2.1 De Grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

2.1 De Grieken

Leerdoelen

KGT

• Je kunt het leven in een Griekse stadstaat beschrijven, en het bestuur van de stadstaat Athene. 
  
• Je kunt vijf Griekse goden noemen en uitleggen dat mensen in Griekenland verhalen over goden gebruikten om de wereld om hen heen te begrijpen. 
  
• Je kunt uitleggen dat Griekse geleerden met behulp van wetenschap de wereld om hen heen probeerden te begrijpen. 

TH

• Je kunt drie kenmerken noemen van Griekse stadstaten. 
  
• Je kunt uitleggen hoe en door wie de Griekse stadsstaat Athene bestuurd werd. 
  
• Je kunt uitleggen welke rol godenverhalen en wetenschap hadden in de Griekse cultuur.  
  

Leerdoelen HV

• Je kunt enkele eigenschappen noemen van Griekse stadstaten.
  
• Je kunt uitleggen dat niet alle mensen die in Griekenland woonden, burgerrechten hadden.
  
• Je kunt uitleggen hoe het leven in een Griekse stadstaat eruitzag.
  

2 politiek in Athene 

• Je kunt een beschrijving geven van vier verschillende manieren waarop een Griekse stadsstaat kon worden bestuurd.
  
• Je kunt uitleggen hoe de Atheense democratie ongeveer werkte en waardoor die anders was dan de democratie in Nederland.
  
• Je kunt beschrijven hoe de democratie in Athene en andere Griekse stadstaten verdween.
  

Griekse 

stadstaten (1)

• Griekenland bestond nog niet als één land

• Er waren steden die als landen werden bestuurd

• Dit heet een polis (stadstaat)

Stadstaten

• Oud Griekenland was een verzameling van kleine staatjes
• Elke staat had één stad als centrum
• Ongeveer 1000 mensen 
• Iedere stadstaat zijn eigen bestuur
• Athene en Sparta waren groter

Stadstaten

• Steden moeilijk te veroveren.

• Iedere stad: eigen zelfstandige kleine staat= Stadstaat
  

• Griekenland bestond uit zo'n 700 stadstaten.
  

Bv: Athene

Stadstaat

Een kleine staat van één stad met het omliggende gebied

Staat

Een gebied met een regering

Welke uitspraak klopt en welke niet?

Goed

Fout

Elke Griekse stadstaat was anders dan de andere stadstaten

In de Griekse stadstaten waren de burgers de baas

Grieken wilden de wereld en de natuur begrijpen door onderzoek te doen

Grieken hadden weinig handel omdat de grond zo goed was voor landbouw

Democratie in stadstaat Athene Directe democratie	Democratie in Nederland Indirecte democratie
Iedereen mag stemmen (meebeslissen), behalve... - vrouwen - kinderen - slaven - vreemdelingen uit andere stadstaten Kortom, alleen vrije volwassen mannen waarvan beide ouders uit Athene kwamen mochten stemmen en bezaten dus het burgerschap ( ± 10% van de mensen was burger )	Iedereen mag stemmen (meebelissen), behalve... - Jongeren onder de 18 jaar. - Mensen zonder Nederlands paspoort

Democratie in de stadstaat Athene en in Nederland:

Stadstaat Athene

• Je was Atheens burger als je:

1. vrij was
2. man was
3. in Athene geboren
4. ouder dan 18 jaar

Vier sociale groepen in Athene

1. vrije mannen die in de stadstaat Athene waren geboren.
2. vreemdelingen
3. vrouwen
4. slaven

In de stadstaat Athene was een...

1. Tirannie
2. Democratie
3. Aristocratie
4. Monarchie

Je was een burger in de stadstaat Athene als..

1. Je man, in Athene geboren en ouder dan 18 was
2. Je vrij, man, in Griekenland geboren en ouder dan 18 was
3. Je vrij, man, in Athene geboren en ouder dan 18 was
4. Als je in Athene geboren was

Welke stelling is Waar?
Sparta en Athene werden op dezelfde manier bestuurd?
Sparta was een stadstaat, Athene niet

1. Alleen stelling 1 juist
2. Alleen stelling 2 juist
3. Allebei fout
4. Allebei goed

Wie was de beschermgod van de stadstaat Athene?

1. Ares
2. Zeus
3. Poseidon
4. Athena

Athene

Sparta

Democratische stadsstaat

Militaristische stadstaat

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

Democratie

Een stadstaat waarin een vorst de macht heeft.

Een stadstaat waarin een groep van aanzienlijke mensen de macht hebben.

Een stadstaat waarin één persoon de macht greep zonder zich aan de wetten te houden. 

Een stadstaat waarin de burgers stemmen voor wie de macht mag hebben.

Polis

één voorbeeld van Griekse eenheid:

Kenmerk van stadstaat Sparta:

Kenmerk van stadstaat Athene:

Soldatenstad

staat

Een stadstaat met eigen wetten en bestuur, wel onderdeel van Griekenland. 

Cultuurstad

staat

Alle stadstaten spreken dezelfde taal.

Zet op de juiste plek in de piramide van Athene

Mannen uit de stadstaat

Vrouwen

Slaven

Mannen van buiten de stadstaat

Zet de volgende gebeurtenissen op de goede volgorde van de oudste naar de nieuwste gebeurtenis 

Griekenland wordt onderdeel van het Romeinse Rijk.

Alexander de Grote verovert grote delen van het Perzische Rijk.

In de stadstaat Athene wordt de democratie ingevoerd door Kleisthenes. 

De Slag bij Marathon was het begin van de Perzische Oorlogen tussen de Griekse stadstaten en het Perzische Rijk. 

De eerste stadstaten in Griekenland worden gesticht. 

Begrippen:

Polytheïstisch

Monotheïstisch

 

Mythen +

Mythologie 

 Orakel 

Mythologie

• Verzameling van mythen
• Verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen
• De Griekse mythen werden mondeling doorgegeven als lessen voor het leven
• Sagen zijn heldenverhalen
• Legendes zijn wonderlijke verhalen
• Mythes zijn godenverhalen

Griekse wetenschap

• Vanaf 600 v.C. waren er Grieken die deze mythen niet meer geloofden.
•  Zij probeerden met onderzoek en logisch nadenken te begrijpen waarom bijvoorbeeld mensen ziek werden.
• Het zoeken naar verklaringen en bewijzen door iets nauwkeurig te onderzoeken noemen we wetenschap.
• Socrates, Plato en Aristoteles worden gezien als de grootste denkers uit de klassieke Oudheid

Griekse wetenschap

Steeds meer grieken gaan zelf nadenken over het leven - Filosofen

HIerdoor ontstaat de wetenschap 

Geschiedschrijving- herodotus

Wiskunde - Pythagroas

Wat is de Griekse cultuur?

Cultuur = een groep mensen met dezelfde waarden, normen en gewoonten.

De beelden en gebouwen van de Grieken, de verhalen over de Griekse godenwereld en de Griekse wetenschap

Wetenschap → Verzamelen van kennis en bestuderen 

De beelden en gebouwen van de Grieken, de verhalen over de Griekse godenwereld en de Griekse wetenschap bij elkaar noemen we dat Griekse cultuur.

Wat kunnen we leren van mythen?

1. Hoe het vroeger ging
2. Waargebeurde verhalen
3. Hoe het niet moet
4. Lessen over het leven

Wat zijn mythen?

1. Verhalen over de Olympische spelen.
2. Verhalen over de Griekse filosofie.
3. Verhalen over goden, halfgoden en helden.
4. Verhalen over de oorsprong van dieren.

Mythe

Wetenschap

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de hoofdvraag kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.

Je moet de belangrijkste jaartallen weten.