2.19 2.20 Tekstvorm instructie Verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

2.19 Tekstvorm instructie

een instructie is een uiteenzettende tekst

Aan het eind van de les kan je:

• Een instructie schrijven voor verschillende soorten publiek
• Verwijswoorden goed toepassen bij het schrijven

Voorbeeld

Er gaat een verhaal over een oudere mevrouw in Amerika die een paar jaar geleden thuis kwam van een rondje met haar hondje. Het beestje was helemaal natgeregend en stond te rillen op de deurmat. De vrouw kreeg medelijden met haar poedeltje, en besloot hem op te warmen in de … magnetron. Hoe het beestje eruit zag na de ‘ping’ weten we niet, maar het arme dier heeft het niet overleefd.

Zielig… einde verhaal? Nee. Want het was in Amerika. En dus besloot de mevrouw een proces aan te spannen tegen de fabrikant van de magnetron. Waarom? In de gebruiksaanwijzing stond niet dat je geen levende dieren in het apparaat mag stoppen. Dus het was haar schuld helemaal niet, vond ze. Het is onbekend hoe het is afgelopen en we weten niet eens of het verhaal wel waar is.

Het voorbeeld maakt wel duidelijk hoe belangrijk een goede gebruiksaanwijzing is.
Van je magnetron. Van je iPhone. Van de Billy-boekenkast van de IKEA.

Er bestaan heel veel gebruiksaanwijzingen. Lees jij ze eigenlijk nog?

Ja

Nee

Gebruiksaanwijzing maken

Een gebruiksaanwijzing is een instructie. Dat betekent dat je de teksten in stappen omschrijft: 

• Gebruik een titel;
• Noem de stappen onder elkaar;
• Gebruik korte, duidelijke zinnen;
• Gebruik markeringen (streepjes, dots, nummers);
• Gebruik signaalwoorden;
• Gebruik in je werkwoorden de gebiedende wijs (Draai aan, plaats omhoog, zet overeind etc.). 

Opdracht 2 blz. 98

Aan het begin van het schooljaar heb je goede voornemens 

Installatie-instructies

• Wat moeten we doen bij het eerste contact met jou?
  
• Wat vind jij belangrijk?
  
• Wat zijn -in het kort- jouw belangrijkste normen en waarden? (Bijvoorbeeld: aardig zijn tegen een ander, niet schelden) 

Afspraken en regels Schrijven

In deze paragraaf leer je van een aantal verwijswoorden geleerd hoe je ze moet gebruiken.

regel voorbeeld

1 Bij woorden die zaken aanduiden en in het meervoud staan, gebruik je ze.

Heb jij mijn zwarte schoenen gezien? 

Gisteren heb ik ze op het houten kastje gezet.

2 Bij personen gebruik je zij en ze als het om een onderwerp gaat.

Hun gebruik je nooit als onderwerp.

Zij hebben de sleutel eindelijk in hun tas gevonden.

3 Bij personen gebruik je hen of ze als het om een lijdend voorwerp gaat.

Ga je hen echt voor dat feest uitnodigen?

4 Bij personen gebruik je hun als het om een meewerkend voorwerp gaat.

Je moet het hun niet vertellen.

5 Om naar personen te verwijzen, gebruik je

aan wie, voor wie, met wie enzovoort.

De jongens aan wie ik een flesje cola heb

gegeven, zijn mijn vrienden.

6 Om naar zaken te verwijzen, gebruik je

waaraan, waarvoor, waarmee enzovoort.

Het gebouw waaraan het billboard hangt, staat aan de rand van de stad.

Veiligheidsinstructies

• Wat moeten we zeker niet doen bij jou?
  
• Wat zijn jouw ‘waarschuwingssignalen’?
  
• Wanneer krijgen we een waarschuwingssignaal?
  
• Wat gebeurt er dan als het misgaat? Wat zien we/horen we? 

Bijzondere functies

• Waar ben jij goed in?
  
• Hoe ben jij voor anderen waardevol? 

Beschrijving

• Hoe kunnen mensen het beste met jou samenwerken?
  
• In welke situaties ben jij op je best? 

Onderhoud

• Hoe kunnen we zorgen dat jij een beetje goed blijft werken?
  
• Hoe vaak heb je dat nodig? 

Wat te doen bij storingen?

• Wat kun je zelf doen bij een storing?
  
• Wie kent jou het beste?
  
• Wat moeten we vooral níet doen? 

Technische gegevens

• Wat is jouw achtergrond?
  
• Wat moeten we nog meer weten?
  
• Kunnen we je inruilen😉? 

Schrijf je instructie opdr 2 blz. 98

Klaar met je tekst? Maak dan tekeningen bij je instructie.

Klaar met je instructie? 

Dan ga je lekker lezen, 

of een tekening maken.

Geef aan met je duim. Ik kan nu:

• Een instructie schrijven
• Markeringen gebruiken in een gebruiksaanwijzing
• Signaalwoorden gebruiken
• Werkwoorden in de gebiedende wijs gebruiken