Schrijfproblemen

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 3

les 4 - schrijfproblemen

Lesdoelen

• De student kent de veel-voorkomende schrijfproblemen.
  
• De student heeft geoefend met verschillende schrijfmaterialen en oefeningen.
  
• De student heeft handvatten gekregen om te gebruiken in zijn/haar praktijk leerlingen te ondersteunen.

Introductie 

Vroeger: vooral aandacht voor ontwikkeling van een persoonlijk handschrift. "Eerst duidelijk, dan snel."

Tegenwoordig: besef dat schrijven om communicatie gaat en om expressie. Bovendien bij problemen onderzoek naar samenhang met andere gebieden.

Wat schat jij in:
hoeveel uur besteedt jouw
stageschool per jaar aan
schrijfonderwijs?

Er zijn geen landelijke regels en loopt erg uiteen. Van gemiddeld 100 uur tot meer dan 200 uur.

Samenhang met motoriek

• Tegenwoordig minder bewegingsmogelijkheden > bewegingsarmoede en zwakke motorische ontwikkeling.
• Binnen schrijfonderwijs veel aandacht voor motoriek. Zoals Schrijfdans (de originele methode), Novoscript, etc.
• Extra bewegingen (denk hoofdbewegingen, tong uitsteken, etc) verdwijnen vaak. Pas als dit het schrijfproces verstoord een probleem.

Zwakke lettervormen

1. De ruimte tussen de letters
2. De ruimte tussen de woorden
3. De afstand tussen de regels
4. De vorm van de lussen

1. Sommige leerlingen ontwikkelen moeilijk een gevoel voor de ruimte die je tussen letters laat. Veel te ver van elkaar af of juist aan elkaar geplakt.
2. Veel te ver van elkaar af, of juist aan elkaar geplakt. Regel: de breedte van 1 letter open laten.
3. Te groot of juist te klein. Soms juist door alle steunlijnen extra moeilijk!
4. De lusletters zijn te gesloten, en lijken daardoor op stokletters. Of ze zijn te lang en hinderen andere letters eronder en boven. Of te kort en daardoor weinig verschil zichtbaar tussen lusletters en stokletters.

Oefenen met lettervormen

Je gaat een aantal tweetal schrijfopdrachten maken. 

Na afloop bespreken:

Hoe is jouw handschrift? Heb je problemen met een van de vier zwakke punten?

Oefening 1

Wat zou je doen als er gummybeertjes uit de kraan kwamen in plaats van water?

Oefening 2

Wat is het verhaal achter 

deze foto?

Oefening 3: werkbladen 

Kijk naar jouw uitwerkingen van de vorige twee oefeningen. 

Welke letters kunnen beter? 

Wat gaat er mis?

Kies minstens 3 letters 

en maak deze werkbladen.

Samenhang met communicatie

Schrijven is een middel om te communiceren met iemand die er niet is, of als middel om dingen te onthouden.

Houdt de manieren om het te leren daarom leuk.

Samenhang met schrijfmateriaal

Vroeger met een kroontjespen: alleen door te trekken schreef hij goed.

Oefenen met schrijfmateriaal

Je gaat oefenen met verschillende schrijfmate-rialen: potlood, stift, balpen.

Is er verschil in je handschrift? Is het beter of slechter leesbaar?

Oefening 4: wat als

Kies een van de volgende situaties. Schrijf een kort verhaal.

Gebruik een potlood. 

• Wat als je vrienden zou worden met roodkapje. Wat zouden jullie samen gaan
  doen?
• Wat als je 's ochtends wakker wordt en je ontdekt dat je in een konijn bent veranderd. Wat zou je doen?
• Wat als je 's ochtends de deur uit gaat en er ligt een babypinguïn op de mat met
  een briefje erbij 'breng terug naar de dierentuin'. Wat zou je dan doen?
• Wat als je een magische fiets zou hebben, die je overal heen zou kunnen
  brengen. Waar zou je dan heen gaan? En wat zou je daar zien?

Oefening 5: leg uit

Kies een van de volgende situaties. Schrijf een kort verhaal.

Gebruik een stift.

• Leg uit hoe een goede vriend zich zou moeten gedragen.
  
• Leg uit waar je allemaal aan moet denken als je gaat verhuizen.
  
• Leg uit wat jouw favoriete eten is en hoe je het moet bereiden.
  
• Leg uit hoe jouw perfecte verjaardag er uit zou zien.
  

Oefening 6: een brief

Kies een van de volgende situaties. Schrijf een korte brief.

Gebruik een balpen. 

• Schrijf een brief aan de eerste persoon die naar de maan reisde. Wat zou je van
   hem willen weten?
• Schrijf een brief aan Anne Frank. Wat zou je van haar willen weten?
  
• Schrijf een brief aan de directeur van jouw school. Wat zou je hem of haar
   graag willen vertellen? 
• Schrijf een brief aan iemand uit de toekomst. Wat zou je hem of haar willen
  vertellen over het leven van nu?

Samenhang met andere 

leerproblemen of leergebieden

Er wordt oa onderzocht:

• Bestaat er een samenhang tussen een bepaald schrijfprobleem en een 'meest geschikte' schrijfvorm?
• Bestaat er een samenhang tussen een bepaalde motoriek en een 'meest geschikte' schrijfvorm?
• Bestaat er een samenhang tussen een bepaald schrijfprobleem en een leerprobleem uit een ander leergebied? 

Verwerkings-opdrachten

In de Portaal zijn de verwerkingsopdrachten voor les 4 gezet.