Wonden
1 / 30
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Welke ervaring heb je met wondzorg?
Slide 2 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Kan je verschillende soorten wonden benoemen?
Slide 4 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Een wond door brand is een
A
mechanische wond
B
chemische wond
C
stralingswond
D
thermische wond
Slide 5 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Een voorbeeld van een circulatiestoorniswond is een
A
snijwond
B
decubituswond
C
open botbreuk
D
brandwond
Slide 6 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Mechanische wond: veroorzaakt door scherp of stomp geweld van buitenaf. Voorbeelden zijn chirurgische-, steek-, snij-, schaaf-, schot-, scheur- en kneuswonden
Thermische wond: verbranding of bevriezing
Elektriciteit wond: contact met elektrische bron. Oppervlakkig lijkt het een kleine wond maar kan diepe interne brandwonden geven.
Infectiewonden: pijnlijk, rood, zwelling, vocht/pus, geur.
Oncologische wond: Een oncologische wond (oncologische ulcus) is een wond die kan ontstaan als kankercellen in de bovenste huidlaag binnendringen. De kankercellen zijn afkomstig van een tumor of van uitzaaiingen. Het weefsel in de wond is dan ook altijd kwaadaardig. Een oncologische wond geneest bijna nooit vanzelf
Circulatiestoornis wond: door onvoldoende zuurstofvoorziening en/of voeding van de weefselcellen. Hierdoor kun je doorligwonden (decubitus), open been (ulcus cruris) en een diabetische voet krijgen
Chemische wond: door inwerking van stoffen zoals sterke zuren, basen, sommige zouten, chloor, traan-en oorlogsgas of vloeibare organische brandstoffen
Stralingswond: door röntgen- en radioactieve straling
Slide 8 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Met primaire wondgenezing wordt bedoeld
A
Wanneer er na genezing nauwelijks een litteken ontstaan is
B
Genezing nadat ook wondinfectie is opgetreden
C
Genezing duurt lang
D
De wond vult zich met granulatieweefsel
Slide 11 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Primaire wondgenezing: als een wond schoon is en zonder problemen geneest, wordt dit primaire wondgenezing genoemd. In de wond hebben natuurlijk wel ziektekiemen gezeten, maar die zijn door de bloedstroom en het afweermechanisme verwijderd. Vanuit de intacte huid groeit nieuw huidweefsel in de wondspleet. Defibrinedraden trekken de wond verder dicht. Als de wond genezen is, kun je nauwelijks een litteken zien Primaire wondgenezing vindt plaats bij een kleine, schone, gehechte of een gesloten wond. Deze wonden genezen in enkele dagen.
Secundaire wondgenezing: bij secundaire wondgenezing zijn de wonden niet schoon. Secundaire wondgenezing vindt plaats als een wond niet direct gesloten kan worden, bijvoorbeeld bij een wondinfectie, bij grote brede en vervuilde wonden en bij productie van veel wondvocht (exsudaat). De meest bekende voorbeelden van een secundaire wondgenezing zijn het ulcus en de decubituswond. Als een wond door vuil of rafelige randen met dood weefsel niet kan worden gehecht, blijft hij open en gaat hij langzaam dicht (granuleren). Vanuit de wondranden begint littekenweefsel in de wond te groeien. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij decubituswonden . De wondgenezing kan bij secundaire wondgenezing soms maanden duren. Na secundaire genezing ontstaat altijd een breed litteken en de genezing duurt lang. De huid blijft hierna kwetsbaar.
Slide 13 - Tekstslide
Reactiefase
In de reactiefase is de wondverzorging erop gericht om uitbreiding van de verwonding te voorkomen, dus op bloedstelping. Daarnaast treedt er in deze fase een ontstekingsreactie op, als voorbereiding op de wondgenezing. Hierdoor gaat de wondomgeving de volgende ontstekingsverschijnselen vertonen:
roodheid
warmte
zwelling
pijn
Regeneratiefase
In de regeneratiefase worden nieuwe bloedvaatjes en een dun laagje huid gevormd. De wond wordt gesloten; dit noem je regeneratie van epitheel. Deze fase wordt ook wel fibroblastenfase of proliferatiefase genoemd.
Rijpingsfase
De rijpingsfase wordt ook wel de maturatiefase of remodelleringsfase genoemd. Het granulatieweefsel dat de dermis heeft vervangen moet uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsellitteken. De rijpingsfase kan zes weken tot twee jaar duren. In de rijpingsfase ontstaat het uiteindelijke litteken.
Slide 14 - Tekstslide
Voorbeelden van plaatselijke factoren zijn:
soort en plaats van de wond: schaafwond, snijwond, wond op de knie of bij de anus;
verontreiniging van de wond met vreemde voorwerpen, zoals straatvuil of stukjes glas, waardoor wondinfectie kan ontstaan;
doorbloeding van het wondgebied: bij slecht doorbloede wonden kunnen onvoldoende voedings- en bouwstoffen voor het herstel worden aangevoerd en zal de wond niet, of heel traag genezen.
Voorbeelden van algemene factoren die de wondgenezing bevorderen zijn:
algemene conditie van de zorgvrager: een gezonde zorgvrager geneest sneller dan iemand die door ziekte een slechte conditie heeft;
leeftijd: kinderen genezen sneller dan oudere mensen;
mate van bloedverlies: door veel bloedverlies kan een shock ontstaan. De conditie van een gezond persoon kan dan snel verslechteren. Door bloedtransfusies kan dit meestal snel hersteld worden. Soms blijft enige tijd bloedarmoede bestaan. Dit vertraagt de wondgenezing.
Wat is de goede volgorde binnen de fasen van genezing?
A
Rijpingsfase 1.
Regeneratiefase 2.
Reactiefase 3.
B
1. Regeneratiefase
2.Rijpingsfase
3. Reactiefase
C
Reactiefase 1.
Regeneratiefase 2.
Rijpingsfase 3.
D
1. Reactiefase
2. Rijpingsfase
3. Regeneratiefase
Slide 15 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
WCS staat voor Woundcare Consultant Society. Het WCS classificatiemodel gaat uit van een stadia-indeling volgens de kleuren zwart-geel-rood en is daardoor makkelijk toepasbaar
Een ander model dat naar het soort wond en de behandeling kijkt is het zogenaamde TIME-model. In het TIME-model wordt specifiek naar de factoren gekeken die bij het genezingsproces van een wond een rol spelen
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Met de T van het TIME-model wordt er gekeken naar:
A
de kleur van het weefsel; rood, geel of zwart
B
is er sprake van een wondinfectie
C
productie van wondvocht
D
de toestand van de wondranden
Slide 24 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Binnen het TIME-model staat de M voor moisture. Je observeert dan of de wond veel/ weinig vocht produceert
waar
niet waar
Slide 25 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
Ontwikkeling van de wond
Bij alle wonden zijn de aspecten geur, kleur, wondranden, diepte, pijn, ontstekingsverschijnselen, afscheiding, grootte, wondomgeving en oorzaken belangrijke observatiepunten.
Observeer de wond en houd de ontwikkeling nauwkeurig bij. Dit kan door gebruik te maken van verschillende hulpmiddelen, zoals een meetlat, een peilsonde (diepte bepalen) en (digitale) fotoapparatuur.
Algemene gezondheidstoestand van de zorgvrager
De algemene gezondheidstoestand van de zorgvrager kan iets zeggen over de wondgenezing. Bij een zorgvrager met een slechte conditie zal de wond minder snel herstellen. Daarom observeer je dagelijks bij de zorgvrager:
klachten van algehele malaise;
de conditie;
de voedingstoestand;
de manier van mobiliseren en rust;
het slaappatroon;
de lichaamstemperatuur;
eventuele (pijn)klachten.
Slide 28 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
