten maken en bespreken

Reageer de op stelling:

"Nederland is nog steeds verzuild"

Voorwaarden:

• Noem een voor- en tegenargument. Gebruik de woorden: ten eerste, ten tweede en ten slotte.
  
• Schrijf een conclusie (zoals: daarom vind ik dat [standpunt]).
• Klaar? Antwoord de leerdoelen

Leerdoelen antwoorden

1. Welke sociale verdeling bestond in Nederland?

2. Hoe ontwikkelde de economie zich?

3. Welke politieke ontwikkelingen vonden plaats?