5.2 Transport in planten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 5 Planten

5.2 Transport in planten

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe planten water met mineralen opnemen, transporteren en en afgeven.
• Je weet hoe huidmondjes de gaswisseling van planten reguleren en dat de opname van koolstofdioxide in relatie staat met de afgifte van water.

Transport in zaadplanten

Anorganische sapstroom

• Houtvaten (xyleem)
• Water en mineralen/zouten
• Vanuit wortels naar stengels en bladeren

Organische sapstroom

• Bastvaten (floëem)
• Water en assimilatieproducten (sacharose, mineralen, aminozuren, hormonen)
• Van bladeren naar alle andere delen van plant (fructose/zetmeel) -> Binas tabel 91

Opname water en mineralen

Wortelharen = groot oppervlak

Centrale cilinder

• Houtvaten
• Bastvaten
• Endodermis = selectieve opname van mineralen

Transport via celwanden = permeabel

Bandje van Caspari = impermeabel

Binas tabel 91B

Worteldruk

Osmotische waarde in centrale cilinder wordt hoger dan in de schors = aantrekken water

-> water + mineralen stijgt in houtvaten

Waterpotentiaal

Eenheid = megapascal (MPa)

Stijgende sapstroom in houtvaten

1. Verdamping water bladeren (huidmondjes)
2. Capillaire werking 

• cohesiekrachten (watermoleculen trekken elkaar aan) en adhesiekrachten (watermoleculen 'plakken' aan celwanden)
• cohesie+adhesie > zwaartekracht

Samenvattend

Overdag: huidmondjes open = sapstroom door zuigkracht + fotosynthese mogelijk (opname CO2)

's Nachts: huidmondjes dicht = dit allemaal niet/minder

Leerdoel behaald??

• Je kunt planten water met mineralen opnemen, transporteren en en afgeven.
  
• Je weet hoe huidmondjes de gaswisseling van planten reguleren en dat de opname van koolstofdioxide in relatie staat met de afgifte van water.

Het huiswerk

Bestudeer blz. 151 t/m 157.

Maken + nakijken opdr. 9 t/m 18.