H3 Les 6 Gezond en ziek

• Groen
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H3 Les 6 Gezond en ziek

Leerdoelen

Je kunt aan de hand van een checklist beoordelen of een dier gezond is. 

Je kunt de conditie van een dier beoordelen. 

Je wee wat PAT-waarden en normaalwaarden zijn

Je kunt de manieren waarop productiedieren worden geïdentificeerd herkennen en benoemen. 

Ziek of niet?

Ook een dier kan ziek zijn, maar hoe weet je of een dier ziek is? 

Je kan het opmerken door het uiterlijk: een doffe huid, natte neus, kijkt niet helder uit zijn ogen. 

Maar ook het gedrag kan laten zien dat een dier ziek is. Ze gaan vaak op een rustige plek liggen en eten en drinken vaak minder dan normaal. 

Gezondheidscontrole 

Om te bekijken of een dier iets mankeert, voer je een gezondheidscontrole uit. Daarbij gebruik je een checklist met gezondheidskenmerken van bijvoorbeeld huid, slijmvliezen, klauwen, ogen, oren en neus. 

Ook controleer je of het dier goed eet en hoe de mest die het produceert eruit ziet. 

PAT-waarden

Hartslag (P = pols)

Ademhaling (A)

lichaamstemperatuur (T)

De hartslag meet je vaak in het dijbeen van een dier. De hartslag moet niet te hoog zijn 

De lichaamstemperatuur kan te laag of te hoog zijn. 

De temperatuur kan je meten met een thermometer. 

De PAT-waarden van een gezond dier noem je de normaalwaarden. 

Ziek

Als een dier niet gezond is, kan de veehouder het soms zelf oplossen. Een veehouder mag onder strengen voorwaarden aan de hand van een behandelplan zelf medicijnen toedienen. 

Als het dan niet opgelost wordt of als het niet duidelijk is wat er aan de hand is, wordt er een veearts bij geroepen. 

Identificatie en registratie

Alle productiedieren in Nederland worden geregistreerd. Dit gebeurd om snel te kunnen ingrijpen als er een besmettelijke ziekte uitbreekt.

De dieren worden geregistreerd met een oormerk of een chip. Alle dieren staan op een online lijst in groepen of per dier. Als een dier dood gaat of geboren wordt moet dit worden geregistreerd

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWA) controleert de lijsten.  

Identificatie en registratie

Als een besmettelijke ziekte op een bedrijft wordt vastgesteld, wordt er een vervoersverbod ingesteld. Dit voorkomt besmettingen naar andere bedrijven. 

Soms kan het voorkomen dat de zieken dieren worden ingeslapen.