4. Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom in de geschiedenisles!

De Koude Oorlog

- etc.

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling 
• Koude Oorlog
• Opdrachten 
• Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt 2 oorzaken noemen voor de economische crisis in de Sovjet Unie vanaf de jaren ’80.

• Je kent de begrippen perestrojka en glasnost. Je kunt deze begrippen beschrijven en er voorbeelden van geven.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen waarom door het beleid van Michael Gorbatsjov in de Sovjet Unie maar ook in andere landen van het Oostblok het communisme verdween.

• Welke gevolgen had het einde van de Koude Oorlog?
  

Zoek een foto bij het begrip: kapitalisme

Zoek een foto bij het begrip: communisme

Kapitalisme en communisme

• Kapitalisme: 
• een economisch systeem waarin ondernemers zo veel mogelijk winst proberen te maken. De grond en het kapitaal zijn in het bezit van de ondernemers.

• Communisme: 
• politieke stroming die gelooft dat armoede opgelost kan worden door privébezit af te schaffen. Alle bezittingen zijn eigendom van de staat.
  

CRISIS IN DE SOVJETUNIE

De planeconomie blijkt niet te werken

• Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden (5 jaar in het geval SU)

• Economisch gezien een rampzalig idee --> Altijd tekorten, heel veel regeltjes en slechte kwaliteit producten--> Veel armoede onder bevolking SU 

Veel onvrede onder de bevolking

Waarom werkte de planeconomie niet?

1. Door economische sancties uit het westen kon de SU niet meer hun producten produceren.
2. Er waren te weinig grondstoffen om alle producten te produceren.
3. Ambtenaren deden hun werk slecht
4. Er waren te veel regels, Dit maakte veel processen voor bedrijven erg langzaam

DE WAPENWEDLOOP 

De wapenwedloop met het Westen kostte enorm veel geld.

• De SU kon deze kosten, gezien de falende planeconomie, moeilijk opbrengen

• De VS dreven de wapenwedloop nog verder op met Reagans Star Wars Program (SDI)

0

Hoeveel denk je dat dit project zou gaan kosten?

1. 1 biljoen
2. 10 biljoen
3. 20 biljoen
4. 40 biljoen

De gevolgen van deze hervormingen.

Gorbatsjov wilde het communisme hervormen, niet afschaffen!  

• Glasnost --> ofwel meer openheid -> meer openheid --> mensen begonnen hun mening te geven=> overheid greep niet meer in. --> een meer democratischer bestuur, meer partijen werden toegestaan. Meer vrijheid voor burgers dus... 

• Perestrojka --> ofwel economische hervormingen --> men mocht weer eigen bedrijfjes stichten, het westen werd gevraagd deze ontwikkeling te steunen.  --> De Staat gaat zich minder bemoeien met economie, er wordt meer initiatief van burgers toegestaan.
  
• Einde wapenwedloop (--> meer geld voor economie)

Ronald Wilson Reagan was de 40e president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989. Reagan ging, na een carrière als filmacteur, in de politiek. 

Michail Sergejevitsj Gorbatsjov is een voormalig secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie van 1985 tot 1991 en president van de Sovjet-Unie van 1990 tot 1991.

Muur van vrije mening, 1989

Het Oostblok valt uiteen

• Verzet tegen de communistische dictatuur -->  roep om democratische vrijheden en het recht om in vrijheid te reizen.

• In het kader van glasnost nam de censuur af, burgers durfden meer te schrijven en wensen --> De bevolking in het Oostblok komt in opstand. 

• Vóór Gorbatsjov --> hard militair optreden tegen anti-communistische opstanden (DDR in '53, Polen en Hongarije in '56, Praagse Lente '68) 

• Tijdens Gorbatsjov: weigert militair in te grijpen in het oostblok
  

De Pan Europese Picknick

Opening van de Grens tussen Hongarije en Oostenrijk (sep. 1989)

Val van de Berlijnse Muur (1989)

Executie van de  Roemeense Secretaris-generaal Nicolae Ceaușescu

Einde van de Sovjet-Unie- 1991

• Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen. Nationalisme komt sterk op in Oost-Europa
• In 1991 breekt in Joegoslavië een bloedige burgeroorlog uit.
  

• Communistische regimes komen ten val en worden democratisch.
  
• Het Warschaupact wordt opgeheven
  
• Oost-Europese landen worden lid van de  NAVO
• Scheiding van Oost en west is voorbij (D)

HET NIEUWE GROTE DUITSLAND

1. De bevolking groeide naar 79 miljoen inwoners
2. De hereniging was een droom voor veel Oost-Duitsers
3. De kosten om het  communistische Oost-Duitsland om te zetten naar het kapitalisme waren erg hoog. 
4. De belasting werd flink verhoogd.
   
5. Prijzen van levensmiddelen en huren stijgen
6. Sluiting van Oost-Duitse fabrieken leidden tot werkloosheid. 

Noem een aantal gevolgen van het uit elkaar vallen van de Sovjet-Unie

Opdrachten

Bladzijde: 28 t/m 34

Opdrachten: 3, 5, 8, 11, 15

Klaar?

Schrijf dit in de Plenda!

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Je kunt 2 oorzaken noemen voor de economische crisis in de Sovjet Unie vanaf de jaren ’80.

• Je kent de begrippen perestrojka en glasnost. Je kunt deze begrippen beschrijven en er voorbeelden van geven.

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen waarom door het beleid van Michael Gorbatsjov in de Sovjet Unie maar ook in andere landen van het Oostblok het communisme verdween.

• Welke gevolgen had het einde van de Koude Oorlog?
  

Fijne dag!