Paragraaf 3: Ziekten bestrijden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 9: Afweer en bescherming

Paragraaf 3: Ziekten bestrijden

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg paragraaf 3: Ziekten bestrijden
• Aan het werk!
• Verwerking

Hoe heten de lichaamsvreemde eiwitten op het oppervlak van ziekteverwekkers?

1. Progenen
2. Antigenen

Op welke manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

1. Door ze op te eten
2. Door ze uit je bloedbaan te duwen
3. Door antistoffen te maken
4. Door geheugenstoffen te maken

Uit welke lagen bestaat je huid (op volgorde van buiten naar binnen)?

1. Hoornlaag - lederhuid - kiemlaag - onderhuids bindweefsel
2. Lederhuid - hoornlaag - kiemlaag - onderhuids bindweefsel
3. Onderhuids bindweefsel - hoornlaag - kiemlaag - lederhuid
4. Hoornlaag - kiemlaag - lederhuid - onderhuids bindweefsel

Waar worden tatoeages aangebracht?

1. In de hoornlaag
2. In de kiemlaag
3. In de lederhuid
4. In het onderhuids bindweefsel

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven hoe je immuun wordt tegen een ziekte
• Beschrijven hoe medicijnen helpen tegen ziekteverwekkers
• Beschrijven waardoor mensen allergisch zijn voor dingen
• Beschrijven wat een auto-immuunziekte is

Hoe word je immuun?

Witte bloedcellen maken antistoffen tegen lichaamsvreemde antigenen.

• Dit is actieve immunisatie
• Ben je zelf besmet geraakt? Dan is dit natuurlijke immuniteit.
• Ben je gevaccineerd? Dan is dit kunstmatige immuniteit.

Hoe word je immuun?

Witte bloedcellen maken antistoffen tegen lichaamsvreemde antigenen.

• Dit is actieve immunisatie
• Ben je zelf besmet geraakt? Dan is dit natuurlijke immuniteit.
• Ben je gevaccineerd? Dan is dit kunstmatige immuniteit.

Een vaccin bevat een dode of verzwakte ziekteverwekker. Je wordt dus minder ziek dan wanneer je zelf besmet raakt.

Passieve immunisatie

Passieve immunisatie is wanneer je antistoffen toegediend krijgt via een serum.

• Dit gebeurt bijvoorbeeld bij infectie met de tetanusbacterie, het hondsdolheidvirus of een slangenbeet.
• Dit is passieve immunisatie omdat je lichaam niet zelf aan het werk hoeft om antistoffen te maken
• Baby's krijgen antistoffen van de moeder via moedermelk.

Maarten heeft als klein kind de bof gehad, waardoor hij deze ziekte niet nog een keer zal oplopen

1. Passieve natuurlijke immuniteit
2. Passieve kunstmatige immuniteit
3. Actieve natuurlijke immuniteit
4. Actieve kunstmatige immuniteit

Als klein kind krijg je de DKTP-prik tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio

1. Passieve natuurlijke immuniteit
2. Passieve kunstmatige immuniteit
3. Actieve natuurlijke immuniteit
4. Actieve kunstmatige immuniteit

Marit is gebeten door een gifslang en ze krijgt rechtstreeks antistoffen ingespoten

1. Passieve natuurlijke immuniteit
2. Passieve kunstmatige immuniteit
3. Actieve natuurlijke immuniteit
4. Actieve kunstmatige immuniteit

Het embryo krijgt via de placenta antistoffen uit het bloed van de moeder

1. Passieve natuurlijke immuniteit
2. Passieve kunstmatige immuniteit
3. Actieve natuurlijke immuniteit
4. Actieve kunstmatige immuniteit

Hoe helpen medicijnen?

Als je lichaam niet zelf de ziekteverwekker kan opruimen, kunnen medicijnen helpen.

• Antibiotica werken tegen bacteriële infectieziekten. Door antibiotica raken de celwanden van de bacteriën beschadigd.

Hoe helpen medicijnen?

Als je lichaam niet zelf de ziekteverwekker kan opruimen, kunnen medicijnen helpen.

• Antibiotica werken tegen bacteriële infectieziekten. Door antibiotica raken de celwanden van de bacteriën beschadigd.

Wees voorzichtig met het geven van antibiotica: bacteriën kunnen resistent worden. Bijvoorbeeld door mutaties.

Hoe helpen medicijnen?

Tegen virussen werken antibiotica niet.

• Virusremmers verhinderen dat het virus de cel kan binnenkomen
• Andere virusremmers worden opgenomen door cellen en vertragen daar de vermeerdering van virussen.

Waardoor ben je allergisch?

• Een allergie is een overgevoeligheid voor een bepaalde stof.
• Je lichaam reageert  heel heftig op de antigenen van een bepaalde stof, zoals bijvoorbeeld stuifmeel.
• Een allergie voor stuifmeel noem je hooikorts.

Waardoor ben je allergisch?

• Een allergie is een overgevoeligheid voor een bepaalde stof.
• Je lichaam reageert  heel heftig op de antigenen van een bepaalde stof, zoals bijvoorbeeld stuifmeel.
• Een allergie voor stuifmeel noem je hooikorts.

Wat is een auto-imuunziekte?

Bij een auto-imuunziekte maken witte bloedcellen antistoffen tegen lichaamseigen eiwitten.

• Bijvoorbeeld bij diabetes type 1: de witte bloedcellen maken antistoffen tegen de cellen van de alvleesklier
• Reuma: de afweer richt zich tegen de gewrichten

Aan het werk!

• Wat: Paragraaf 1 t/m 3 van H9
• Hoe: Voor jezelf
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Steek je vinger op, ik loop rond
• Klaar: Nakijken en verbeteren
• Uitkomst: H8 alles nagekeken,  H9 paragraaf 1 nagekeken, 1 t/m 3 zijn af