4T H1 Lezen - 1.3 samenvatten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

1.3 Samenvatten

(p. 48) IN DEZE PARAGRAAF LEER JE:

• hoofd- en bijzaken herkennen;
• onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken;
• hoofdzaken ordenen.

Wat zet je in een samenvatting?

1. bijzaken
2. hoofdzaken

Lees tekst 1 (p. 48) verkennend.

Markeer in de eerst zin van elke alinea telkens de twee belangrijkste woorden.

Hoofdzaken

Niet alle informatie in een tekst is even belangrijk.

De belangrijkste informatie in een tekst of alinea noem je de hoofdzaak. De hoofdzaak van een alinea noemen we de kernzin. De kernzin staat vaak vooraan of achteraan in de alinea.

en bijzaken

De minder belangrijke informatie noem je bijzaken. In alinea's zijn dat de zinnen die een toelichting zijn op de kernzin, In een samenvatting kun je die toelichting weglaten.

Is de volgende informatie uit tekst 1 een hoofdzaak of een bijzaak?

Boeken lezen is een vrijetijdsbesteding.

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Is de volgende informatie uit tekst 1 een hoofdzaak of een bijzaak?

Lezers leven langer dan niet-lezers.

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Is de volgende informatie uit tekst 1 een hoofdzaak of een bijzaak?

Het onderzoek stond in het wetenschappelijke tijdschrift Social Science and Medicine.

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Is de volgende informatie uit tekst 1 een hoofdzaak of een bijzaak?

Alleen personen van vijftig jaar of ouder deden mee met onderzoek.

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Samenvattingsvragen

Tijdens het CE moet je onder andere vragen bij teksten beantwoorden. Sommige vragen gaan over samenvatten. Deze vragen toetsen of je:

• hoofdzaken in een tekst kunt herkennen;
• hoofdzaken en bijzaken kunt onderscheiden;
• tekstgedeelten in de juiste volgorde kunt zetten;

Samenvattingsvragen

De examenvragen over samenvatten kunnen verschillende vormen hebben:

• meerkeuzevragen;
• volgordevragen;
• schemavragen;
• open vragen.

Stappenplan samenvattingsvragen

• Kijk goed in de vraag over welk tekstgedeelte het gaat.
• Lees dat tekstgedeelte nog een keer nauwkeurig.
• Let op signaalwoorden en bepaal welk tekstverband ze aangeven.
• Bepaal per alinea de kernzin (hoofdzaak) en de toelichting (bijzaken).
• Beantwoord de vragen.

Opdrachten (p. 50-52)

Lees tekst 2 'Hoe een hit een oorwurm wordt'. 

Maak opdracht 6 en 7 

Opdr. 6 

Markeer de belangrijkste

signaalwoorden in de 

tekst.

7A      Je moet de informatie uit alinea 6 samenvatten. Welke twee zinnen bevatten informatie die je in een samenvatting gebruikt?

A. Muziekwetenschapper John Ashley Burgoyne van de Universiteit van Amsterdam
vindt de bevindingen van de Britse onderzoekers interessant, maar maakt wel
een kritische kanttekening.
B. Hij wijst erop dat ook Bohemian Rapsody van Queen meermalen werd genoemd
als liedje dat in het hoofd blijft steken.
C. Een extreem raar liedje.
D. Dat geeft wel aan: we gaan nooit één formule vinden wat een oorwurm tot
oorwurm maakt.
E. Bij de Queen-hit zal meespelen dat het lied zo’n klassieker is, denkt Burgoyne.
F. Het heeft culturele betekenis, is voor veel mensen belangrijk.
G. En dus zit het in ons hoofd

7b     Wat is de beste samenvatting van alinea 5? Zet de zinnen in de juiste volgorde.

•  Het helemaal afluisteren van een liedje helpt vaak om een oorwurm kwijt te raken.
  
•  Je kunt een oorwurm kwijtraken door een ander liedje te luisteren
•  Negen op de tien mensen heeft wekelijks een liedje in zijn hoofd
• Een oorwurm is niet fijn

Opdracht

Lees tekst 3 'Waarom tv-kijken verslavend werkt' en maak opdracht 8 en 9.