4V H4 voortplanting (VIEM)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

deze les

1. je doet mee met deze les en sluit bij deze presentatie aan

2. je volgt deze les zelfstandig door hem apart in lessonup te openen (incl uitlegvideo's)

H4 voortplanting

voorkennis

Ik kan de onderdelen herkennen en benoemen van de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen.

Ik kan de menstruatiecyclus uitleggen. 

Ik kan uitleggen hoe een bevruchte eicel zich ontwikkelt tot baby.

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen:  penis, eikel, zaadballen, balzak, prostaat, zaadblaasjes, zwellichamen, zaadleider, urineleider, bijbal, vagina, schaamlippen, clitoris, baarmoeder, baarmoedermond, eileiders, eierstokken, menstruatie, ovulatie, eicel, zaadcel, sperma, bevruchting, foetus

• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je hebt Voorkennis van Nectar Online gemaakt met voldoende resultaat
• je hebt de vragen op de volgende dia's foutloos gemaakt

In de afbeelding zijn de voortplantingsorganen van een vrouw schematisch getekend. Het voorbehoedmiddel dat in de afbeelding met P is aangegeven, is een spiraaltje.

Hoe heet het orgaan waarin het spiraaltje zich bevindt?

1. Baarmoeder
2. Eileider
3. Vagina
4. Eierstok

Bij de bevruchting versmelten

1. 2 lichaamscellen
2. 2 voortplantingscellen
3. De celkernen van 2 lichaamscellen
4. De celkernen van 2 voortplantingscellen

In de afbeelding hiernaast staan de organen van het mannelijk voortplantingsstelsel. Er staan aantal organen aangegeven met een cijfer.

Door welke organen van het mannelijk voortplantingsstelsel wordt zaadvocht gevormd?

1. door orgaan 1 en 4
2. door orgaan 1 en 8
3. door orgaan 3 en 4
4. door orgaan 6 en 8

Tijdens de menstruatie ..

1. Komt een eicel vrij uit de eierstok
2. Gaat een eicel dood in de eileider
3. Wordt de eicel bevrucht door zaadcellen
4. Stoot de baarmoeder het gemaakte slijmvlies af

4.1 leerdoelen

1. Je beschrijft het ontstaan van een zygote en de ontwikkeling van embryo tot foetus.

2. Je legt het belang uit van de placenta en de invloed van de leefstijl van de moeder op de groei van het kind.

3. Je beschrijft de ontwikkeling, bouw en werking van de voortplantingsorganen en de vorming van secundaire geslachtskenmerken.

4. Je licht toe wat tertiaire geslachtskenmerken zijn, hoe seksuele geaardheid kan verschillen en wat ongewenste intimiteiten zijn.

succescriteria

• je kunt de definitie van de  begrippen uitleggen.

• je kunt antwoord geven op de leerdoelen.
• je hebt de opdrachten van 4.1 gemaakt en nagekeken, met ruim voldoende resultaat

de begrippen

ovulatie, bevruchting, zona pellucida, bevruchtingsmembraan, zygote, klievingsdelingen, embryo, trilharen, innesteling, blastula, trofoblast, kiemschijf, HCG, vlokken, placenta, dooierblaasje, amnionholte, vruchtvliezen, amnion, chorion, navelstreng, placenta, foetus, miskraam, X-chromosoom, Y-chromosoom, SRY-gen, testes/ zaadballen, prostaatklier, sperma, primaire geslachtskenmerken, secundaire geslachtskenmerken, tertiaire geslachtskenmerken, seksuele voorkeur, heteroseksueel, homoseksueel, biseksueel, zaadleiders, eikel, balzak/ scrotum, eileiders, clitoris, schaamlippen, leefstijl, ovaria, menstruatie, vagina, maagdenvlies, orgasme, bijbal, penis, zwellichamen, erectie, zaadlozing/ ejaculatie, zaadblaasje

leerdoel 1

Je beschrijft het ontstaan van een zygote en de ontwikkeling van embryo tot foetus.

eicel komt vrij tijdens ovulatie (uit 1 van beide eierstokken)

zygote = bevruchte eicel

de eerste delingen zijn klievingsdelingen (geen plasmagroei)

- zygote = bevruchte eicel

- de eerste delingen zijn klievingsdelingen (geen plasmagroei)

als de zygote gaat delen wordt het een embryo

trilharen in eileiders duwen zygote/ embryo in 5 dgn naar baarmoeder

1. uit hoeveel cellen bestaat het embryo na 5 dagen?

2. wanneer gaat het embryo zich innestelen?

3. hoe noemen we het embryo in deze fase?

1. 100

2. 2 dagen daarna (dag 7 ongeveer)

3. blastula

4. wat ontwikkelt zich uit de embryoblast?

5. wat ontwikkelt zich uit de kiemschijf?

6. welk onderdeel produceert HCG?

4. kiemschijf en blastocyste (later dooierzakje)

5. baby

6. trofoblast

7. waarom is pas na 2 weken HCG meetbaar in de urine?

8. de trofoblast vormt vlokken die een deel van de placenta worden - is dit deel van de embyro of van de moeder?

7. nierdrempel overschreden (voldoende hoeveelheden om uitgeplast te worden)

8. embryo (andere deel placenta vanuit baarmoederslijmvlies = deel moeder)

9. 18 dgn - dooierblaasje en amnionholte - wat is de functie v.h. dooierblaasje?

10. functie vh dooierblaasje gaat verloren - wat neemt de functie over?

9 - vormen bloedcellen

10. eerst de lever, daarna het rode beenmerg

11. wat wordt de functie van de amnionholte?

12. waaruit ontstaan de beide vruchtvliezen? (amnion en chorion)

11. vruchtwater - beschermt foetus tegen stoten en uitdroging (huid)

12. amnion uit het amnionblaasje (binnenste vruchtvlies) en chorion (de buitenste) uit de trofoblast

leerdoel 2

Je legt het belang uit van de placenta en de invloed van de leefstijl van de moeder op de groei van het kind.

na 3 weken bloedvaten embryo gevormd

navelstreng = cellen foetus (1 ader, 2 slagaders)

deel placenta moeder heeft holtes gevuld met bloed

bloedvaten baby liggen in die holtes - stoffenuitwisseling door celmembranen v/d vlokken

Leefstijl

Ontwikkeling organen in eerste 8 weken.

Gezonde leefstijl van belang

- gezonde voeding (calcium,ijzer, vitamines voldoende aanwezig)

- geen sigaretten, drugs, alcohol 

- stress voorkomen

Mogelijke gevolgen slechte leefstijl

- laag geboortegewicht, vroeggeboorte, FAS... 

FAS - foetaal alcohol syndroom

mogelijke problemen op zowel mentale als fysieke ontwikkeling

Volgende dia bevat een video waarin aan het einde de geboorte van een baby te zien is. 

Waarom zijn de bloedbaan van moeder en kind strikt gescheiden?

leerdoel 3

Je beschrijft de ontwikkeling, bouw en werking van de voortplantingsorganen en de vorming van secundaire geslachtskenmerken.

stadia

• zygote - bevruchte eicel
• embryo - vanaf 1e deling tot moment dat alle organen zijn aangelegd (8 wk)
• foetus - 8 wk t/m einde zwangerschap
• baby - na geboorte

geslacht

eerste 6 weken geen verschil

SRY-gen op Y-chromosoom stuurt ontwikkeling tot man

geen SRY-gen --> vrouw

Iemand met XY chromosomen heeft een niet-functionerend SRY-gen. Deze persoon heeft de geslachtskenmerken van een...

1. man
2. vrouw
3. geen geslachtskenmerken

vrouwelijke voortplantingsorganen

mannelijke voortplantingsorganen

ontwikkeling

primaire geslachtskenmerken

secundaire geslachtskenmerken

tertiaire geslachtskenmerken

geestelijke ontwikkeling - staat los van lichamelijke ontwikkeling (o.a. seksuele voorkeur)

Gender en seksualiteit

aan de slag

1. Maak een begrippenlijst van 4.1

2. Maken en nakijken opdrachten 4.1

3. Lees 4.2 voor de volgende les

4. Bekijk de animaties en maak de opdrachten op de volgende dia's

Controleer of je alle leerdoelen beheerst.  Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

www.bioplek.org

www.bioplek.org

www.bioplek.org