11.1 Het zintuigenstelsel en 11.2 de tien zintuigen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 11

Thema 10 (kader)

11.1 (10.1) en 11.2 (10.2) zintuigenstelsel en de tien zintuigen

aantekeningen staan met een vakje eromheen

document/schrift/blaadje

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

In een zintuig bevinden zich zintuigcellen:

elke zintuigcel is verbonden met een uitloper van een gevoelszenuwcel.

Een prikkel moet sterk genoeg zijn voordat een zintuigcel impulsen gaat afgeven. Dat noemen we de  drempelwaarde.

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel: de adequate prikkel

Als een prikkel lang aanhoudt of steeds herhaald wordt (gewenning), gaat de drempelwaarde omhoog.

Ligt in de ogen

Het gezichtszintuig bestaat uit een vlies van lichtgevoelige cellen. Dit noemen we het netvlies 

Het netvlies bevindt zich helemaal achterin de oogbol 

Adequate prikkel= Licht

Gezichtszintuig

Gehoorzintuig 

gehoorzintuig in de oren geluiden/trillingen. 

De zintuigcellen (haartjes) in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Slakkenhuis

Hier zitten de zintuigcellen in om te waarnemen

Het lijkt op een slak

Zintuigen in de huid 

• zintuig ......... / prikkel:
• Koudezintuig: lagere temp., kou dus.
• Warmtezintuig: hoge temp., warmte dus
• Tastzintuig: hele lichte aanraking.
• Drukzintuig:druk (kracht)
• Pijnpunten : pijn en schadelijke prikkels. 

Pijnpunten zien er iets anders uit dan de  andere zintuigen in de huid.  

Ze zitten niet alleen in de huid, maar overal in het lichaam.

In de huid bevinden zich vijf verschillende typen zintuigen

Leer dit plaatje!!

Reukzintuig

Ligt in de neus.

Reageert op geuren.

De zintuigcellen (haartjes) in de neus sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt ruiken.

Adequate prikkel = Geuren

Smaakzintuig

Ligt in de tong

Reageert op smaken

De zintuigcellen de smaakknopjes (groeven) in de tong sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt proeven.

Adequate prikkel = smaakstoffen.

VRAGEN OP JE SCHERM!!!

Vier leerlingen doen een uitspraak over de afbeelding.
- Anja zegt dat in die afbeelding een deel van de tong is getekend.
- Boris zegt dat in die afbeelding een deel van de huid is getekend.
- Caspar zegt dat P een smaakknopje aangeeft.
- Diane zegt dat P een tastknopje aangeeft.

Welke leerlingen hebben gelijk?

1. Boris en Caspar
2. Boris en Casper
3. Anja en Diane
4. Anja en Caspar

De drempelwaarde:

1. is de minimale sterkte van een prikkel op een zintuigcel waarbij er een impuls ontstaat op de sensorische zenuw.
2. is de maximale sterkte van een prikkel op een zintuigcel waarbij er een impuls ontstaat op de sensorische zenuw.
3. is de minimale sterkte van een prikkel op een synaptische spleet waarbij er een impuls ontstaat op de sensorische zenuw.
4. is de maximale sterkte van een prikkel op een zintuigcel zonder dat er impulsoverdracht plaats vindt.

Welke zintuig ligt niet in de huid?

1. tastknopje
2. pijnpunt
3. drukzintuig
4. gezichtszintuig

Welk nummer geeft het tastzintuig aan?

1. 4
2. 6
3. 9
4. 15

Wat is een zintuig?

1. Een verandering in de omgeving
2. Elektrische signalen die door zenuwen naar de hersenen worden geleid
3. Een orgaan dat reageert op prikkels
4. De verwerking van impulsen die van de zintuigen komen

Waar zit het gehoorzintuig in?

1. Trommelvlies
2. Slakkenhuis
3. Gehoorbeentjes
4. Gehoorgang

Wat is de prikkel voor een smaakzintuig?

1. Stoffen in de lucht
2. Stoffen in eten en drinken
3. Onze tong
4. Je mond

Welk onderdeel van je ogen beschermt je ogen tegel fel licht?

1. Wimpers
2. Ooglid
3. Wenkbrauwen
4. Traanvocht

Wat is het verschil tussen
tastzintuigen en drukzintuigen

1. Tastzintuigen liggen vlak onder de kiemlaag in de lederhuid
2. Door de tastzintuigen kun je glad, ruw, hard waarnemen
3. Drukzintuigen liggen in de kiemlaag
4. Overal in de huid liggen evenveel tastzintuigen

Wat gebeurt er met de drempelwaarde bij gewenning?

1. Die blijft gelijk
2. Die wordt hoger
3. Die wordt lager

Dit vangen de zintuigcellen in je zintuigen op

1. Impulsen
2. Zenuwen
3. Prikkels
4. Licht

Wat betekent gewenning?

1. De minimale sterkte die een prikkel moet hebben.
2. Prikkels die niet meer worden omgezet in impulsen.
3. Prikkels die behoren tot 1 specifiek zintuig