les 4 De rechtsspraak

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Hoe zat het ook alweer?

...even een terugblik

De Eerste Kamer wordt rechtstreeks door het volk gekozen.

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist, de Eerste Kamer wordt gekozen door de vertegenwoordigers in de provinciale staten. Indirect kies je wel, maar niet direct zoals bij de Tweede Kamer.

De koning mag mee stemmen over een wetsvoorstel

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist, de koning mag de wet doorlezen en notitie toevoegen, maar niet daadwerkelijk stemmen over de wet. 

Hoeveel leden zitten er in de Tweede Kamer?

1. 50
2. 75
3. 100
4. 150

150.

Misschien was je verward met 75? Dat komt omdat er in de Tweede kamer 75 leden zitten. 

De Eerste Kamer is een deeltijd functie zij overleggen 1x in de week (op een dinsdag) en krijgen daar en vergoeding voor. Meestal hebben ze nog een andere baan ernaast (leerkracht, ondernemer, etc).

De Tweede Kamer is een fulltime functie en wordt dan ook betaald als een gewone baan.

Wat is het parlement?

1. De regering en de Eerste Kamer
2. Eerste Kamer en Tweede Kamer
3. Tweede Kamer en de ministers

Parlement is Eerste Kamer en Tweede Kamer.

De regering zijn de koning, minister president, ministers en staatsecretarissen.

Door wie worden de Tweede Kamerleden gekozen?

1. Door de Nederlandse burgers
2. Door de gekozen leden van de provinciale staten
3. Door de Eerste Kamer
4. Door de koning

Tweede Kamer leden zijn volksvertegenwoordigers. Zij worden dus rechtstreeks door de Nederlanders gekozen. 

Aan het einde van de les weet je...

• Wat rechtspraak inhoudt
• Wat de 3 verschillende rechtsgebieden zijn
• Wat een strafzaak inhoudt

• wat de begrippen betekenen: rechter, advocaat, Openbaar Ministerie, strafzaak 

Schrijf mee met de theorie. Wanneer deze les gemaakt wordt, worden de vragen erbij gehaald en zo wordt de les samengesteld. 

De begrippen die belangrijk zijn, zijn schuingedrukt en zal je zeker tegen komen in de vragen. 

Heb je tussendoor vragen, dan kun je je microfoon aan doen en deze stellen! 

Rechtspraak

Wat weet je over rechtspraak?

Rechtspraak

Rechtspraak is het proces waarin door een rechter een oordeel wordt gevormd over een rechtszaak.

 De rechter spreekt recht door een rechterlijke uitspraak te doen die bindend is voor de partijen die betrokken zijn bij de rechtszaak.

Belangrijk(e) begrip(pen)

Rechter: Persoon die tijdens een rechtszaak bepaalt wie er gelijk heeft, die bepaalt of de wet is overtreden en die een straf kan opleggen.

Rechten in een rechtsstaat

• Grondrechten in een rechtsstaat
• Overtreden van een wet
• Rechtszaak 

In een rechtsstaat heeft iedereen grondrechten, maar moet iedereen zich ook aan de wet houden. Soms houden mensen zich niet aan de wet, bijvoorbeeld als ze een overtreding begaan of een misdaad plegen. Dit kan tot een rechtszaak leiden. 

Het kan ook zijn dat mensen onderling een conflict hebben waar ze niet uitkomen, zoals een burenruzie. In zulke gevallen kan een rechter ook uitspraak doen. De rechter bepaalt dan tijdens een rechtszaak wie er gelijk heeft.

Strafrecht

In het strafrecht beoordeelt de strafrechter of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en daarvoor gestraft moet worden. Hierbij geldt dat de verdachte onschuldig is totdat het tegendeel bewezen is.

Volgens het strafrecht kan een verdachte alleen veroordeeld worden voor een feit dat volgens de wet strafbaar is. Het OM verdenkt je dan van een strafbaarfeit.

Overtredingen

Een overtreding is meestal een licht strafbaar feit dat door de kantonrechter wordt behandeld (door rood rijden, wildplassen).

Misdrijven zijn over het algemeen ernstiger dan overtredingen (mishandeling, fraude).

Civiel recht

In het civiel recht gaat het om conflicten tussen particulieren onderling, organisaties onderling en tussen particulieren en organisaties. Andere termen voor civiel recht zijn privaatrecht en burgerlijk recht.
De rechtsgebieden familierecht en handelsrecht vallen onder het civiel recht.

Bestuursrecht

In het bestuursrecht staan besluiten van de overheid centraal. Bijvoorbeeld een besluit waarbij een bestuursorgaan een uitkering toekent, exploitatievergunning intrekt of handhavend optreedt. Als u het niet eens bent met een beslissing van een bestuursorgaan, bezwaar heeft gemaakt en dit is afgewezen, kunt u beroep instellen bij de bestuursrechter.

Rechtszaak

• Is een civiele of strafrechtelijke rechtszaak
• Rechters zijn onafhankelijk én onpartijdig
• Iedereen kan en mag een rechtszaak beginnen.
• Zowel verdacht als aanklager mag 
  zijn kant van het verhaal vertellen

Rechters zijn onafhankelijk. Daarmee wordt bedoeld dat niemand zich mag bemoeien met de uitspraak van een rechter. De regering en de Tweede Kamer mogen rechters dus niet vertellen hoe zij moeten beslissen in een rechtszaak. De minister van Justitie mag de rechter bijv. niet zeggen dat hij een verdacht een hoge straf moet opleggen. Ook hoeven rechters de regering of de Tweede Kamer geen uitleg te geven over de beslissingen die ze hebben genomen. 

Strafzaak

• Rechter bepaalt of de verdachte schuldig is en de straf
• Alleen het Openbaar Ministerie kan een strafzaak aanspannen, geeft bewijzen en een voorstel straf
• De verdachte heeft een advocaat. 
• Kan in hoger beroep gaan. 

Als iemand verdacht wordt van het plegen van een misdrijf, moet hij voor de rechter komen. Tijdens een strafzaak bepaalt de rechter of de verdachte schuldig is en welke straf hij krijgt als hij schuldig wordt bevonden.

Een strafzaak kan alleen aangespannen worden door het Openbaar Ministerie (OM). Het OM vervolgt de verdachte en bepaalt of de verdachte voor de rechter moet verschijnen. Tijdens de strafzaak probeert het openbaar ministerie te bewijzen dat de verdachte schuldig is. Ook doet het OM een voorstel voor de straf die de verdachte moet worden opgelegd, bijv. 3  jaar cel voor een overvaller. De rechter beslist uiteindelijk de straf.

Een verdachte wordt tijdens een strafzaak meestal bijgestaan door een advocaat. 

De advocaat komt zo goed mogelijk op voor de belangen van de verdachte. Een advocaat kan er bijvoorbeeld op aandringen dat de verdachte vrijgesproken wordt of een zo laag mogelijke straf krijgt. 

Nog even een herhaling van wat je net gehoord hebt.

Twee opdrachten bij deze les

1. Opdracht in Teams - werkblad opdr. 1-2-3                                    Opdracht 3 graag morgen aanleveren
2. Studiemeter opdrachten - Kies 3 online

zie volgende sheets

Opdracht

Ga op internet op zoek naar meer informatie over een van de onderstaande strafzaken.

1. De zaak van Badr Hari

2. De zaak van Lucia de Berk

3. De zaak van Benno L. 

Schrijf een kort artikel aan de hand van bovenstaande zaken. 

In TEAMS staat de opdracht klaar, met vragen die je op weg kunnen helpen, om in te vullen.  

Vragen die hen op weg helpen (en in de opdracht staan):

1. Waar werd de verdachte van verdacht?
2. Welke straf werd door het Openbaar Ministerie geëist?
3. Welke straf werd door de rechter opgelegd?
4. Ging de verdachte of het Openbaar Ministerie in hoger beroep?
5. Wat was de uitkomst van het hoger beroep?

Je mag samenwerken met iemand uit de groep. Zorg dan wel dat je dit bij je opdracht in Teams vermeld. 

Studiemeter

Ga naar studiemeter en volg de stappen die je hiernaast ziet. 

Let op!

De opdracht moet voldoende zijn voordat hij afgetekend wordt.