5.2 strijd om wereldwijde invloed

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

5.2 Strijd om wereldwijde invloed 

De Koude Oorlog

...beschrijven wat de oorzaak en de gevolgen van de
Blokkade van Berlijn waren

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

...beschrijven wat de oorzaak en de gevolgen van de
Blokkade van Berlijn waren

...beschrijven dat de wapenwedloop leidde tot een 'koude' oorlog

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

...beschrijven wat de oorzaak en de gevolgen van de
Blokkade van Berlijn waren

...beschrijven dat de wapenwedloop leidde tot een 'koude' oorlog

...met drie voorbeelden uitleggen dat de Koude Oorlog zich ook buiten Europa afspeelde

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

Herhaling

Klassikale uitleg

Maken §5.2

DOEN

§4.1 Eigen keuzes maken

§4.2 Over de grens kijken

§4.3 Gelijke rechten 

en nieuwe rollen

SE H4

§4.4 Een multiculturele samenleving

Herhaling

TERUG KIJKEN

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Sovjet-Unie:

• dicatatuur
• weinig rechten
• communisme
• Communistische Partij bepaalde alles in de economie

Verenigde Staten:

• democratie
• grondrechten
• kapitalisme
• rijk worden was een doel

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Februari 1945: conferentie van Jalta:

• In alle bevrijde Europese landen democratische verkiezingen
• Duitsland en Berlijn opdelen in vier zones:
  - VS
  - SU
  - GB
  - FR
• Organisatie oprichten die zorgt voor vrede en veiligheid:
  Verenigde Naties (VN) 

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Afspraak Jalta: overal democratische regeringen

SU

• Plaatst communistische regeringen in Oost-Europa

Gevolg: Het Oostblok. Landen onder invloed SU

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Reactie VS:

• uitbreiding communisme is een bedreiging
• voorkomen dat meer landen communistisch worden
• containmentpolitiek
  
  
•  militaire steun
  Deel leger VS in west-Europa
•  economische steun  
  vanaf 1947 Marshallplan

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Een nieuwe Duitse regering

• De bezettende landen werden het niet eens
• Landen gingen in bezettingszones eigen gang

West-Duitsland

Oost-Duitsland

• Marshallhulp
• Economie herstelde snel
• NAVO

• SU haalt goederen en machines uit Oost-Duitsland ➤ betaling oorlogsschade
• Warschaupact 

IETS NIEUWS LEREN

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

Reactie Sovjet-Unie:

• Alle toegangswegen West-Berlijn werden afgesloten

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

Reactie Sovjet-Unie:

• Alle toegangswegen West-Berlijn werden afgesloten
• Doel: westen dwingen beluit terug te draaien

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

Reactie Sovjet-Unie:

• Alle toegangswegen West-Berlijn werden afgesloten
• Doel: westen dwingen beluit terug te draaien

Reactie westen:

• vliegtuigen om ruim 2 miljoen mensen te bevoorraden

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

Reactie Sovjet-Unie:

• Alle toegangswegen West-Berlijn werden afgesloten
• Doel: westen dwingen beluit terug te draaien

Reactie westen:

• vliegtuigen om ruim 2 miljoen mensen te bevoorraden

Blokkade wordt in 1949 opgeheven

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1948: nieuwe munt in West-Duitsland

Reactie Sovjet-Unie:

• Alle toegangswegen West-Berlijn werden afgesloten
• Doel: westen dwingen beluit terug te draaien

Reactie westen:

• vliegtuigen om ruim 2 miljoen mensen te bevoorraden

Blokkade wordt in 1949 opgeheven

Duidelijk was geworden: samenwerken lukt niet

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

economie herstelt langzaam

Warschaupact: militaire samenwerking in het oostblok

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

economie herstelt langzaam

Warschaupact: militaire samenwerking in het oostblok

BRD

democratisch

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

economie herstelt langzaam

Warschaupact: militaire samenwerking in het oostblok

BRD

democratisch

kapitalistisch

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

economie herstelt langzaam

Warschaupact: militaire samenwerking in het oostblok

BRD

democratisch

kapitalistisch

economie herstelt snel

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

A

Twee Duitslanden

1949: VS, GB en FR voegen zones samen: oprichting Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

1949: Oprichting Duitse Democratische Republiek (DDR)

DDR

communistisch

geheime dienst (Stasi)

kritiek was verboden

economie herstelt langzaam

Warschaupact: militaire samenwerking in het oostblok

BRD

democratisch

kapitalistisch

economie herstelt snel

NAVO: militaire samenwerking in het westblok

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Gevolg blokkade Berlijn: VS en SU bereiden een oorlog voor

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Gevolg blokkade Berlijn: VS en SU bereiden een oorlog voor

1945: VS heeft een atoombom

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Gevolg blokkade Berlijn: VS en SU bereiden een oorlog voor

1945: VS heeft een atoombom

1949: SU heeft een atoombom

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Gevolg blokkade Berlijn: VS en SU bereiden een oorlog voor

1945: VS heeft een atoombom

1949: SU heeft een atoombom

Gevolg: ontstaan wapenwedloop

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Doel: echte oorlog voorkomen

Daarom niet met elkaar bemoeien

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Doel: echte oorlog voorkomen

Daarom niet met elkaar bemoeien

13 augustus 1961: start bouw Berlijnse Muur

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Doel: echte oorlog voorkomen

Daarom niet met elkaar bemoeien

13 augustus 1961: start bouw Berlijnse Muur

Gevolg: einde aan vluchtende Oost-Duitsers

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

B

Een koude oorlog

Doel: echte oorlog voorkomen

Daarom niet met elkaar bemoeien

13 augustus 1961: start bouw Berlijnse Muur

Gevolg: einde aan vluchtende Oost-Duitsers

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

 

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

1962: opbouw Russische raketten op Cuba

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

1962: opbouw Russische raketten op Cuba

VS eist dat raketten per direct worden teruggehaald

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

1962: opbouw Russische raketten op Cuba

VS eist dat raketten per direct worden teruggehaald

Na 6 dagen worden raketten weggehaald

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

1962: opbouw Russische raketten op Cuba

VS eist dat raketten per direct worden teruggehaald

Na 6 dagen worden raketten weggehaald

Tegenprestatie: VS haalt raketten weg uit Turkije

Gevolg:

VS en SU maken afspraken over ontwapening

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht

VS probeert de regering te verdrijven

Cuba vraagt hulp aan SU

1962: opbouw Russische raketten op Cuba

VS eist dat raketten per direct worden teruggehaald

Na 6 dagen worden raketten weggehaald

Tegenprestatie: VS haalt raketten weg uit Turkije

Gevolg:

VS en SU maken afspraken over ontwapening

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

1949: China wordt communistisch

VS bang voor dominotheorie

1950-1953: Korea-oorlog

1950: Noord Korea valt Zuid-Korea binnen

Westen steunt Zuid-Korea

China steunt Noord-Korea

1953: wapenstilstand

Hieronder staan  begrippen uitgewerkt. Koppel de begrippen aan de juiste omschrijving.

.  

Begrippen 

Let op! Er blijft één over

De supermachten hadden wapens waarbij ze elkaar konden vernietigen, vreemd genoeg kwam het nooit tot een echte oorlog. 

De Amerikanen wilde niet dat het communisme werd verspreid en kwamen met deze politiek. Wilde communisme indammen. Een middel was het marshallplan.

In 1962 kwam het wel heel dichtbij een oorlog. Er ontstond een conflict tussen de Sovjetunie en Amerika over plaatsen van raketten. 

President Eisenhower was dus van mening dat indien Indochina in communistische handen zou vallen, Birma, Thailand, Maleisië en Indonesië zouden volgen

Korea oorlog

Dominotheorie

Wederzijdse afschrikking

Containment

Cuba Crisis

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

1965-1973: Vietnamoorlog

Noord-Vietnam (communistisch)

Zuid-Vietnam (kapitalistisch

Tussen beide delen ontstond een burgeroorlog

VS steunt het zuiden met militairen

China en SU steunen noorden met wapens en geld

Afloop:

VS moet in 1975 het land verlaten. 

Zuid-Vietnam ook communistisch

Wat was GEEN oorzaak van Vietnamoorlog?

1. dekolonisatie
2. dominotheorie
3. communisme in Noord-Vietnam
4. Vietnam had een atoomwapen

Verwerking

Maken vraag 10 en 11