5 havo Mondeling in Teams

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Mondeling

              

                                                -   2 docenten

                                                -  1 leerling

                                                - 30 minuten een gesprek over literatuur

                                                 - telt 2 x mee

                                           

Subdomein E1: Literaire ontwikkeling

De kandidaat kan beargumenteerd verslag uitbrengen van zijn leeservaringen met een aantal door

 hem geselecteerde literaire werken.

* Minimumaantal: havo 8;

* De werken zijn oorspronkelijk geschreven in de Nederlandse taal. 

Voorbereidng

1. LEES DE BOEKEN !!!

2. Je kan literaire begrippen begrijpen en hanteren

Narratologie > begrippen om over een verhaal te praten

3. Je hebt onderzoek gedaan, nagedacht, verbanden gelegd

Hoe 

1. Les: theorie &onderzoek

2. Kern theorieboek:

Hoofdstuk 1,2,3, 4 (gedichten) & 11 Het vertellen van verhalen

Betrek alles op je eigen boeken

H1 Functies van literatuur

1. Lezen ontwikkelt de taalvaardigheid  2. Lezen ontwikkelt het denken en verbeelden 3. Lezen verschaft prikkels aan het brein

4. Lezen geeft kennis en inzichten   5. Lezen traint de concentratie   6. Lezen ontwikkelt het zelfinzicht  7. Lezen leert over de ander  8. Lezen leert over mogelijke consequenties

9. Lezen geeft inzicht in normen, regels en gebruiken

10. Lezen ondersteunt de identiteitsontwikkeling

H2 Fictie en werkelijkheid

Autobiografisch? 

Eigen naam of een alter ego?

H3 Genre

Een genre is een verhaalsoort

H3 Fictie of pulp

Normatief

Wat is literatuur/kunst?

Literaire auteurs schrijven ‘beter’ (normatief!!!) omdat:

Inhoud: literatuur wil de lezer aan het denken zetten, vernieuwend zijn.

Vorm: een grotere woordenschat, vernuftigere constructie, gevarieerdere de zinsconstructie ……

Personages worden uitgediept, verhaal zit goed in elkaar, het is niet overduidelijk …..

H 11 Het vertellen van verhalen

Personages: hoe leer je 'wie' ze zijn?

Expliciete karakterisering: "Hij was een ingewikkeld figuur om mee te leven". 

Impliciete karakterisering: je ontdekt zelf het karakter.

Maakt een personage een ontwikkeling door? 

H 11 Het vertellen van verhalen II

Plot > (belangrijkste) gebeurtenis(sen) in een verhaal

Verhaalstructuur: chronologisch, flashbacks/flashforwards

Tijd: welke tijd, vertelde tijd/vertel tijd

Een zin over één jaar/Heel boek over één dag

Ruimte/setting/sfeer

Perspectief: Ik/personale verteller/alwetende verteller

Schrijfstijl: sober, ironisch, metaforisch, makkelijke/moeilijke taal

Poëzie?

Wanneer? Waarom? 

Weggaan 

                                                      Rutger Kopland

Weggaan is iets anders

dan het huis uitsluipen,

zacht de deur dichttrekken

achter je bestaan en niet terugkeren. 

Je blijft iemand op wie wordt gewacht.

Weggaan kun beschrijven als 

een soort van blijven. Niemand

wacht want je bent er nog.

Niemand neemt afscheid

want je gaat niet weg.

Poëzie H4

Strofe = alinea

Functie van een gedicht: voor de schrijver en voor jou 

Beeldspraak/metaforen/hyperbolen/cynisme

Wending in een gedicht

Ritme van een gedicht

Motieven

Wat zijn dat?

Nachtmerries-Gouden ei/muziek -Dagen van gras/dobbelsteen-De aanslag

motief

= een herhaaldelijk terugkerend element. We herkennen het  omdat het binnen hetzelfde verhaal meermalen voorkomt (bijv. een voorwerp , een lied , een kleur, een bepaalde handeling, een gevoel)

Tijd

Chronologische, flashbacks

flashforward

Een zin (verteltijd) voor een jaar (vertelde tijd)of 

een zin voor minuut (vertelde tijd)

Het leven uit een dag > één dag ...250 blz. Dus?

 

Nog wat basisbegrippen

Plot, verhaalstructuur

personages (round characters, expliciete karakterisering, impliciete karakterisering)

ruimte/setting > sfeer

Vertelperspectief