wk 06: les 1 - Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Behaviour in the class - start of the lesson

• Enter class
• Phone in phone bank
• Sit down in seating plan and coats off
• Notebook, pen, textbooks (if necessary) on desk
• Sit quietly until teacher is ready to start the lesson.
• The teacher should not have to say anything! 

Donderdag 8 februari - 2HAT1

• 10 minuten stillezen
  
• Herhaling grammatica jaar 1: woordsoorten
• Aan de slag!
  

Herhaling woordsoorten

• Zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, dingen, eigennamen)
• Lidwoord (de, het, een)
• Bijvoeglijk naamwoord (zegt iets over het zelfstandig naamwoord)
• Bijwoord (zegt iets over een werkwoord of een bijvoeglijk naamwoord)
• Voorzetsel (op, in, uit, achter, naar, met, naast)('kast-woordjes')
• Werkwoorden (hulpwerkwoorden, zelfstandige werkwoorden, koppelwerkwoorden)
• Voornaamwoorden (persoonlijk voornaamwoord, bezittelijk voornaamwoord, aanwijzend voornaamwoord, betrekkelijk voornaamwoord)

3 soorten werkwoorden

• Hulpwerkwoord (hww)
• Zelfstandig werkwoord (zww)
• Koppelwerkwoord (kww)

Ik eet een pizza. (eet = zww)

Ik heb een pizza gegeten. (heb = hww, gegeten = zww)

Ik ben blij. (ben = kww)

Er zijn 6 koppelwerkwoorden

- zijn

- worden

- blijven

- blijken

- lijken

- schijnen

Waarom een voornaamwoord?

A. Tante had een boek aan Jan gegeven. Jan bedankte tante voor het boek. Tante vertelde Jan dat het boek erg leuk was.

B. Tante had een boek aan Jan gegeven. Hij bedankte haar voor het boek. Ze vertelde hem dat het erg leuk was. 

Het persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw)

1. Het persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een mens, dier of ding.

2. Het persoonlijk voornaamwoord staat op de plek van het zelfstandig naamwoord.

Karin heeft aan Ellen de fiets van de jongen gegeven.

Zij heeft aan haar de fiets van hem gegeven. 

pers.vnw                 pers.vnw                             pers.vnw  

Bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw)

1. Het bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is.

2. Het bezittelijk voornaamwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord.

3. Het bezittelijk voornaamwoord staat op de plek van het lidwoord. 

Dit is jouw fiets, maar deze fiets is van mij. 

             bez. vnw                                                                       pers.vnw

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw) geeft een bezit aan. 

Het kan bijvoeglijk of zelfstandig in een zin voorkomen. 

Bij zelfstandig gebruik staat er een lidwoord voor. 

voorbeeld

Heb je haar samenvatting gebruikt? --> bijvoeglijk gebruikt

Je kunt beter de zijne gebruiken.  --> zelfstandig gebruikt

Let op!

Ben je jouw kluissleutel kwijt? 

jouw = bezittelijk voornaamwoord

Deze kluissleutel is van jou. 

jou = persoonlijk voornaamwoord 

  

Aanwijzend voornaamwoord

Het aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw) wijst iets of iemand aan. 

Er zijn vier aanwijzende voornaamwoorden: 

Bij een de-woord gebruik je altijd die of deze: deze school, die sporter.

Bij een het-woord gebruik je altijd dit of dat: dit huis, dat gebouw.

Het aanwijzend voornaamwoord kan ook zelfstandig gebruikt worden. 

Het vervangt dan woorden die je er achter kunt denken. 

Geef dat (boek) eens aan! 

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw) heeft betrekking 

op een woord dat of een woordgroep die eerder in een zin is genoemd: dat, die, wat, wie

Betrekkelijk voornaamwoord

1. Het mooiste wat ik kon vinden, is dit cadeau. 

2. Het hondje dat daar zit, is heel lief. 

3. De kinderen wie hij het sprookje vertelde, luisterden aandachtig. 

4. De repetitie die we vorige week hebben gemaakt, was erg moeilijk.

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides.

Tot welke woordsoort behoren de volgende woorden?
ik , hij , wij , jullie

1. bezittelijk voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Wat zijn de persoonlijke voornaamwoorden uit deze zin:

Gisteren zag ik Antoinette en zij zei blozend tegen mij: 'Jouw broer is erg knap!'

1. ik
2. ik - zij
3. ik - zij - mij
4. ik - zij - mij - jouw

Vertel me eens op welke camping jullie je vakantie hebben doorgebracht.

1. me=pers, jullie=bez je=pers
2. me=bez, jullie=pers je=bez
3. me=pers, jullie=pers je=bez
4. me=bez, jullie=bez me=bez

Op mijn school maakt hij een creatieve opdracht voor zijn leukste vak.

1. mijn=bez zijn=pers
2. mijn=bez zijn=bez
3. mijn=bez, op=pers, zijn=bez
4. mijn=bez zijn=zww

Volgens jou wil jullie vriend uit Loosdrecht jouw zeilbootje dus graag kopen.

1. jou=pers, jullie=pers jouw=bez
2. jou=pers, jullie=bez jouw=bez
3. jou=bez, jullie=pers jouw=bez
4. jou=bez, jullie=bez jouw=bez

Die moeder van haar heeft mij goed geholpen.

1. haar=bez mij=pers
2. haar=pers mij=bez
3. haar=pers mij=pers
4. haar=bez mij=bez

Ik heb het vanmorgen in de krant gelezen.

'het' is een ...

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Dit is niet onze boom, maar hun boom.

'onze' is een ...

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Die rode fiets is van jou.

'jou' is een ...

1. bezittelijk voornaamwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt, zit in de aula.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de zin?

1. Het
2. dat
3. hij
4. er is geen betr.vnw

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de volgende zin:
Dat lieve meisje is van de trap gevallen

1. Dat
2. is
3. de
4. er is geen betrekkelijk voornaamwoord

Het schilderij ... je hebt opgehangen hangt scheef.

1. die
2. dat
3. wie
4. wat

Het schilderij dat je hebt opgehangen hangt scheef.
dat =

1. betrekkelijk vnw
2. persoonlijk vnw
3. aanwijzend vnw
4. bezittelijk vnw

Wat is GEEN aanwijzend voornaamwoord

1. deze
2. die
3. dat
4. daarlangs

"wat" is een aanwijzend voornaamwoord

1. juist
2. onjuist

Wat is een aanwijzend voornaamwoord?

1. die, dit
2. jouw, mijn
3. ik, jij

Zij heeft aan hem verkering gevraagd.

Het persoonlijk voornaamwoord is /
de persoonlijke voornaamwoorden zijn...

1. Zij
2. Zij, aan
3. hem
4. zij hem

Zij kamt haar haar voor de spiegel.

Het persoonlijk voornaamwoord is /
de persoonlijke voornaamwoorden zijn...

1. Zij
2. Zij, haar
3. Zij, haar, haar
4. haar

Bezittelijke voornaamwoorden kunnen er hetzelfde uitzien als persoonlijke voornaamwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een voornaamwoord?

1. Een woord dat verwijst naar dingen.
2. Een woord dat verwijst naar personen, dieren of dingen.
3. Eerste persoon, tweede persoon, derde persoon etc.
4. Hetzelfde als rangtelwoorden

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan dat iets van iemand is. Welke van deze woorden is een bezittelijk voornaamwoord?

1. mij
2. mijn

Ik heb ze van Madelon geleend.

het persoonlijk voornaamwoord is / de persoonlijke voornaamwoorden zijn...

1. ik
2. ze
3. Madelon
4. ik / ze

Welke voornaamwoorden kunnen zowel een persoonlijk als een bezittelijk voornaamwoord zijn?

1. haar
2. hem

'Je' kan persoonlijk voornaamwoord zijn, maar ook bezittelijk voornaamwoord.

1. waar
2. niet waar

Welke woordsoort is 'Mijn'?

Welk woordsoort is 'in'?

Wat voor woordsoort is 'Marieke'

Benoem de onderstreepte woordsoorten.

Welk woordsoort is 'snelweg'?

Benoem de onderstreepte woordsoorten.

Benoem de onderstreepte woordsoorten.

Benoem de onderstreepte woordsoorten.

Nog meer oefenen:

• https://www.cambiumned.nl/theorie/grammatica/woordsoorten/voornaamwoorden/

Ga onderaan naar 'Oefeningen'

• https://leestrainer.nl/woordbenoemen/deel3/oefening.htm
• https://www.jufmelis.nl/woordsoorten en kies de woordsoorten die je wil oefenen

Einde van deze les