Dit boek gaat over het meten van prestaties. Elke organisatie heeft wel klokjes en
metertjes die de prestaties van de processen en producten weergeven, of op z'n
minst een indicatie daarvan zijn. We hebben behoefte aan betrouwbare meetgegevens, omdat we anders gaan reageren op subjectieve meningen. En zonder
15
meetgegevens kun je geen verifieerbare doelen stellen. Er zijn vijf redenen om
prestaties te meten. Niet elke prestatiemeting dekt al deze vijf redenen, sterker
nog: soms zijn een of meer van de redenen ongewenste bijeffecten. Deze vijf
redenen zijn:
1. Zichtbaar maken
Metingen kunnen onzichtbare zaken zichtbaar maken. Als medewerkers
een vermoeden hebben dat bepaalde storingen regelmatig voorkomen,
kan een meting dat bevestigen. De OEE is een instrument dat de
onzichtbare, verborgen capaciteit zichtbaar maakt door te meten en te
vergelijken met het ideaal.
2. Leren
Meetgegevens vertellen veel over het proces, althans, als iemand er
bruikbare informatie van maakt. Gebruikers van die informatie leren veel
over het proces, zoals wat de grootste verliezen zijn van de machine.
Maar ook wat de effecten zijn van de ingezette verbeteracties. Levert het
op wat we wilden dat het zou opleveren? En zijn er allerlei onverwachte
(en mogelijk ongewenste) bijeffecten meetbaar?
3. Verantwoorden
Teams, afdelingen en individuele medewerkers verantwoorden hun inzet
door de uren te meten die ze ergens aan werken (inputmeting), of door de
resultaten van hun arbeid meetbaar te maken (outputmeting). Door te
meten worden de resultaten zichtbaar.
4. Vergelijken
Organisaties kunnen prestatiemetingen gebruiken om de prestaties van
verschillende teams of productielocaties met elkaar te vergelijken. Wie
doet het beter dan de anderen?
5. Afrekenen
Harde cijfers laten zien wat de prestaties van leveranciers zijn. Inkopers
gebruiken deze prestatiemetingen in hun prijsonderhandelingen. Er zijn
organisaties die de managers en de verkopers afrekenen op hun
meetbare prestaties. Soms hangen hun bonussen er van af. Afrekenen
hoeft niet per se negatief te zijn, hoewel het wel die bijsmaak heeft.
Hoewel het in veel bedrijven wel zo is, is prestatiemeting niet het primaire doel van
de OEE. Het belangrijkste doel van de OEE is het zichtbaar maken van de
16
verborgen machinecapaciteit, het verbeterpotentieeL Het leert ons veel over de
machineverliezen en maakt het mogelijk om een objectieve, gefundeerde keuze te
maken over de te volgen verbeterroute. De tweede belangrijke reden om de OEE
te gebruiken is meten of de ingezette verbeteracties effect hebben. Stijgt de OEE
of niet? Zie ik inderdaad minder verstoringen nadat we onze manier van werken of
de machine verbeterd hebben? Dit zijn de twee redenen waarom de OEE ooit is
ontworpen. De andere drie redenen om prestaties te meten (verantwoorden,
vergelijken en afrekenen), komen verderop in dit boek aan de orde.