2324 H5 PTA 2 les 5: HC 2 Duitsland economie 1919-1929

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Welkom in de geschiedenisles!

Leerdoelen

• 16. Je kan uitleggen waarom de Duitse keizer Wilhelm II in 1918 werd afgezet.(T1)
  
• 17. Je weet waarom de nieuwe democratische regering gelijk een impopulaire wapenstilstand moest sluiten (Vrede van Versailles, 1919) en moest strijden tegen de Dolkstootlegende.
  
• 18. Je begrijpt de sociaaleconomische verwoesting die volgde na de Eerste Wereldoorlog, en kan van hieruit het verband leggen met het ontstaan van de dolkstootlegende (T1)
  
• 19. Je kan verklaren waarom zowel Duitse communisten als Duitse nationalisten tegen de democratie van Weimar-Republiek waren. (T1)
  
• 20. Je kan uitleggen dat Duitsland twee keer in een economische crisis terechtkwam:
  
• a. de eerste crisis (1919-1924) eindigde met het Dawesplan en de verzoeningspolitiek
  
• b. de tweede crisis (1929-1934) startte met de Beurskrach en eindigde met Hitler.
  
• 21. Je kan uitleggen waarom de Duitse verzoeningspolitiek richting Frankrijk na 1924 leidde tot veel binnenlandse weerstand, maar dat het Dawesplan daar een grote rol in speelde.(T2)

Welke combinatie van begrippen past bij deze bron?

1. Spotprent & Vrede van Versailles
2. Spotprent en Beurskrach
3. Propaganda en dolkstootlegende
4. Propaganda & Vrede van Versailles

De maker is:

1. Een voorstander van de Russische Revolutie
2. Een tegenstander van de Republiek van Weimar
3. Een voorstander van een communisme
4. Een tegenstander van het verdrag van Versailles

Welk begrip en Kenmerkend aspect past bij deze bron?

1. Vrede van Versailles & crisis wereldkapitalisme
2. Dolkstootlegende & totalitaire ideologiëen
3. Vrede van Versailles & antisemitisme
4. Dolkstootlegende & antisemitisme

Vaardigheden: Welk verband wordt er in de bron gelegd?

1. De bepalingen van Versailles zijn de oorzaak van de opkomst van de partij van Hitler
2. De bepalingen van Versailles zorgen voor een boze hitler
3. De bepalingen van Versailles zorgen ervoor dat Hitler een partij begint
4. De opkomst van de partij van Hitler is een oorzaak voor de bepalingen van Versailles

De Republiek van Weimar

1. Is een parlementaire democratie geregeerd door een groep centrumpartijen met alle vertrouwen van het volk
2. Is een absolute monarchie geregeerd door een groep extremistische partijen
3. Is een parlementaire democratie geregeerd door een groep centrumpartijen met weinig vertrouwen van het volk
4. Is een absolute monarchie geregeerd door een groep centrumpartijen met weinig vertrouwen van het volk

Vóór...

...na WO 1

welke topografische veranderingen zie je?

Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme?

Geen vertrouwen bevolking in Republiek Weimar

Versailles & de dolkstootlegende

Politieke polarisatie en strijd tussen extreme groepen

Meerdere economische crises

Populariteit boodschap Hitler: oplossingen voor problemen

duitslandinstituut.nl

Herstelbetalingen

Duitlsand moet een enorm bedrag betalen aan de geallieerden. Eerst wordt het bedrag tot 1921 vastgesteld op 20 miljard Goudmark. Na 1921 wordt het bedrag verhoogd naar 132 miljard. Ook moest Duitsland in natura betalen aan de zwaarst getroffen landen, waaronder België. Dit deden ze met steenkool en ijzer. 

132 MILJARD!!!

132 miljard Goudmark staat gelijk aan 7 miljoen kilo Goud. 

De goudprijs is op dit moment 36,58 Euro per gram. 7 miljoen kilo goud kost nu dus ongeveer 256 miljard Euro. 

Dolkstootlegende

• Oud-soldaten (die gevochten hadden) & conservatieve adel (die de keizer terug wilden) vond dat het leger was verraden door de sociaaldemocratische/Joodse regering.
• Veel mensen geloofden dat het leger in de rug was gestoken (dolkstoot). 
• Vooral de oude legerleiding verspreidde dit gerucht

De Dolkstootlegende

Veel Duitse burgers geloofden in de dolkstootlegende. Dit houdt in dat de nieuwe regering (van de Weimarrepubliek) er voor heeft gezorgd dat Duitsland de oorlog verloren heeft. De nieuwe regering heeft het leger dus in de rug gestoken, door de wapenstilstand en de Vrede van Versailles te tekenen. Velen waren niet blij met deze nieuwe regering, want veel burgers geloofden het idee dat de oorlog nog gewonnen kon worden (wat niet zo was).  De militairen en oude legerleiding konden met deze legende voorkomen dat zij zich hoefden te schamen voor een nederlaag, want ze waren nooit verslagen! 

Later werd deze legende expres herhaald door partijen en mensen die tegen de regering waren om mensen te overtuigen om op hen te stemmen (o.a. Hitler).   

'Onze laatste hoop: Hitler' poster uit 1932 

Wie zijn deze mensen?

Waarom kijken zij zo somber?

Wat wordt er bedoeld met: 'onze laatste hoop'? 

Wie zijn deze mensen?

Waarom kijken zij zo somber?

Wat wordt er bedoeld met: 'onze laatste hoop'?

Bronnen

Vraag

De foto's die Willy Römer tussen 1919 en 1933 maakte in Berlijn, brengen verschillende factoren in beeld die hebben geleid tot de ondergang van de Republiek van Weimar.

T2 x 4p Licht dit toe door bij elke foto:

- een punt van kritiek op de leiders van de Republiek van Weimar te noemen en

- aan te geven op welke wijze dit in de foto zichtbaar wordt.

Beantwoord deze examenvraag

Bronnen

Vraag

De foto's die Willy Römer tussen 1919 en 1933 maakte in Berlijn, brengen verschillende factoren in beeld die hebben geleid tot de ondergang van de Republiek van Weimar.

T2 x 4p Licht dit toe door bij elke foto:

- een punt van kritiek op de leiders van de Republiek van Weimar te noemen en

- aan te geven op welke wijze dit in de foto zichtbaar wordt.

antwoord

Bron 1:

De leiders van de Republiek van Weimar krijgen de schuld van de 'vernedering' van het Verdrag van Versailles, wat in de foto zichtbaar wordt in de slechte levensomstandigheden van de veteraan (die zijn leven waagde voor het vaderland maar eindigt als straatmuzikant).

Bron 2:

De leiders van de Republiek van Weimar hebben de (ellende van de) economische crisis van de jaren 1930 niet kunnen voorkomen, wat in de foto zichtbaar wordt in de opheffingsuitverkoop (waardoor radicalere partijen, KPD/NSDAP, meer aanhang krijgen).

Beantwoord deze examenvraag

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde