Verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Dinsdag, 18 maart 2025

Ik kan/weet:

• persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden herkennen.
• de betekenis van de woorden en uitdrukkingen van Woordenschat 3.

Pak eerst je leesboek, want we gaan 15minuten stil lezen. 

Wat weet je nog over verwijswoorden?

Theorie

Verwijswoorden zijn woorden die verwijzen naar eerder 

(of heel soms later) genoemde woorden. 

Voorbeelden van verwijswoorden die verwijzen naar personen zijn: 'hij', 'zij', 'ze', 'hem', 'haar' en 'zijn'.

De jeugdvereniging (v) heeft veel te danken aan haar leden.

De gemeenteraad (m) neemt zijn verantwoordelijkheid.

In het woordenboek staat bij zelfstandige naamwoorden die alleen mannelijk zijn een (m), bij woorden die alleen vrouwelijk zijn een (v). Staat er niets achter dan is het woord zowel mannelijk als vrouwelijk.

Andere verwijswoorden zijn: die, dat, deze, dit, wat, wie.

Voorbeelden:

Waar is mijn fiets (m)? Die staat buiten.

Aardrijkskunde is het vak dat ik het moeilijkste vind.

Paul is met drie onvoldoendes overgegaan, wat ik nooit verwacht had.

De jongen met wie zij zit te kletsen.

Het hoogste wat ik kan bereiken, is een derde plaats.

Op alles wat ik doe, heeft hij commentaar.

Voorbeelden:

Dit lokaal is van meneer De Rooij. Hij is pauze aan het houden.

Marieke houdt van lezen. Haar boekenkast staat vol met boeken.

Daar loopt Joost. Ik krijg van hem nog vijf euro.

De taxichauffeur is erg zuinig op zijn auto.

Oma vertelt haar kleinkinderen graag over vroeger.

De verwijswoorden 'zijn' en 'haar' kunnen ook verwijzen naar andere zelfstandige naamwoorden. 'Zijn' verwijst naar mannelijke woorden en 'haar' naar vrouwelijke woorden.

Voorbeelden:

Dit lokaal is van meneer Kasper. Hij is pauze aan het houden.

Marijn houdt van lezen. Haar boekenkast staat vol met boeken.

Daar loopt Joost. Ik krijg van hem nog vijf euro.

De taxichauffeur is erg zuinig op zijn auto.

Oma vertelt haar kleinkinderen graag over vroeger.

Andere verwijswoorden zijn: 

die, dat, deze, dit, wat, wie, haar, zijn, hun, daar, hiermee etc. 

Voorbeelden:

• Waar is mijn fiets (m)? Die staat buiten.
• Aardrijkskunde is het vak dat ik het moeilijkste vind.
• Paul is met drie onvoldoendes overgegaan, wat ik nooit verwacht had.
• De jongen met wie zij zit te kletsen.
• De man fietst op zijn fiets. 
• Ik was in Hilversum, daar regende het. 

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Er kunnen meerdere verwijswoorden goed zijn als antwoord. 

Vera doet het trucje voor.    ________  zegt:

‘Zo moet je ________ doen.’

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Twan heeft een bijbaantje voor twee uurtjes,

 ________  vindt    ________ erg leuk 

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

wat

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'boek'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'het kind'?

1. dat, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'auto'?

1. dat, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. deze, die

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'vogel'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'de verloting'?

1. deze, die
2. deze, dat
3. dit, dat
4. die, dit

Welk verwijswoord hoort op de puntjes?

''Je moet even doorfietsen naar de volgende pinautomaat, want ... hier doet het niet.''

1. het
2. dit
3. dat
4. deze

De kinderen gaan zometeen hard aan het werk. Ze hebben geleerd hoe ze verwijswoorden kunnen herkennen en toepassen in een zin.

Waar verwijst “ze” naar?

1. De kinderen
2. de juf
3. Werk
4. Verwijswoorden

Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Je kunt naar personen, dieren of dingen verwijzen. Daarvoor gebruik je een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord.

Een persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon, dier of ding:

- Wij gaan een weekend naar Texel.

- Onze kat slaapt overdag, omdat hij 's nachts buitenloopt.

- Ik heb je bericht ontvangen, maar ik heb het nog niet gelezen. 

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is. Het staat altijd voor een zelfstandig naamwoord! - Jullie tuin, onze school, jouw tas.

Lees de theorie op bladzijde 206 van je boek goed door en maak de opdrachten 1 t/m 3. 

Klaar? Maak dan de opdrachten van Woordenschat 3 (online)

Voor de volgende les...

• persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden herkennen.

Maken:

- Grammatica Woordsoorten §5

- Woordenschat 3 (online)

Exit ticket!!