H3 par 1, krachten herkennen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4  Kracht en beweging

lesplan

Zelfstandig voorkennis + voorkennistoets  maken op de laptop

Kijk eerst naar het voorkennisfilmpje

grafiek aflezen

Leerdoelen H4

-  Je kunt uitleggen wat de mogelijke gevolgen zijn van krachten

-  Je kunt minimaal 5 verschillende krachten beschrijven

-  Je kunt de zwaartekracht op een massa berekenen

-  Je kunt het zwaartepunt van een voorwerp bepalen

-  Je kunt krachten op de juiste manier als pijl tekenen

Welke krachten kennen jullie al?

Soort krachten:

 • Spierkracht

 • Veerkracht

 • Spankracht

 • Magnetische kracht

 • Zwaartekracht

•  Normaalkracht

  Het symbool voor de grootheid kracht is F     (Force)

Soort krachten: schrijven we als

 • Spierkracht----------------Fsp  of Fspier

 • Veerkracht-----------------Fv of Fveer

 • Spankracht-----------------Fs     of Fspan               

 • Magnetische kracht-------Fm

 • Zwaartekracht-------------?

•  Normaalkracht-------------?

  Het symbool voor de grootheid kracht is F     (Force)

Normaalkracht

De normaal kracht is de kracht die de 

tafelblad loodrecht omhoog uitoefent

op de fruitschaal.

Er is evenwicht dus de fruitschaal 

komt niet in beweging.

F​n​​

Krachtmeter

Met een krachtmeter (veerunster) kun je krachten meten.

Het meetbereik is de grootste kracht die je met die meter kunt meten.  

Veer- en zwaartekracht

Zwaarte- en normaalkracht

Spierkracht

Fs

Fz

Fn

Fv

Fsp

Kracht van een mens of dier

Duw - of trekkracht van een veer

Aantrekkingskracht van de aarde

Kracht van een ondersteunend oppervlak

Kracht in een touw of kabel 

Krachten

Krachten kunnen we niet zien. We merken wel de gevolgen van een kracht.

Een kracht kan :

                                   -   een voorwerp versnellen of vertragen(snelheid)

                                   -   de bewegingsrichting van een voorwerp   veranderen(richting)

                                   -   een voorwerp vervormen (plastisch of elastisch)(vorm)

Eigenlijk is het 9,81, maar op het TL examen mag je 10 gebruiken.

Fz=m⋅10

Grootheid	Afkorting	Eenheid	Afkorting
Zwaartekracht	F z	Newton	N
Massa	m	Kilogram	kg
10 is de	valversnelling	op de	planeet aarde

Krachten Tekenen

Een kracht tekenen we met behulp van een vector.

Een vector is een pijl met 3 eigenschappen.

Deze pijl heeft een :

  - aangrijpingspunt

                  (punt waar de kracht op het voorwerp werkt)

  - richting

                  (richting waarin de kracht werkt)

  - lengte

                  (grootte van de kracht)

De lengte van de pijl is afhankelijk van de grootte van de kracht.

Gebruik hiervoor een krachtenschaal

1 cm =  10 N

Zwaartekracht F_z

Zwaartekracht  

Kracht

waarmee

de aarde

voorwerpen

aantrekt.

Zwaartekracht

Sterkte?

Een sterkte veer heeft een groot meetbereik. 

Een slappe veer heeft een klein meetbereik. 

Aflezen

Houd de krachtmeter altijd verticaal. Probeer hem niet te bewegen. Lees de krachtmeter op ooghoogte af. Wanneer mogelijk, gebruik een statief. 

Een halfvolle fles heeft een massa van 600 gram.
Een halfvolle fles heeft een massa van 600 gram. Bereken de zwaartekracht Fz op de fles.

Zwaartekracht

Aangrijpingspunt

De zwaartekracht

werkt vanuit het zwaartepunt.

Het zwaartepunt is dus het aangrijpingspunt van de zwaartekracht.

Zwaartekracht

Zwaartekracht Fz en Gewicht G

Zwaartekracht werkt op het 

voorwerp zelf in

Gewicht

werkt op de ondersteuning, 

bijv. een tafel, de grond of

een touw

Nettokracht

Krachten die in dezelfde richting

werken tel je op.

Krachten in tegengestelde 

richting haal je van elkaar af.

Bij evenwicht is de 

nettokracht 0 N (40-40=0)

Nettokracht

Nettokracht (Fnetto) is de som van de krachten

Een ander woord voor nettokracht is de resultante kracht (Fres)

Achtbanen

Ontwerp en vervaardiging

De zwaartekracht

Maar is er geen ondersteunend vlak (oeps)

dan is de zwaartekracht de enige kracht die aan je trekt en ga je naar beneden.

Aangrijpingspunt      Uitzondering:

In geval we een zwaartekracht willen tekenen gebruiken we het zwaartepunt als aangrijpingspunt.

                      

                        (Kijk naar het volgende filmpje)