Binnenstebuiten

• Film
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Introductie

Deze filmles bij de film Binnenstebuiten (Disney - Pixar) gaat over het leren herkennen en benoemen van emoties.

Instructies

Lesdoelen:

- De leerlingen kunnen vijf verschillende emoties herkennen en benoemen aan de hand van de Disneyfilm Binnenstebuiten

- De leerlingen kunnen de vijf verschillende emoties herkennen en benoemen bij hoofdpersoon Riley

- De leerlingen kunnen hun eigen emoties koppelen aan de vijf emoties in Binnenstebuiten en daarover met elkaar in gesprek gaan

- De leerlingen kunnen andere benamingen bedenken voor de vijf emoties en andere benamingen herkennen

Deze lessenserie rondom ‘Emoties’ bevat vier lessen die ieder 15 - 20 minuten duren. 

Voorafgaand aan les 1 wordt de film Binnenstebuiten (regisseur Pete Docter, 2015) gekeken. 

Iedere les bevat een afgebakend onderdeel rondom ‘emoties’, waar de docent en leerlingen mee aan de slag gaan. De docent kan hiermee zelf bepalen of deze lessen in één keer gegeven worden, of opgedeeld in vier korte lessen van een kwartier verspreid over de week. De lessen worden klassikaal gegeven. 

In de slides staat voor de docent steeds duidelijk aangegeven waar een les begint en waar een les stopt. Op de slides zijn veel afbeeldingen geplaatst, zodat de leerlingen weinig teksten hoeven te lezen. De lessuggesties voor docenten staan in een aparte notitie weergegeven en zijn niet zichtbaar voor leerlingen. De extra suggestievragen nodigen uit tot een gesprek. Afhankelijk van de input vanuit de klas, kunnen alle vragen worden gedaan, of maar enkele. De docent bepaalt hiermee zelf het tempo en niveau.

De indeling is als volgt:

Les 1: Emoties benoemen en omschrijven: Slide 4 t/m 18

Les 2: Emoties herkennen en benoemen bij hoofdpersoon Riley: Slide 19 t/m 30

Les 3: Emoties benoemen bij jezelf: Slide 31 t/m 40

Les 4: Andere benamingen voor emoties: Slide 41 t/m 53

Lessen VSO

Filmhub Midden

Welkom bij de les over de film Binnenstebuiten

Deze les is bedoeld voor VSO, maar kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden voor PO.

Bekijk de film!

Voorafgaand aan les 1 wordt de film Binnenstebuiten (regisseur Pete Docter, 2015) gekeken. 

De film is te bekijken via:

Pathé Thuis

Google Play

Disney+ (abonnement)

DVD

Vier lessen:

Les 1: Welke emoties zijn er?

Les 2: Welke emoties heeft Riley?

Les 3: Welke emoties heb jij zelf?

Les 4: Welke andere woorden zijn er voor de emoties?

Lesoverzicht voor de leerlingen. Wat gaan we doen?

Vertel de leerlingen dat er 4 lessen zijn van 15 - 20 minuten en geef aan wanneer de lessen zullen plaatsvinden (bijvoorbeeld verspreid over de week). Alle lessen in één keer doen is mogelijk, maar niet aan te raden.

Les 1: Welke emoties zijn er?

Les 1: Emoties benoemen en omschrijven

Slide 4 t/m 18

Woede

Verdriet

Plezier

Angst

Afkeer

Rood

Blauw

Geel

Paars

Groen

Dit is een sleepvraag.

Misschien is het de leerlingen al opgevallen. Elk karakter/emotie heeft ook een eigen huidskleur. 

(Kijk dus niet naar haarkleur of kleding. Plezier is geel, maar heeft bijvoorbeeld blauw haar. Dat kan wat verwarrend zijn.)

Via de sleepvraag in Lessonup kunnen de leerlingen via het Digibord aangeven welke kleur bij welke emotie/karakter hoort, door de goede kleuren naar de namen van de karakters te slepen.

Woede = rood

Plezier = geel

Verdriet = blauw

Angst = paars

Afkeer = groen

Klik op 'controleren' om te kijken of de antwoorden juist zijn.

Klik op 'opnieuw' om het opnieuw te proberen. 

Klik op 'toon antwoord' om het goede antwoord te zien.

Op elke slide staat 1 karakter/emotie. Laat de leerlingen het karakter zien en vraag hen of zij nog weten hoe dit karakter heet en welke emotie dit karakter voorstelt. 

Dit is Plezier.

Vraag de leerlingen: wat is de emotie plezier eigenlijk? Laat ze de emotie omschrijven bijvoorbeeld: 'je blij voelen', 'het leuk hebben'. 

Vraag eventueel door met: Wat doen mensen als ze plezier hebben? Leerlingen kunnen voorbeelden geven van waar je plezier aan kan beleven, maar kunnen ook voorbeelden geven over hoe mensen zich gedragen: blij kijken, lachen, springen, juichen, dansen etc.

Dit mag een gesprek zijn over 'mensen in het algemeen'. In les 3 wordt er ingegaan op hun eigen emoties.

Suggestievraag:

Voor de gevorderde leerlingen die kunnen associëren: waarom is er gekozen voor de kleur geel bij Plezier? Antwoord: geel van de zon = vrolijke kleur.  

Laat de leerlingen het karakter zien en vraag hen of zij nog weten hoe dit karakter heet en welke emotie dit karakter voorstelt.  

Dit is Verdriet.

Vraag de leerlingen: wat is de emotie verdriet eigenlijk? Laat ze de emotie omschrijven bijvoorbeeld: 'je niet blij voelen', 'je rot voelen'. 

Vraag eventueel door met: Wat doen mensen als ze verdrietig zijn? Leerlingen kunnen voorbeelden geven van waar je verdriet om kan hebben, maar kunnen ook voorbeelden geven over hoe mensen zich gedragen: huilen, zielig kijken, terugtrekken in een hoekje etc.

Dit mag een gesprek zijn over 'mensen in het algemeen'. In les 3 wordt er ingegaan op hun eigen emoties.

Suggestievraag: 

Voor de gevorderde leerlingen die kunnen associëren: waarom is er gekozen voor de kleur blauw bij Verdriet? Antwoord: blauw is de kleur van tranen, van regen, blauw is een koele kleur en staat voor verdriet. Je kan je ook 'blauw' voelen (feeling blue) of een blauwe dag hebben (blue monday).

Laat de leerlingen het karakter zien en vraag hen of zij nog weten hoe dit karakter heet en welke emotie dit karakter voorstelt.  

Dit is Woede.

Vraag de leerlingen: wat is de emotie woede eigenlijk? Laat ze de emotie omschrijven bijvoorbeeld: 'boos zijn', 'geïrriteerd zijn'.

Vraag eventueel door met: Wat doen mensen als ze woedend zijn? Leerlingen kunnen voorbeelden geven van waar je woedend om kan zijn, maar kunnen ook voorbeelden geven over hoe mensen zich gedragen: stampvoeten, schreeuwen, boos kijken.

Suggestievraag: 

Voor de gevorderde leerlingen die kunnen associëren: waarom is er gekozen voor de kleur rood bij Woede? Antwoord: je kan wel eens rood worden (rood aanlopen) als je boos wordt, rood is ook een heftige kleur. Ook staat het voor 'vuur' en 'explosies'. Het karakter Woede staat daarom zo nu en dan in brand!

Laat de leerlingen het karakter zien en vraag hen of zij nog weten hoe dit karakter heet en welke emotie dit karakter voorstelt.  

Dit is Angst.

Vraag de leerlingen: wat is de emotie angst eigenlijk? Laat ze de emotie omschrijven bijvoorbeeld: 'ergens bang voor zijn', 'je onrustig voelen'.

Vraag eventueel door met: Wat doen mensen als ze angstig zijn? Leerlingen kunnen voorbeelden geven van waar je angstig voor kan zijn, maar kunnen ook voorbeelden geven over hoe mensen zich gedragen: snel schrikken, iets niet durven etc.

Suggestievraag: 

Voor de gevorderde leerlingen die kunnen associëren: waarom is er gekozen voor de kleur paars bij Angst? Antwoord: Deze is wat lastiger. Paars is een mix tussen blauw en rood, dus tussen verdriet en woede, net als angst. 

Laat de leerlingen het karakter zien en vraag hen of zij nog weten hoe dit karakter heet en welke emotie dit karakter voorstelt.  

Dit is Afkeer.

Vraag de leerlingen: wat is de emotie afkeer eigenlijk? Laat ze de emotie omschrijven bijvoorbeeld: 'iets vies vinden', 'ergens een hekel aan hebben'.

Vraag eventueel door met: Wat doen mensen als ze afkeer hebben voor iets? Leerlingen kunnen voorbeelden geven van waar je afkeer voor kan hebben, maar kunnen ook voorbeelden geven over hoe mensen zich gedragen: vies kijken, misselijk worden, weglopen.

Suggestievraag: 

Voor de gevorderde leerlingen die kunnen associëren: waarom is er gekozen voor de kleur groen bij Afkeer? Antwoord: groen is de kleur van misselijkheid, dan wordt je gezicht een beetje groen. Groen is ook de kleur van jaloezie. En jaloezie is ook een soort afkeer/afgunst.

De emoties stellen zich nog een keer aan de leerlingen voor door middel van een filmpje. Vraag na ieder filmpje vier dingen aan de leerlingen.

1. Wat was Riley aan het doen? Riley bouwde een kaartenhuis

2. Wat gebeurde er toen? Het kaartenhuis stortte in

3. Hoe reageerde Riley daarop? Ze werd boos/gefrustreerd en gooide alle kaarten door elkaar

4. Welke emotie had Riley dus? Woede

1. Wat was Riley aan het doen? Ze maakte huiswerk

2. Wat gebeurde er toen? Er kwam een spin naar beneden

3. Hoe reageerde Riley daarop? Riley schrok en viel van haar stoel

4. Welke emotie had Riley dus? Angst

1. Wat was Riley aan het doen? Ze was aan het lezen

2. Wat gebeurde er toen? Er kwam een vlieg 

3. Hoe reageerde Riley daarop? Riley sloeg de vlieg dood en ze vond dit vies

4. Welke emotie had Riley dus? Afkeer

1. Wat was Riley aan het doen? Riley was aan het schrijven 

2. Wat gebeurde er toen? Er viel een glas melk over haar schrift

3. Hoe reageerde Riley daarop? Ze keek heel verdrietig, alsof ze bijna ging huilen

4. Welke emotie had Riley dus? Verdriet

1. Wat was Riley aan het doen? Riley was aan het schrijven en luisterde naar muziek

2. Wat gebeurde er toen? Haar pen raakte de mok aan en maakte een geluid

3. Hoe reageerde Riley daarop? Riley maakte muziek door met haar pen op de mok en de tafel te drummen

4. Welke emotie had Riley dus? Plezier

Welke emotie heeft Riley niet?

1. Afkeer
2. Plezier
3. Verdriet
4. Verliefd

Antwoord: D Verliefd

Waarom was Riley vooral verdrietig in de film?

1. Ze vindt ijshockey niet leuk meer
2. Ze is verhuisd en vindt dat niet fijn
3. Ze vindt haar ouders niet leuk
4. Ze heeft ruzie met haar vriendin

Antwoord: B ze is verhuisd en vindt dat niet fijn

Welke emotie had Riley toen ze weg wilde lopen, terug naar haar vorige woonplaats?

1. Angst
2. Plezier
3. Woede
4. Verdriet

Antwoord: C Woede

Les 2: Welke emoties heeft Riley?

Les 2: Emoties herkennen en benoemen bij hoofdpersoon Riley

Slide 19 t/m 30

Toen Riley een baby was had ze eerst nog maar één emotie.

Kijk naar het gezicht van Baby Riley. Welke emotie heeft ze hier?

Plezier

Waaraan kan je dat zien?

Ze moet lachen. Haar ogen staan blij en haar mond lacht.

Daarna kwam er al gauw een nieuwe emotie bij.

Kijk naar Baby Rileys gezicht. Welke emotie heeft ze hier?

Verdriet

Waaraan kan je dat zien?

Ze moet huilen. Ze fronst haar wenkbrauwen en haar mond is een streep

Laat het filmpje zien.

Ga dan naar de volgende slides en bespreek een aantal screenshots van het filmpje met de leerlingen.

1. Woede
2. Angst
3. Afkeer
4. Verdriet

Hoe kunnen we zien en horen dat Riley broccoli vies vindt? Kijk naar het plaatje.

Ze kijkt naar het stukje broccoli en ze kijkt er 'vies' naar. Dit is de emotie afkeer.

(In het filmpje zegt ze ook 'getsie'.)

1. Angst
2. Woede
3. Verdriet
4. Afkeer

Hoe kunnen we zien en horen dat Riley boos wordt omdat ze geen toetje krijgt? Kijk naar het plaatje.

Riley kijkt boos. Ze schreeuwt. Dit is de emotie woede.

1. Plezier
2. Angst
3. Afkeer
4. Woede

Hoe kunnen we zien en horen dat Riley blij is en plezier heeft? Kijk naar het plaatje.

Ze kijkt blij. Dat kan je zien aan haar mond: haar mondhoeken staan omhoog en dat betekent dat ze lacht. Dit is de emotie plezier.

1. Woede
2. Angst
3. Afkeer
4. Verdriet

Riley is wat ouder geworden. 

We gaan nu raden welke emotie ze heeft, door steeds te kijken naar een plaatje van haar gezichtsuitdrukking.

Riley kijkt sip. Dit is de emotie verdriet.

1. Angst
2. Woede
3. Afkeer
4. Plezier

Riley is wat ouder geworden. 

We gaan nu raden welke emotie ze heeft, door te kijken naar een plaatje van haar gezichtsuitdrukking.

Riley kijkt boos. Dit is de emotie woede.

1. Angst
2. Woede
3. Plezier
4. Afkeer

Riley is wat ouder geworden. 

We gaan nu raden welke emotie ze heeft, door te kijken naar een plaatje van haar gezichtsuitdrukking.

Riley kijkt vrolijk. Dit is de emotie plezier.

1. Afkeer
2. Woede
3. Plezier
4. Verdriet

Riley is wat ouder geworden. 

We gaan nu raden welke emotie ze heeft, door te kijken naar een plaatje van haar gezichtsuitdrukking.

Riley huilt in de klas. De emotie is verdriet.

1. Afkeer
2. Woede
3. Plezier
4. Verdriet

Riley is wat ouder geworden. 

We gaan nu raden welke emotie ze heeft, door te kijken naar een plaatje van haar gezichtsuitdrukking.

Deze is misschien wat lastig. Riley rolt met haar ogen. Dat is afkeer. (Het poppetje Afkeer rolt ook altijd met haar ogen)

Les 3: Welke emoties heb jij zelf?

Les 3: Emoties herkennen en benoemen bij jezelf

Slide 31 t/m 40

We hebben gekeken naar de emoties van Riley. 

Tijdens deze les gaan we kijken naar jouw eigen emoties.

Vraag de leerlingen welke personages zij het leukst vonden om naar te kijken in de film?

Waarom?

Misschien zijn dit wel emoties die ze bij zichzelf herkennen of juist helemaal niet!

Vraag de leerlingen welke personages zij het minst leukst vonden om naar te kijken in de film?

Waarom?

Misschien zijn dit wel emoties die ze bij zichzelf herkennen of juist helemaal niet!

Vraag de leerlingen: Welke emoties voel jij het vaakst?

De leerlingen mogen twee emoties uitkiezen.

Vraag de leerlingen: wie had er plezier gekozen? En waarom?

Ga het gesprek aan met leerlingen. 

Wanneer had jij voor het laatst plezier? Wanneer heb je voor het laatst gelachen?

Vraag de leerlingen: wie had er verdriet gekozen? En waarom?

Vraag eventueel door:

Ben jij wel eens verdrietig? En waarom ben je dan verdrietig?

Wat doe je als je verdrietig bent?

Vraag de leerlingen: wie had er afkeer gekozen? En waarom?

Vraag eventueel door: Heb je wel eens gezien dat iemand afkeer had voor iets of iemand? 

Wat doe je als je afkeer hebt voor iets of iemand?

Vraag de leerlingen: wie had er woede gekozen? En waarom?

Vraag eventueel door:

Heb je iemand anders wel eens woedend gezien? Wat gebeurde er toen?

Waaraan kon je toen zien dat deze persoon woedend was? (Bijvoorbeeld, ging slaan, ging schreeuwen etc).

Vraag de leerlingen: wie had er angst gekozen? En waarom?

Vraag eventueel door:

Ken jij iemand die wel eens angstig is?

Waar kan je allemaal angstig voor zijn?

Hoe kan je zien aan iemand dat deze persoon angstig is?

Ben je bang voor een bepaald dier/situatie?

Les 4: Welke andere woorden zijn er voor de emoties?

Les 4: Andere benamingen emoties

Slide 41 t/m 53

Woede

Vraag de leerlingen welke woorden er nog meer zijn voor Woede of te maken hebben met Woede. (Synoniemen)

Boos, kwaad, gefrustreerd, driftig, driftbui, gewelddadig, razend, razernij etc.

Suggesties:

Bespreek eventueel de nuance of verschillen tussen de woorden. Welke woorden zijn het heftigst? Eventueel kan je ze van heel heftig naar minder heftig plaatsen. Razend is bijvoorbeeld wat heftiger dan gewoon 'boos'. 

Plezier

Vraag de leerlingen welke woorden er nog meer zijn voor Plezier of te maken hebben met Plezier. 

Blij, pret, lol, vrolijk, leuk, geweldig, grappig, lachen, feest, pret, vreugde, gelukkig, fantastisch.

Suggesties: 

Bespreek eventueel de nuances tussen de woorden. Welke woorden zijn het meest vrolijk en welke minder? Eventueel kan je ze van heel vrolijk naar een minder vrolijk plaatsen. Bijvoorbeeld van geweldig naar leuk. 

Verdriet

Vraag de leerlingen welke woorden er nog meer zijn voor Verdriet, of welke woorden er te maken hebben me Verdriet.

Bedroefd, pijn, huilen, mistroostig, triest, zielig, rot voelen, sip, ongelukkig, somber, neerslachtig, droevig, treurig, eenzaam, negatief.

Suggesties:

Bespreek eventueel de nuance of verschillen tussen de woorden. Welke woorden zijn het heftigst? Eventueel kan je ze van heel heftig naar minder heftig plaatsen. Ongelukkig is bijvoorbeeld wat heftiger dan somber.

Afkeer

Vraag de leerlingen welke woorden er nog meer zijn voor Afkeer, of woorden die ermee te maken hebben.

Afschuw, griezelen, vies vinden, huiverig, afgrijzen, haat, vijand, wrok, weerzin, misselijk, walging, gruwel, hekel, tegenzin, hekel aan, negatief.

Suggesties:

Bespreek eventueel de nuance of verschillen tussen de woorden. Welke woorden zijn het heftigst? Eventueel kan je ze van heel heftig naar minder heftig plaatsen. Afschuw is bijvoorbeeld wat heftiger dan 'vies'.  

Angst

Vraag de leerlingen welke woorden er nog meer zijn voor Angst of met angst te maken hebben.

Bang, schrik, ongerustheid, bangig, nerveus, benauwd, bezorgd, bibberig, paniek, radeloosheid, spanning, onrustig, vrees, zenuwachtig, zorgen maken, fobie.

Suggesties:

Bespreek eventueel de nuance of verschillen tussen de woorden. Welke woorden zijn het heftigst? Eventueel kan je ze van heel heftig naar minder heftig plaatsen. Paniek is bijvoorbeeld heftiger dan schrikken.

Welke woorden passen bij woede?

1. Springen, lachen
2. Leed, huilen
3. Kwaad, ruzie
4. Paniek, help

Antwoord: C Kwaad, ruzie

Welke woorden passen bij angst?

1. Schreeuwen, slaan
2. Gillen, bang
3. Vies kijken, haat
4. Zingen, huppelen

Antwoord: B Gillen, bang

Welke woorden passen bij verdriet?

1. Agressie, geweld
2. Eenzaam, treurig
3. Opgewerkt, positief
4. Tegenzin, hekel aan

Antwoord: B Eenzaam, treurig

Welke woorden passen bij plezier?

1. Walging, tegenzin
2. Droevig, liefdesverdriet
3. Lastig, gefrustreerd
4. Vrolijk, vermaak

Antwoord: D Vrolijk, vermaak

Welke woorden passen bij afkeer?

1. Neerslachtig, janken
2. Onrust, bang
3. Afschuw, smerig
4. Huppelen, blijheid

Antwoord: C Afschuw, smerig

Bedank de leerlingen voor hun aandacht en openheid.

Sluit eventueel af met het positieve filmpje op deze slide.

Einde!

Vraag de leerlingen wat ze van de lessen vonden. Wat vonden ze leuk? Wat vonden ze minder? Wat hebben ze ervan geleerd?