Dictatuur en democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Dictatuur en democratie

Waar denk je aan als je het woord democratie hoort?

Democratie

• de burgers hebben rechten en plichten
  
• de overheid heeft óók rechten en plichten
  
• er zijn vrije verkiezingen
  
• er is een grondwet
  
• er zijn grondrechten
  

Nederland is een rechtsstaat

• Er zijn grondrechten
• Er is onafhankelijke en openbare rechtspraak
• Er is een scheiding der machten
• Er is een grondwet
• De macht van de overheid is vastgesteld door rechtsregels

in een democratie...

...mag niemand teveel macht hebben!

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Waar denk je aan als je het woord dictator of dictatuur hoort?

Waar komt het begrip dictator vandaan?

• Latijnse woord dictare= vóórzeggen, dicteren of bevelen
• De term die we nu gebruiken is afgeleid van de Romeinse dictators
•  Werd in crisistijd aangesteld door de Senaat als er een vastberaden en resolute leider nog was 
• Was de crisis voorbij dan kreeg de Senaat weer de macht

Senaat=senatorien worden voor het leven benoemd. De koning roept de senaat bijeen voor advies, maar kan hun adviezen naast zich neer leggen. De koningskeuze wordt bekrachtigd door de comitia curiata (volksvergadering). De comitia kan alleen beslissen over de zaken die de koning/senaat worden voorgelegd. In de senaat zaten alleen de patriciërs (aristocraten)

Dictatuur

• de macht is in handen van één persoon of groep
• meestal geholpen door het leger en geheime politie
• geen vrijheid van meningsuiting
• vaak maar één partij
• geen verkiezingen of onbetrouwbare verkiezingen
• de inwoners hebben vaak weinig rechten
• er is vaak terreur (geweld en dreigen met geweld) richting de eigen inwoners

Kenmerken van een dictatuur: 

Eén Leider of één partij

Een dictatuur > 

1. Een land waar één man of één politieke partij alle macht heeft.

Een groot deel van de wereldbevolking leeft niet in een democratie, maar in een dictatuur.

Bijvoorbeeld:  Noord-Korea, Saoedi-Arabië, China en Cuba.

Kenmerken van een dictatuur- 

Geen vrijheid van meningsuiting

2. In een dictatuur kun je niet zomaar je mening uiten en zeker geen kritiek hebben op de politieke leiders.  Je moet oppassen wat je zegt of schrijft.

Censuur: Kranten, radio, tv, internet en telefoonverkeer worden gecontroleerd door de regering. Ze mogen niet schrijven wat ze willen

In een dictatuur worden mensen geïndoctrineerd

Censuur > Het expres weglaten of veranderen van  informatie.

Kenmerken van een dictatuur

3.  Hard optreden politie en leger:  

• De bevolking wordt onderdrukt. 
• Demonstreren is verboden. 
• Politieke tegenstanders van de regering komen in de gevangenis en worden soms gemarteld.
  

Kenmerken van een dictatuur

Oneerlijke rechtspraak

 

• In het parlement zitten alleen mensen die het met de machthebbers eens zijn. 

Er zijn geen of oneerlijke verkiezingen.

• Rechters worden alleen benoemd als ze beloven de regering te steunen.
  

Kenmerkingen van een dictatuur

Regels gelden niet voor de overheid

De overheid doet wat de overheid wilt. 

• In China wordt bijvoorbeeld een dam gebouwd op een plaats waar miljoenen mensen leven. Zij moeten 'weg' en hebben geen rechten of mogelijkheid bezwaar te maken. 
• Er worden nieuwe wetten ingevoerd zonder inspraak. 
• Het volk wordt geindoctrineerd en gedwongen. 

schooltv.nl

vormen van dictatuur

• ideologische dictaturen: Bijvoorbeeld gericht op het communistische gedachtegoed (bv. Noord-Korea).
  
• religieuze dictaturen: Dictatuur waar wetgeving door religie wordt ingegeven (bv. Iran)
• militaire dictaturen: Dictatuur waarbij de macht duidelijk bij het leger ligt (bv. Myanmar (Birma) tot 2011). 

Wat is er kenmerkend voor een dictatuur?

Waar denk je aan als je denkt aan dictatuur? 

Wat is er typisch aan het bestuur? 

Wat zie je vaak terug dat dictators doen? 

etc. 

Dictators en de dictatuur 

Hoe blijft Hitler aan de macht

Nu Hitler zoveel macht heeft verzameld, is het tijd voor de nazi’s om de samenleving in te richten naar het nazi-ideaal:

• De bestaande politieke partijen worden verboden. Vanaf midden juli 1933 is Duitsland een éénpartijstaat. 
• Veel burgerrechten worden afgeschat. 
• Veel politiek verdachte en Joodse ambtenaren worden ontslagen. 
• Tegenstanders van het regime (ondermocratische regering) werden gevangengezet in concentratiekampen. 

Hoe kon dit allemaal?

De nazi's wilden met hun maatregelen de hele Duitse bevolking "synchroniseren" in het keurslijf van de NSDAP. Iedere organisatie, van de kleinste niet-politieke hobbyclub tot de grootste deelstaten aan toe, moesten ondergeschikt gemaakt worden aan de NSDAP. 

SA (sturmabteilung)

SA (sturmabteilung): het partijleger. 

Burgers werden geïntimideerd (bang gemaakt) door de SA, die joden, socialisten en communisten in elkaar sloegen, om "de orde te herstellen."

 

SS

Elitetroepen van Hitler. 

In het begin waren ze lijfwachten, maar later werd de SS verantwoordelijk voor Jodenvernietiging in concentratiekampen.

Vanaf 1940 bekend als Waffen-SS

Propaganda

Joseph Goebbels werd minister van propaganda. 

Hij controleerde alle kranten, films en radio.

Indoctrinatie

Duitsland wordt een totalitaire samenleving.

Via propaganda en onderwijs moest iedereen overtuigd worden van de ideeën van de Nazi's.

Bijv: de Hitlerjugend (Hitlerjeugd)

• Jeugdbeweging met jongens- en meisjesafdeling. 
• "Fysiek gezond individu was belangrijker dan intellectuele zwakkelingen."
• Ze leerden ook marcheren en met wapens omgaan. 

Persoonsverheerlijking (uitbundig prijzen van een persoon)

Hitler liet ich als Führer vereren. 

Massabijeenkomsten

Welkom dictators!

Wat gaan jullie doen?

Jullie gaan in groepjes van 4 een eigen dictatuur beginnen. Verwerk hierin wat voor een soort dictatuur het is, wat je als dictator gaat doen om aan de macht te blijven (gebruik hiervoor de kenmerken van een dictatuur), waar je op moet letten als je een land/dictatuur begint en als laatste wat je nodig hebt om een dictatuur te starten.

Hijs de vlag!

Opdracht:

Veel dictators/dictaturen hebben een eigen vlag of logo die direct herkenbaar is voor de rest van de wereld. Denk aan de vlag van de Sovjet-Unie en de Nazivlag van Nazi-Duitsland.

Teken een logo voor je eigen dictatuur. Maak hierbij gebruik van symbolen, tekens, kleuren etc. Wees zo creatief mogelijk! 

Je doet dit zelfstandig!