4.4 Oorlog in Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Oorlog in Indonesië

De Tweede Wereldoorlog en dekolonisatie

...beschrijven hoe in Nederlands-Indië vóór 1940 

het verzet tegen Nederland groeide.

...beschrijven wat er met Nederlands-Indië gebeurde 

tijdens de Japanse bezetting.

...uitleggen hoe de Indonesische 

onafhankelijkheidsoorlog verliep.

Aan het einde van de les kan je...

§4.4

Oorlog in Indonesië

A

Roep om onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe in Nederlands-Indië vóór 1940 het verzet tegen Nederland groeide.

Begrippen:

nationalisme

dekolonisatie

B

Japanse bezetting

Leerdoel:

Je kan beschrijven wat er met Nederlands-Indië gebeurde tijdens de Japanse bezetting.

Begrippen:

Japanse bezetting

Republiek Indonesië

C

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog verliep.

Begrippen:

politionele acties

soevereiniteit

schooltv.nl

Vooral jonge, goed opgeleide Indonesiërs verzetten zich. 

Soekarno had in Nederland gestudeerd en had geleerd over Westerse waarden als vrijheid, gelijkheid en democratie.

Dat wilde hij ook voor Indonesiërs. 

De Nederlanders wilden echter alles zelf blijven bepalen.

§4.4

Oorlog in Indonesië

A

DeBoze burgers

Roep om onafhankelijkheid

Nederlands-Indië was een kolonie van Nederland.

De jaren vóór de Tweede Wereldoorlog groeide bij de Indonesische bevolking het verzet tegen de Nederlanders.

Dat kwam door het nationalisme 

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe in Nederlands-Indië vóór 1940 het verzet tegen Nederland groeide.

Begrippen:

nationalisme

dekolonisatie

§4.4

Oorlog in Indonesië

A

DeBoze burgers

Roep om onafhankelijkheid

In 1927 richtte Soekarno de PNI op: die partij wilde onafhankelijkheid voor Indonesië. Ze wilden dekoloniseren.

Ze wilden zelfstandig zijn en een eigen bestuur hebben.

Met zijn vlammende toespraken wist hij het volk achter zich te krijgen.

De Nederlanders voelden zich bedreigd en lieten Soekarno gevangen nemen.

§4.4

Oorlog in Indonesië

A

DeBoze burgers

Roep om onafhankelijkheid

In de jaren ‘30 was Japan begonnen met het veroveren van meer gebied. Ze hadden vooral grondstoffen voor de industrie en voedsel nodig.

Ze wilden een groot Aziatisch Rijk stichten.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog viel Japan ook de verzwakte Europese kolonies aan.

Leerdoel:

Je kan beschrijven wat er met Nederlands-Indië gebeurde tijdens de Japanse bezetting.

Begrippen:

Japanse bezetting

Republiek Indonesië

§4.4

Oorlog in Indonesië

B

DeBoze burgers

Japanse bezetting

Op 10 januari 1942 viel Japan Nederlands-Indië aan.

Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) had geen kans tegen de goed bewapende en getrainde Japanners.

De Japanse bezetting van Nederlands-Indië was een feit.

§4.4

Oorlog in Indonesië

B

DeBoze burgers

Japanse bezetting

Nederlanders en andere Westerlingen werden opgesloten in gevangenenkampen, Jappenkampen.

Daar moesten ze dwangarbeid verrichten. De Japanners waren wreed waardoor veel mensen de kampen niet overleefden.

§4.4

Oorlog in Indonesië

B

DeBoze burgers

Japanse bezetting

Soekarno werd juist vrij gelaten door de Japanners.

Soekarno bleef strijden voor onafhankelijkheid, ook tijdens de Japanse bezetting. Hij hoopte door samenwerking met de Japanners op onafhankelijkheid.

De Japanners wilden daar echter niks van weten.

§4.4

Oorlog in Indonesië

B

DeBoze burgers

Japanse bezetting

Na de atoombommen op Nagasaki en Hiroshima capituleerde Japan op 15 augustus 1945.

Voor Soekarno was dat hét moment om de onafhankelijkheid uit te roepen. Op 17 augustus werd de Republiek Indonesië uitgeroepen.

§4.4

Oorlog in Indonesië

B

DeBoze burgers

Japanse bezetting

De Nederlandse regering wilde Indonesië niet kwijt: Indonesië was nog niet klaar voor onafhankelijkheid.

De partijen gingen met elkaar in overleg.

Maar met Soekarno wilden de Nederlanders niet praten ze vonden hem een verrader omdat hij met Japan had gecollaboreerd.

De onderhandelingen mislukten.

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog verliep.

Begrippen:

politionele acties

soevereiniteit

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Nederland besloot om soldaten naar Indonesië te sturen: er kwamen twee politionele acties in 1947 en 1948.

Met ‘politioneel’ wilde Nederland aangeven dat het om een binnenlandse zaak ging waarbij de politie moest optreden.

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

De Indonesische nationalisten vochten terug en er ontstond een oorlog.

In die oorlog pleegden Nederlanders ook oorlogsmisdaden. Onschuldige burgers werden vermoord en complete dorpen werden platgebrand.

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Tussen 1945 en 1949 werden ongeveer 100.000 Nederlandse jongens opgeroepen om dienst te nemen in het KNIL.

Sommigen weigerden dienst te nemen. Hun motieven waren:

• Zij wilden niet doden vanwege hun geloof
• Ze vonden dat Indonesië onafhankelijk moest worden
• Ze waren tegen het dragen van wapens (leek erg veel op de Duitse bezetting)

Dienstweigeren was strafbaar: er stond jarenlange gevangenisstraf op

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

De politionele acties waren militair een succes.

Er kwam echter veel internationale kritiek, vooral van de Verenigde Naties (VN): zij wilden vrede en veiligheid in de wereld.

De Amerikanen dreigden zelfs met het stopzetten van de Marshallhulp (economische hulp om Nederland op te bouwen na de oorlog).

Ook steunde de VS de Indonesische nationalisten omdat zij een communistische opstand hadden neergeslagen.

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Uiteindelijk zwichtte de Nederlanders voor de internationale kritiek.

Na nieuwe onderhandelingen werd Indonesië onafhankelijk. Op 27 december 1949 droeg Nederland de soevereiniteit over: volledige onafhankelijkheid van anderen.

§4.4

Oorlog in Indonesië

C

DeBoze burgers

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Aan de slag!

Examenopdrachten §4.4

(papier)

Memo §4.1 t/m §4.4

Eindexamensite.nl (blijf ook hoofdstuk 1, 2 en 3 oefenen!!!!)

H1: Nederland en Indonesië

§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

C: Na de onafhankelijkheid

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië 
C: Na de onafhankelijkheid

300.000 NL'ers en Indo's verhuisden naar NL, namen eigen cultuur mee. 

Molukkers:

• Hadden gestreden in het KNIL
• Bang gestraft te worden door Indonesische nationalisten
• 1950: roepen zelf onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit (Republik Maluku Selatan, RMS)
• Het Indonesische leger bezette de Molukken
• NL haalde de oud-KNIL soldaten en hun familie op (12.500 mensen)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

1970: Molukkers voeren actie in Nederland:

• waren kil ontvangen in Nederland (oa kamp Westerbork)
• konden nog niet terug naar de Molukken
• Nederland moest zich meer inzetten voor een onafhankelijke Molukse staat
  
  
• Treinkaping bij Wijster (Drenthe)
• Treinkaping bij de Punt (Groningen)
• Gijzeling basisschool (Drenthe)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Ruzie over Nieuw-Guinea:

• Was geen onderdeel van soevereiniteitsoverdracht
• Indonesië vond dat dit gebied bij Indonesië hoorde
• Ruzie leidde bijna tot een nieuwe oorlog
• VS zet NL onder druk
• 1963: NL geeft gebied alsnog aan Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Af en toe nog spanningen:

• 1998: weinig democratie in Indonesisch bestuur
  NL gaat zich ermee bemoeien 
  Gevolg: politieke ruzie 
• Eis: excuses of schadevergoeding van NL
  In begin was dit onbespreekbaar
  Sinds 1990 gaat men er langzaam op een andere manier naar kijken

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid