1.3 Het begin van de opstand

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen waarom Willem van Oranje en de watergeuzen belangrijk waren voor het begin van de Opstand.
  • Je kunt uitleggen op welke manier de bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spanjaarden verzetten. 
  • Je kunt uitleggen hoe de Nederlanden uiteenvielen in de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden.
1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 14 slides, met tekstslides en 6 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen waarom Willem van Oranje en de watergeuzen belangrijk waren voor het begin van de Opstand.
  • Je kunt uitleggen op welke manier de bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spanjaarden verzetten. 
  • Je kunt uitleggen hoe de Nederlanden uiteenvielen in de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden.

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Video

Eerste succes voor de opstand: Den Briel
  • 1572: De watergeuzen veroverden vanaf zee de Zuid-Hollandse kuststad Den Briel
  • Andere plaatsen in Holland en Zeeland sloten zich bij de Opstand aan
  • Ook buiten Holland en Zeeland kwamen steden in opstand tegen koning Filips II 
  • er waren ook veel mensen die het Spaanse bestuur trouw bleven. In feite ontstond er een burgeroorlog
  • Willem van Oranje werd benoemd tot opperbevelhebber van het leger en de vloot

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Beginjaren van de strijd
  • Spanje was een supermacht en in principe veel sterker dan de opstandelingen. Maar het voerde zijn oorlogen met huurlingen
  • Als de huurlingen geen loon kregen (soldij), gingen ze plunderen
  • De watergeuzen  voerden snelle aanvallen uit en vluchtten dan weer de zee op. Ook staken de opstandelingen regelmatig dijken door (zo werd Alkmaar en Leiden bevrijd)
  • Vanaf 1575 werden de Spanjaarden uit het Noorden verdreven

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

De Nederlanden maken zich los van Spanje
  • In 1579 besloten de opstandige gewesten en steden in de Nederlanden een verbond te sluiten: de Unie van Utrecht. 
  • Zo hadden ze voortaan één gezamenlijk leger.
  • In 1581  besloten de opstandige gewesten zelfs dat Filips II niet langer hun koning was (Plakkaat van Verlatinghe)
  • Vanuit het zuiden begon Spanje de opstandige gebieden terug te veroveren. 
  • In 1584 werd Willem van Oranje vermoord

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Slide 9 - Video

Slide 10 - Video

De Nederlanden raken verdeeld
  • In 1585 slaagde Spanje er in Antwerpen in te nemen, de belangrijkste stad van de Nederlanden (val van Antwerpen).
  • In deze periode rukte het Spaanse leger steeds verder op.
  • In 1588 beheersten de opstandelingen alleen nog het noorden en riepen de Republiek der 7 verenigde Nederlanden uit
  • De Zuidelijke Nederlanden werden door Spanje geregeerd

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Begrippen
  • Opstand (in de Nederlanden)
    : Het verzet van de Nederlandse gewesten tegen de Spaanse koning tussen 1568 en 1648.
  • watergeus
    : protestantse vluchteling die als een soort piraat tegen de Spanjaarden streed.
  • stadhouder (in de Spaanse tijd): Plaatsvervanger van de koning in een gewest.
  • huurling: soldaat die puur voor het geld vecht (in een huurleger).
  • Unie van Utrecht: het verbond uit 1579 waarin opstandige gewesten en steden afspraken nauwer samen te gaan werken in hun strijd tegen Filips II.

Slide 13 - Tekstslide

Huiswerk
Maak nu paragraaf 1.3: Het begin van de opstand

Slide 14 - Tekstslide